Help, mijn handen veranderen!

Alles over de oorzaak en behandeling van botsporen in de vingergewrichten

Uw handen zijn een van uw belangrijkste gereedschappen. Ze helpen u bij het eten, werken, spelen en genieten van het leven. Maar wat als uw handen pijnlijk, stijf en gezwollen zijn, en er anders uitzien dan voorheen? Dan kunt u last hebben van botsporen, ook wel osteofyten genoemd, in uw vingers. Dit zijn botuitsteeksels die zich aan de randen van de gewrichten kunnen ontwikkelen. Wat is de oorzaak hiervan en wat kan eraan gedaan worden?

Knobbels in de vingers bij artrose

Botsporen in de hand kunnen ontstaan als gevolg van letsel aan de vingergewrichten of vaker nog door artrose. Hierdoor slijt het beschermende kraakbeen tussen de gewrichtsoppervlakken van de vingers weg. Het verlies aan dit flexibele weefsel probeert het lichaam te corrigeren door bot-aangroei aan de randen van de gewrichten, met als belangrijkste doel het gewrichtsoppervlak te vergroten, zodat de druk wordt verminderd. Osteofyten in de handen kunnen er op verschillende manieren uitzien. De meest voorkomende vorm is kleine, ronde of ovale knobbels die aan de randen van de gewrichten zitten. Deze knobbels kunnen zichtbaar en voelbaar zijn, en kunnen soms pijnlijk zijn. In andere gevallen kunnen deze botsporen eruitzien als lange, dunne uitsteeksels die van het bot afsteken. Deze kunnen ook pijnlijk zijn en de beweeglijkheid van het gewricht beperken. De grootte en vorm van osteofyten kunnen variëren, afhankelijk van de ernst van de artrose. Osteofyten die in een vroeg stadium van artrose ontstaan, zijn meestal klein en rond. In een later stadium kunnen ze groter en grilliger zijn.

Noduli van Bouchard bij artrose

Er zijn verschillende soorten botafwijkingen. De noduli van Bouchard zijn benige vergrotingen die voorkomen aan het PIP-gewricht, het tweede gewricht gezien vanaf uw vingertop. Deze osteofyten kunnen pijn, zwelling en stijfheid veroorzaken, wat het bewegingsbereik van de vingers kan beperken en het vermogen om dagelijkse taken uit te voeren kan belemmeren. Noduli van Bouchard worden ook vaak waargenomen bij mensen met reumatoïde artritis.

Noduli van Heberden bij artrose

Deze benige vergroeiingen kunnen ontstaan in het DIP-gewricht, dat het eerste kootje is vanaf de vingertoppen gezien. Deze osteofyten lijken sterk op de noduli van Bouchard en kunnen eveneens pijn, zwelling en stijfheid veroorzaken, waardoor het moeilijker wordt om dagelijkse activiteiten goed uit te voeren.

Carpal Boss in de pols

Dit is een benige uitgroei die een knobbel vormt aan de achterkant van de pols, aan de basis van de wijsvinger. Carpal boss veroorzaakt meestal geen symptomen, maar in sommige gevallen kan het leiden tot pijn, stijfheid en gevoelloosheid in de pols. De pijn kan verergeren door activiteiten die de pols belasten, zoals schrijven, typen of het dragen van zware voorwerpen.

Botsporen bij artrose

Botsporen kunnen zich in de loop van de tijd vormen als gevolg van slijtage van de gewrichten. Kraakbeen is de beschermende laag tussen de gewrichten. Wanneer dit weefsel gaat slijten, raken de botten en de vingergewrichten geïrriteerd. Door de toegenomen wrijving ontstaan er ontstekingen. Het lichaam probeert de schade te herstellen. Het botweefsel groeit dan overmatig in een poging de plek van het afgesleten kraakbeen in te nemen. Botsporen in de handen als gevolg van artrose komen vooral voor bij vrouwen.

Botsporen bij blessures en overmatig gebruik

Botsporen kunnen ook ontstaan wanneer het lichaam probeert zichzelf te genezen na een blessure of als gevolg van herhaaldelijk overmatig gebruik. Sporters die hun spieren, ligamenten en pezen extra belasten, kunnen bijvoorbeeld botsporen ontwikkelen. Activiteiten met herhaaldelijk gewrichtsgebruik kunnen leiden tot het afbreken van kraakbeen tussen de gewrichten van de vingers. Ook deze schade kan leiden tot de vorming van botsporen.

Wanneer moet u naar een arts met botsporen in de handen?

Als uw handen of vingergewrichten een van de volgende symptomen vertonen, maak dan een afspraak met uw huisarts:

• ernstige zwelling
• roodheid
• warmte
• koorts
• malaise

Koorts en malaise kunnen tekenen zijn van een ernstigere medische aandoening, zoals een infectie, reumatoïde artritis of artritis psoriatica.

Hoe worden botsporen behandeld?

Als de osteofyten geen symptomen veroorzaken, is er geen behandeling nodig. Als dat wel het geval is, kan uw arts een injectie met corticosteroïden in de vingergewrichten geven om ontstekingen te verminderen en pijn te verlichten. Als dit niet voldoende helpt, kan een operatie worden aanbevolen om de botsporen van de gewrichtsranden te verwijderen. Het is belangrijk op te merken dat botsporen na verloop van tijd kunnen terugkeren, omdat ze een veelvoorkomend symptoom zijn van artrose. En deze aandoening is na de operatie nog steeds aanwezig.

Wat kunt u zelf doen bij botsporen in de hand?

Geef de vingergewrichten met problematische botsporen rust. Beperk dus het gebruik van uw handen door activiteiten zoals vastgrijpen en knijpen zoveel mogelijk te vermijden. Dit kan de pijn en ontstekingen verlichten. Het dragen van een handspalk om de vingergewrichten kan ook de symptomen van osteofyten verminderen. Het aanbrengen van ijs op de vingers met botsporen kan ook zorgen voor verlichting van de klachten. Verder kunt u ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs), zoals ibuprofen, nemen om de pijn te beheersen. Wilt u deze liever niet gebruiken vanwege de bijwerkingen? Een goed alternatief is een hoogwaardige combinatie van natuurlijke ontstekingsremmers, zoals vloeibare groenlipmossel, curcumine en/of zwarte bessenblad.