Heupprothese

Alles wat u moet weten over de heupprothese

De heupprothese en de bijbehorende operatie is ongetwijfeld één van de grootste “success stories” uit de medische geschiedenis. Zo’n kunstgewricht zorgt ervoor dat u zonder pijn weer probleemloos kunt bewegen. De uitvinding van dit kunstgewricht komt op naam van de Engelse orthopeed Sir John Charnley. Na veel experimenteren ontwikkelde hij rond 1960 een menselijk heupgewricht van metaal en plastic. Dit kon met kunststofcement op de plaats van de versleten onderdelen gemonteerd worden. Sindsdien hebben veel artsen en medische wetenschappers bijgedragen aan het verbeteren van de heupprothese. Zowel het gebruikte materiaal, de vorm en de uiteindelijke operatie zijn de afgelopen decennia verder geperfectioneerd. In Nederland krijgen jaarlijks 25.000 mensen een nieuwe heup.

heupprothese hoevaak
Bron: orthopeden.org

Wanneer een heupprothese?

Wanneer u last heeft van een versleten heup, verwijst de orthopeed u meestal eerst door naar de fysiotherapeut. Daar volgt u een oefenprogramma om de spieren rond het heupgewricht te versterken. Als er sprake is van een ontsteking, dan zal de orthopeed u ook een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven. Worden desondanks de pijnklachten zo hevig dat u beperkt wordt in uw dagelijkse functioneren? Dan zal de orthopeed u voorstellen om het versleten gewricht te vervangen door een prothese.

Wat is de meest geschikte heupprothese?

Er zijn verschillende merken heupprotheses. De orthopedisch chirurg zal samen met u bespreken welk type kunstheup het meest geschikt is in uw situatie. In de meeste gevallen zal hij een heupprothese adviseren die minimaal 10 jaar lang mee gaat. Hij baseert deze keuze enerzijds op wetenschappelijk onderzoek. En anderzijds op gegevens uit een Zweedse databank. Daarin wordt al 25 jaar lang het plaatsen en vervangen van kunstheupen in dit Scandinavische land geregistreerd. Dit geeft een goede indruk hoe lang een bepaald type of merk prothese mee gaat. Het kan soms voorkomen, dat de arts een nieuwer type heupprothese wil plaatsen. Hij verwacht dan dat de resultaten op de korte en lange termijn voor u beter zullen zijn. In de meeste gevallen zal hem bekend dan geworden zijn dat met déze prothese in het buitenland goede resultaten zijn behaald. Bij een totale heupprothese wordt zowel de heupkop als de heupkom vervangen. Bij ‘resurfacing’ wordt er een metalen dop op de heupkop geplaatst en een metalen kom in de heupkom. Er zijn verschillende methodes om de heupprothese in het bot te bevestigen. Deze bespreken we in de volgende paragrafen.

Wat is een gecementeerde heupprothese?


De heupkom en de steel van de heupkop worden in het bot vastgezet met polymethylmetacrylaat. Dit is een kunststofcement dat wordt aangemaakt tijdens de operatie. Het duurt 10 minuten voordat deze lijm volledig is uitgehard. De prothese zit dan stevig vast in het bot. Deze methode wordt al heel lang gebruikt. Uit internationale registraties blijkt dat gecementeerde heupprotheses goede resultaten opleveren. Ongeveer 90 procent van de heupen blijft 10 tot 15 jaar na de operatie nog goed functioneren. Een mogelijke complicatie bij deze methode is dat het cement minder sterk wordt, waardoor de prothese op den duur los laat. De klachten lijken dan op die van voor de ingreep. In 2014 is 28 procent van de heupprothese gecementeerd geplaatst.

Wat is een ongecementeerde heupprothese?


Bij deze methode klemmen de protheses zich vast in het bot van het bovenbeen en in de heupkom. De kunstkom en kunstkop zijn voorzien van een ruw oppervlak. Dit moet zorgen voor een stevige verankering. Vaak is dit ruwe oppervlak voorzien van hydroxyapatiet. Dit is een substantie die de botgroei moet stimuleren. In het overgrote deel van de gevallen zit de prothese bij de operatie stevig vast. Het been kan direct worden gebruikt. Een periode met krukken lopen geeft echter het bot de tijd om zich aan de prothese te hechten.

Deze methode is ontwikkeld omdat er geen cement gebruikt hoeft te worden dat na verloop van tijd zwakker kan worden, zoals bij de gecementeerde prothese. Bij deze cementloze prothese kunnen echter slijtagedeeltjes vrijkomen, die ontstekingen kunnen veroorzaken. Daardoor kan botweefsel verdwijnen met als gevolg dat de prothese speling krijgt. In 2014 zijn 68 procent van de heupprothese ongecementeerd geplaatst.

Wat is een hybride heupprothese?

Bij deze methode monteert de orthopedisch chirurg de heupkom zonder cement en de heupkop met cement. Omgekeerd kan ook. In 2014 werd 11 procent van de heupprotheses volgens deze methode geplaatst.

Wat is een resurfacing prothese?

Een kunstheup gaat gemiddeld tien tot vijftien jaar mee. Daarom proberen artsen een gewrichtsvervangende operatie bij patiënten jonger dan zestig jaar zo lang mogelijk uit te stellen. Na twee opeenvolgende heupprotheses kan een derde vervanging problematisch worden. Sinds 2011 is er de resurfacing prothese die speciaal is ontwikkeld voor mensen die jonger zijn dan zestig jaar. Bij deze methode plaatst de chirurg een metalen kop over de heupkop en een metalen kom over de gewrichtskom. Dit wordt ook wel de metaal-op-metaal prothese genoemd. Het voordeel van deze methode is, dat in de toekomst de heupprothese meerdere keren kan worden vervangen. Uit onderzoek is gebleken dat metaal op metaal veilig is. Door metaalslijtage kan er wel slijpsel vrijkomen die ontstekingen rondom het heupgewricht kunnen veroorzaken.

Hoe wordt een heupprothese geplaatst?

Hierboven heeft u twee video’s gezien met een animatie van hoe een heupprothese wordt geplaatst. De eerste video laat de gecementeerde methode zien en de tweede de ongecementeerde methode.

heupprothese voor wie
Bron: orthopeden.org

De operatie uitstellen

Vaak probeert de orthopeed bij (relatief) jonge patiënten met artrose de gewrichtsvervangende operatie zo lang mogelijk uit te stellen. De reden hiervoor is onder het kopje van de ‘resurfacing prothese’ al uitgelegd.
Vaak krijgt u dan farmaceutische pijnstillers voorgeschreven, de zogenaamde NSAIDs. Gebruik hiervan kan echter voor vervelende bijwerkingen zorgen. En wanneer u bloedverdunners (antistollingsmiddelen) gebruikt, is de kans groot dat u deze NSAIDs helemaal niet mag gebruiken, omdat de risico’s op serieuze complicaties dan te groot worden.
Wanneer u last heeft van bijwerkingen van NSAIDs, of wanneer u deze om andere redenen niet meer wilt of kunt gebruiken, kunt u eens de natuurlijke ontstekingsremmers vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad proberen. Deze ingrediënten kunnen eventueel goed samen met NSAIDs gebruikt worden. En ook samen met bloedverdunners zijn er geen problemen te verwachten. Meer weten>>>

Vragen aan orthopeed Jan Ide de Jong

Hieronder een selectie van vragen over de heupprothese die orthopeed Jan Ide de Jong heeft ontvangen én beantwoord. Staat uw vraag er niet bij en moet deze écht beantwoord worden door een arts?
Stel dan direct uw vraag aan orthopeed Jan Ide de Jong over de heupprothese.

Kunstheupen en HD

Ik ben 56 jaar en heb HD in mijn heupen. Kan er dan met de voorste benadering geopereerd worden? En over de langere termijn: gaan de kunstheupen bij mij korter mee dan bij mensen die ook kunstheupen krijgen maar die geen HD hebben?
Jazeker. Een prothese gaat even lang mee met of zonder HD.

Ruggenprik of algehele narcose?

Ik ben een vrouw van bijna 70 jaar. Ik sta op de lijst voor een heupoperatie aan de voorzijde. Ik sta erg in twijfel wat ik moet doen: een ruggenprik of algehele narcose? Zou u mij met al uw kennis een advies willen geven, wat wijsheid is om te doen?
Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar de algehele anesthesie, maar daar wil de anesthesist zelf nog wel eens anders over denken. Ik vind algeheel iets veiliger en bovendien is bij een voorste benadering van belang dat de patiënt goed slap is tijdens de ingreep zodat de toegang wat makkelijker is.

Val met heupprothese

Mijn echtgenote rijdt altijd met mij mee als duopassagier op de motor. Zij is 62 jaar oud en heeft sinds kort een knie en een heupprothese. Is een val – ook met lage snelheid – met een gewrichtsprothese schadelijker dan zonder gewrichtsprothese?
Ja. Is risicovoller, omdat je een goed zittende prothese kapot kan maken. Advies: niet vallen!

Kunnen protheses kwaad?

Ik heb al protheses in beide heupen en 1 omgekeerde schouderprothese. De revalidatie van de schouder gaat moeizaam, omdat bij veel oefeningen mijn pols en pink en ringvinger gaan ontsteken. In mijn linkerschouder moet ook een prothese komen. Ik zie er nu als een berg tegenop en weet niet wat te doen. Wat is wijsheid? Kunnen al die protheses in mijn lichaam geen kwaad?
Een prothese is een noodzakelijk kwaad. Maar normaal gesproken brengen ze meer verlichting dan dat ze last bezorgen. Het is wel zo, dat het lichaam er even aan moet wennen. Dan kan gepaard gaan met wat klachten. Op termijn brengen protheses meestal verbetering.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen