Pijn in de nek? Het kan artrose zijn

Deze content is medisch beoordeeld door orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek.

Vooral veel ouderen boven de 65 jaar hebben last van nekklachten. In de meeste gevallen gaat het hier om artrose. Hoe herkent u de symptomen en hoe wordt deze aandoening behandeld? In dit artikel gaan wij daar uitgebreid op in. Bovendien leest u het meest actuele onderzoeknieuws en vindt u onderaan de pagina oefenvideo’s.

Artrose in de nek komt relatief vaak voor, vooral onder de oudere bevolking. Ongeveer 30 procent van de mensen boven de 65 jaar ervaart symptomen van deze aandoening. Deze worden veroorzaakt door de slijtage van het kraakbeen in de nekgewrichten. In dit artikel worden de twee voornaamste vormen van nekartrose besproken, evenals de bijbehorende symptomen. Daarnaast biedt het artikel uitgebreide informatie en recente onderzoeksresultaten over de behandeling van nekartrose. Aan het einde van het artikel vindt u spierversterkende en mobiliserende oefeningen, inclusief video’s, die nuttig kunnen zijn voor mensen met nekartrose. Ook beantwoordt orthopeed Jan Ide de Jong vragen over deze veelvoorkomende aandoening.

Wat is artrose in de nek?

Alle gewrichten kunnen aangetast worden door artrose. Dus ook de gewrichten in de nek. Deze vorm van artrose wordt ook wel cervicale spondylartrose genoemd en verwijst specifiek naar artrose van de kleine gewrichtjes – facetgewrichten – in de nek. Daarnaast bestaat er de zogenaamde cervicale spondylose. Hiermee wordt een algehele veroudering en slijtage van niet alleen de facetgewrichtjes, maar ook van de tussenwervelschijven, de wervellichamen en de banden eromheen, bedoeld. Een verzamelnaam dus eigenlijk voor meerdere aandoeningen.

↳Inhoudsopgave

Nekwervels
Wat zijn de symptomen van artrose in de nek?
Verlichten van nekklachten
Kan artrose in de nek duizeligheid veroorzaken?
Waarom kraakt mijn nek?
Diagnose en behandeling van artrose in de nek
Nieuwe medische richtlijnen bij artrose in de nek
→ Nekbrace bij artrose in de nek
→ Operatie bij artrose in de nek
Werken met artrose in de nek
Artrose in de nek en alcohol
Acupunctuur bij artrose in de nek
Oefeningen bij artrose in de nek
Oefeningen bij pijn en stijfheid bij nekartrose
Veelgestelde vragen over artrose in de nek
Vragen aan orthopeed Jan Ide de Jong over artrose in de nek

Nekwervels

De nekwervels vormen het bovenste deel van de wervelkolom. Tussen twee afzonderlijke wervels is steeds een tussenwervelschijf geplaatst. Deze bestaat uit een ring van vlezig kraakbeen met in het midden een gelei-achtige kern. Deze elastische tussenwervelschijven fungeren als een soort van schokdemper die de impact van bewegingen absorbeert, maar maken de wervelkolom ook mobiel door hun verende eigenschappen. Nekwervels zijn zeer flexibel. Ze maken het mogelijk om het hoofd naar voren, naar achteren of zijwaarts te buigen. De talrijke spieren en banden rondom de nekwervels houden de nek stabiel tijdens het bewegen.

Recent nieuws over artrose in de nek

Wat zijn de symptomen van artrose in de nek?

Bij het ouder worden kunnen de tussenwervelschijven gaan slijten. Daardoor ontstaan er kleine uitsteeksels in het bot – osteofyten genoemd – die druk kunnen uitoefenen op de zenuwbanen. De eerste symptomen van nekslijtage zijn pijn en stijfheid, hoofdpijn, pijn in de schouders en armen en het niet kunnen buigen of draaien van de nek. In een gevorderd stadium kunnen de osteofyten ook gaan drukken op het ruggenmerg en de uittredende zenuwen naar de armen. Daardoor kunnen tintelingen, gevoelloosheid en verminderde kracht in armen, handen, benen en voeten optreden. In ernstige gevallen kan cervicale artrose ook leiden tot coördinatieproblemen, abnormale reflexen en spierspasmen. Een veelvoorkomende klacht is ook een schietende pijn in één of beide schouders of armen. De klachten van cervicale artrose kunnen overigens soms op die van een nekhernia lijken. Lees meer over de nekhernia.
Of heeft u de klachten soms gekregen na een auto-ongeluk of na een valpartij (bijvoorbeeld van de trap)? Misschien is het dan goed om het artikel over de Whiplash (zweepslag) eens te lezen. Het belangrijkste verschil tussen cervicale artrose en een whiplash, is dat er bij cervicale artrose wél en bij de whiplash géén sprake is van kraakbeenslijtage. Dit is duidelijk te zien op een röntgenfoto of MRI-scan.

Verlichten van nekklachten

Patiënten met cervicale artrose krijgen meer last als de nek langdurig in een gebogen of gestrekte positie wordt gehouden. Ook langdurig onderuit gezakt zitten en tillen kunnen de klachten verergeren. Dit geldt vooral voor lager in de rug gelegen spondylose. Even rustig gaan liggen en een warmtebron op de nek kunnen dan voor verlichting zorgen.

Kan artrose in de nek duizeligheid veroorzaken?

Veel mensen die lijden aan cervicale artrose hebben ook last van hoofdpijn en duizeligheid. Dit wordt veroorzaakt door de uitpuiling op de tussenwervelschijven, in combinatie met verdikkingen van het bot ter plaatste. Daardoor wordt het centrale ruggenmergkanaal van de nekwervels nauwer. Dit wordt cervicale stenose genoemd.
Spondylose/artrose in de nek kan zich beperken tot één niveau: het vaakst tussen de nekwervels C5 tot C6. Maar meestal spelen deze vernauwingen zich echter af op meerdere niveaus. De kleine slagaders die de hersenen van achteruit van bloed en zuurstof voorzien worden daardoor soms ook enigszins ‘dichtgedrukt’. Die verminderde bloedtoevoer naar de hersenen kan duizeligheid en hoofdpijn veroorzaken. Soms kan spondylartrose in de nek ook gepaard gaan met misselijkheid. Aangezien de wervelkolom één geheel vormt, kan artrose in de nek ook klachten verderop in de rug geven. Nekartrose kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid als de zenuwwortels verder bekneld raken. Dit kan ernstige symptomen veroorzaken, zoals verlies van handvaardigheid, verlies van evenwicht en moeite met lopen of het verlies van controle over de blaas en darmen.

Waarom kraakt mijn nek?

Knarsende en krakende geluiden in de nek komen redelijk vaak voor. Dit wordt neck crepitus genoemd. Meestal hoeft u zich hier geen zorgen om te maken. Tijdens het bewegen van de nek ontstaan er in het synoviale vocht kleine luchtbelletjes die weer knappen. Er zijn simpele oefeningen om een krakende nek te stoppen. Houd uw nek en hoofd in een neutrale positie. Kantel uw hoofd langzaam naar achteren en richt uw ogen op het plafond. Houd deze positie vervolgens drie seconden vast. Ga terug naar de beginpositie. Herhaal de oefening met uw hoofd naar achteren, naar links en naar rechts. Doe deze kanteloefening vijf tot tien keer.
Bij artrose in de nek is het een ander verhaal. Doordat het kraakbeen grotendeels verdwenen is bij een versleten nek, gaan de nekwervels over elkaar schuren. En dat zorgt dan voor dat krakende en knarsende geluid. Sommige mensen ervaren duizeligheid bij een krakende nek.

Diagnose en behandeling van artrose in de nek

De diagnose cervicale artrose kan door een arts worden gesteld door middel van een röntgenfoto. Soms is een CT-scan of MRI-scan nodig om de ernst van de slijtage vast te stellen. De nek voldoende rust geven, is één van de belangrijkste adviezen bij cervicale artrose. Daarnaast kunnen ontstekingsremmende medicijnen door de arts worden voorgeschreven om de pijn onder controle te krijgen. Vaak zal de behandelend arts de patiënt ook doorverwijzen naar een fysiotherapeut. Verder kunnen er voor natuurlijke alternatieven gekozen worden, zoals vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad. Dit zijn natuurlijke ontstekingsremmers met een gunstig effect op de gewrichten.
Daarnaast is in een groots opgezet onderzoek uit 2012 geconcludeerd, dat acupunctuur een positief effect kan hebben bij artrose in de nek.

Nieuwe medische richtlijnen bij artrose in de nek

De Federatie Medisch Specialisten (FMS) heeft in 2023 nieuwe richtlijnen gepubliceerd voor de behandeling van artrose in de nek. Deze zijn opgesteld door een team van experts uit verschillende medische disciplines, waaronder orthopedie, reumatologie en fysiotherapie. De richtlijnen geven aan welke behandelingen het meest effectief zijn voor verschillende vormen van artrose, waaronder artrose in de nek. De belangrijkste aanbevelingen voor de behandeling van artrose in de nek zijn.
De eerste stap is de nek rust geven om de pijn en stijfheid te verminderen. Daarnaast kunnen pijnstillers worden voorgeschreven worden om de nekklachten te verlichten. Fysiotherapie kan helpen om de spieren rondom de nek te versterken en te rekken. Pas daarna komt een operatieve behandeling in beeld. De nieuwe richtlijnen zijn gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten. Ze geven artsen en patiënten een duidelijk overzicht van de meest effectieve behandelingen voor artrose in de nek.

Nekbrace bij artrose in de nek

Aan mensen die lijden aan spondylartrose van de nek wordt ook wel geadviseerd om een nekbrace te dragen. Daardoor krijgt de versleten nek extra steun en rust. Soms is alleen het dragen van de halskraag ’s nachts in bed al voldoende verlichtend om overdag zonder dit hulpmiddel te kunnen functioneren.

Operatie bij artrose in de nek

Bij artrose kunnen zenuwen die door en langs de versleten nekwervels lopen bekneld raken. Met een operatie kunnen deze weer vrij gelegd worden. Ook kan er een ingreep plaatsvinden om botweefsel weg te halen of om wervels vast te zetten. Heeft u een ervaring met een operatie bij versleten nekwervels? Dan vernemen wij graag uw bevindingen in de reacties.

Werken met artrose in de nek

Artrose in de nek hoeft geen belemmering te zijn om te blijven werken. Wel is het belangrijk om op tijd bij de bedrijfsleiding aan te geven dat het werk te zwaar wordt. In overleg kunt u meer pauzes nemen en een passend en afwisselend werktempo aanhouden. Wordt het werk echt te zwaar voor uw nek? Bespreek dat dan met uw leidinggevende en bezoek de bedrijfsarts.

Artrose in de nek en alcohol

Bewegen zonder Pijn krijgt zo nu en dan de vraag of alcohol de klachten bij artrose in de nek kan verergeren. Deze vraag hebben we voorgelegd aan orthopeed Jan Ide de Jong. Hij zegt: “Van alcohol is het bekend dat het een aanval van jicht kan uitlokken. Maar dat zit meestal niet in de nek. Ik zie dus geen verband. Een duidelijk verband tussen alcohol en de nek is, dat mensen bij overmatig alcoholgebruik te veel uit hun nek gaan praten. Dat dan weer wel.”

Acupunctuur bij artrose in de nek

In het tijdschrift Arthritis Care & Research is in 2023 een onderzoekonderzoek gepubliceerd naar het effect van acupunctuur bij artrose in de nek. Deze behandeling werd ondergaan door 120 mensen met deze aandoening of een placebobehandeling. De acupunctuurbehandelingen bestonden uit 12 sessies van 20 minuten, die één keer per week werden gegeven. De placebobehandelingen bestonden uit het prikken van oppervlakkige huidpunten met een naald die geen naaldpunt had. De resultaten van het onderzoek toonden aan dat de deelnemers aan de acupunctuurgroep significant minder pijn en stijfheid hadden dan de deelnemers aan de placebogroep. De acupunctuurgroep had ook een significante verbetering in de functie van de nek. Het is echter belangrijk om op te merken dat dit onderzoek slechts één onderzoek is. Meer onderzoek is nodig om de effectiviteit van acupunctuur bij artrose in de nek te bevestigen.

Spierversterkende oefeningen bij artrose in de nek

Oefeningen voor artrose in de nek

Spierversterkende oefeningen voor artrose in de nek

Bij cervicale artrose is het wel belangrijk om de nek in beweging te houden. Door regelmatig oefeningen te doen, houdt u de nekwervels beweeglijk en soepel. Spierversterkende oefeningen zijn vooral gericht op het stabiel houden van de nekspieren, waardoor ze de ondersteunde taken beter kunnen uitvoeren. Hier een aantal eenvoudige oefeningen die zelf thuis kunt doen:

Spierversterkende oefening 1:

Ga op de grond liggen met de armen naast uw lichaam. Trek uw kin in en duw uw nek daarbij in de grond. Houdt dit 5 tellen vast en ontspan. Doe deze oefening in 3 reeksen van 10. Pauzeer 30 seconden na elke reeks.

Mobiliserende oefening 2:

U staat of zit rechtop. Trek uw kin iets in. U draait uw hoofd ontspannen zo ver mogelijk naar rechts, dan weer naar voren en vervolgens zo ver mogelijk naar links. Doe deze oefening in 3 reeksen van 10. Pauzeer 30 seconden na elke reeks.

Mobiliserende oefening 3:

U zit of staat rechtop. Buig uw hoofd naar links, uw oor naar uw linkerschouder. Ga door tot u de spanning in uw spieren voelt. Houdt dit 3 tellen vast. Doe vervolgens dezelfde oefening naar rechts. Doe deze oefening in 3 reeksen van 10. Pauzeer 30 seconden na elke reeks.

Mobiliserende oefening 4:

U zit of staat rechtop. Trek uw kin iets in. Draai en buig uw hoofd in een rustige beweging naar links. Houd dit 3 tellen vast. Ga terug naar de uitgangspositie en doe de oefening nog een keer naar rechts. Doe deze oefening in 3 reeksen van 10. Pauzeer 30 seconden na elke reeks.

Mobiliserende oefening 5:

U staat rechtop. Trek uw kin iets in. Leg uw handen over elkaar tegen uw achterhoofd. Ontspan uw schouders. Duw het achterhoofd licht tegen uw handen en geef hierbij tegendruk. Houd 5 tellen vast en ontspan. Doe deze oefening in 3 reeksen van 10. Pauzeer 30 seconden na elke reeks.

Spierversterkende oefeningen bij pijn en stijfheid bij nekartrose

#1 Oefening voor de nek bij reumatische klachten

#12 Spierversterkende oefening voor de nek (deel 1)

#13 Spierversterkende oefening voor de nek (deel 2)


Veelgestelde vragen over artrose in de nek

Wat voel je van artrose in de nek?

De eerste symptomen zijn pijn en moeite met het buigen en draaien van uw nek. Veel patiënten klagen ook over hoofdpijn en gevoeligheid in de schouders en armen. Naarmate de aandoening vordert ontstaan klachten aan de armen, zoals tintelingen, gevoelloosheid en krachtverlies.

Wat kan ik zelf doen om de klachten te verlichten?

Zorg voor een goede zitpositie: ga rechtop zitten en niet onderuitgezakt. Probeer het tillen van zware voorwerpen zoveel mogelijk te vermijden. Ga bij pijn rustig liggen met een warmtebron op uw nek.

Hoe wordt artrose in de nek behandeld?

De arts kan ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs) voorschrijven om de pijn te verlichten. Gebruikt u deze medicijnen liever niet vanwege de bijwerkingen? Dan kunt u de klachten proberen te bestrijden met natuurlijke ontstekingsremmers.

Mag ik mijn nek bewegen bij artrose?

Ook hier geldt: rust roest. Het is belangrijk om uw nek te blijven bewegen om de nekwervels soepel en de nekspieren sterk te houden. Deze thuisoefeningen kunnen u daarbij helpen.

Vragen aan orthopeed Jan Ide de Jong

Jan Ide de JongHieronder een selectie van vragen over artrose in de nek die orthopeed Jan Ide de Jong heeft ontvangen én beantwoord. Staat uw vraag er niet bij en moet deze écht beantwoord worden door een arts?
Stel dan direct uw vraag aan orthopeed Jan Ide de Jong over artrose in de nek of een andere aandoening.

Pijn in nek met wandelen

Ik heb artrose in de 6 en 7 nekwervels. Dit hindert me met wandelen en bepaalde bewegingen van het hoofd.
Hier is helaas niets aan te doen, in elk geval niet chirurgisch. Wellicht is beoordeling door een revalidatiearts een betere optie voor u.

Tillen slecht voor nek?

Waarom is zwaar tillen schadelijk bij artrose in de nek?
Bij nekartrose vind ik het niet zo bezwaarlijk als het om tillen gaat. Je kan wel zeggen dat als je artrose in de nek hebt, dit waarschijnlijk ook in de onderrug zit of elders in de wervelkolom. Dus vanuit die optiek lijkt het me niet wijs.

Tennissen met nekartrose?

Ik heb slijtage van de nekwervel, mag ik met dit letsel nog tennissen? Deze sport doe ik nu eenmaal per week. Ik ben al gaan minderen.
Geen bezwaar wat mij betreft.

Facetinfiltratie verstandig?

Ik heb constante pijn door artrose in de nekwervels c4-5-6-7 cervicaal. De arts stelt een facetinfiltratie voor. Wat is uw advies en hoe lang ben ik pijnvrij na deze ingreep?
Facetdenervatie is zeker een goede suggestie, maar heeft niet per definitie succes. De effecten – of lees – resultaten zijn zeer wisselend en niet per individu voorspelbaar. Maar veel alternatieven bij ernstige pijnklachten zijn er ook niet. Kortom: proberen.

Oefeningen nekartrose

Een MRI-scan heeft aangetoond dat ik artrose heb in de nek en schouder. Een akelig gevoel trekt mij door de rug. Ik heb me aangemeld bij een fysiotherapeut. Wat zijn de beste oefeningen om de klachten te onderdrukken? Ook ben ik vaak erg moe. Gelukkig slaap ik in de nacht wel goed.
Er zijn geen standaard oefeningen die je kan doen tegen dit soort klachten. Wat helpt bij Piet, doet niets voor Kees. En andersom. Soms is manuele therapie beter dan fysiotherapie. Ook chiropraxie kan soms goed helpen. Daarnaast ontstekingsremmende pijnstillers slikken. Al dan niet op natuurlijke basis (vloeibare groenlipmossel met curcumine en/of zwarte bes-blad bijvoorbeeld).

Druk op oren

Ik heb artrose in de nek, alle wervels zijn aangetast. Hierdoor heb ik ook enorm last van druk op mijn oren. Wat kan daaraan gedaan worden?
Aan de artrose op zich kan niets worden gedaan. Alleen symptoombestrijding. De vraag is of de gevoelde druk op de oren hier wel bij past. Ik sluit het niet uit, maar deze uiting van cervicale artrose ben ik niet vaak tegengekomen. In overleg met de huisarts zou je deze vraag nog een keer kunnen neerleggen bij de neuroloog of de KNO-arts. Maar is er toch een directe relatie, dan zal het moeilijk te behandelen zijn, helaas.

Stijve nek bij artrose

MRI-scan heeft artrose aan mijn nek aangetoond. Ik heb ’s morgens last van mijn nek. Is stijf en draait niet soepel. Zijn deze klachten het gevolg van artrose of zijn spieren de oorzaak? Of is het misschien wat anders? Massage helpt niet. Zijn natuurlijke ontstekingsremmers aan te raden?
Aangezien er adequate diagnostiek gedaan is in de vorm van een scan (mits niet al te lang geleden!) mag u alles proberen wat de klachten zou kunnen verlichten. Van chiropraxie tot vloeibare groenlipmossel en alles wat daar tussen zit. Soms helpt het dragen van een zachte halskraag ’s nachts ook uitstekend. Meestal zijn er geen goede operatieve oplossingen voorhanden.

Hardlopen bij nekartrose

Ik heb lichte artrose in mijn nek. Om mijn conditie op peil te houden ga ik drie keer per week hardlopen. Mijn vraag is of dat kan of dat de belasting op mijn nek daarvoor te groot is.
Jazeker, mits met echt goede hardloopschoenen. En niet langer dan 45 minuten achter elkaar. Dan geen bezwaar.

Re-operatie nekwervels

Ik heb een operatie ondergaan aan de nek op de plaatsen C5 C6 en c7. Nu blijkt na vijf jaar dat c7 een loslating laat zien. Wat is hieraan te doen?
Ja, een re-operatie is dan wel nodig met opnieuw niet de garantie dat alles dan wel vastgroeit. Alleen dit traject beginnen als u veel klachten heeft die zonder twijfel ook veroorzaakt worden door genoemde afwijking. Anders is het resultaat sowieso teleurstellend.

Versleten nekwervels

Sinds geboorte mis ik mijn linker onderarm. Hierdoor is mijn rechterarm regelmatig overbelast. De laatste 25 jaar heb ik slapende, tintelende vingers. Het laatste half jaar best erg, wat me erg beperkt. Op de scan was 8 jaar geleden al te zien dat het kraakbeen in 2 nekwervels vrijwel weg was. Wat raadt u me aan?
U moet naar de neuroloog voor een nieuwe analyse en advies. Eventueel daarna naar de revalidatiearts. Eveneens voor advies.

Krakende nek

Heb een vraag over nekartrose. Ik kan mijn nek goed bewegen, maar het kraakt als een dood takje. Vooral als ik mijn nek naar achteren beweeg is het net of er mes in steekt. De artrose zit in de wervels drie en vier en zes en zeven. De fysiotherapeut masseert mijn nek en soms word ik er misselijk van. Mijn schouders zijn ook pijnlijk en soms straalt het door naar mijn armen en soms heb ik dagenlang hoofdpijn. Wat moet ik doen?
Er is weinig aan te doen. Fysiotherapie is niet zinvol. Eerder een bezoek aan de pijnpoli. Voor de nacht adviseer ik een zachte halskraag, eventueel in combinatie met een lage dosis slaapmedicatie.

Andere behandeling nekartrose?

Heb nekartrose en al 2 infiltraties gehad die niet geholpen hebben. Neem nu 4 tabletten paracetamol, en andere medicatie. Van sommige medicatie word ik zo slaperig, bestaat er een andere behandeling?
U zou eens 80 dagen vloeibare groenlipmossel met curcumine en/of zwarte bes-blad kunnen gebruiken. Dit kan wellicht iets doen met de aanwezige facetartrose. Maar voor de tussenwervelschijven zal dit weinig soelaas bieden.

Remedie tegen nekartrose?

Nekartrose in laatste twee wervels. Deze constatering kreeg ik na vele jaren pijn en met als mededeling: niets aan te doen, gaat erger worden. Terwijl ik ook hoor en lees dat er wel mogelijkheden zijn om er iets mee te doen. Hoofdpijn, nek en schouderpijn is soms dusdanig dat ik eigenlijk plat moet, maar kan dit als zelfstandig ondernemer niet doen. Dus zoek naar oplossingen die wel werken.
Het begint bij een neuroloog of een orthopeed voor gericht onderzoek. Eventueel met CT en MRI-scanning. Helaas: op dit moment is er geen simpele remedie tegen nek-artrose.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen