Slaap en reumatische aandoeningen

Een goede nachtrust is voor veel mensen met een gewrichtsaandoening een groot probleem. De pijn in uw gewrichten kan echter alleen maar toenemen als u slecht slaapt. Daarmee komt u dus in een vicieuze cirkel terecht. Volgens Amerikaanse reumatologen is het dan ook belangrijk om de kwaliteit van uw slaap te verbeteren. Dit helpt om de pijnlijke symptomen van artrose en reumatoïde artritis te verminderen.

Slaap en pijn: vicieuze cirkel die reumatische aandoeningen kunnen verergeren

Maar liefst 80 procent van de mensen met artrose en reumatoïde artritis slaapt slecht. Pijnlijke, stijve en gezwollen gewrichten houden veel mensen een groot deel van de nacht wakker. Daardoor kunnen de klachten alleen maar toenemen. Meerdere onderzoeken tonen namelijk aan, dat door een slechte nachtrust de pijn kan verergeren.

“Pijn en slaap vormen samen een vicieuze cirkel. Hoe slechter mensen slapen, hoe meer pijn ze hebben,”

zegt Kevin Fontaine, universitair docent Reumatologie aan de Johns Hopkins University in Amerika.

“Als patiënten met artrose en reumatoïde artritis de kwaliteit van hun slaap kunnen verbeteren, dan zal de pijn in de gewrichten verminderen.”

Depressief

Deze zienswijze wordt ondersteund door Yvonne Lee, universitair docent Geneeskunde aan het Brigham and Women’s Hospital in Boston.

“Het klopt dat pijn kan bijdragen aan slaapstoornissen. Maar hoe meer we leren over slaap, pijn en ontstekingen, hoe meer we beseffen dat ze een sterke onderlinge relatie hebben. Als één van deze problemen bij een patiënt met artrose of reumatoïde artritis zich voordoet, dan leiden ze naar de anderen en kom je in een vicieuze cirkel terecht.”

Maar volgens Lee kan een slechte nachtrust meer negatieve gevolgen hebben dan alleen maar gewrichtspijn. Daarbij verwijst ze naar een onderzoek dat in 2015 in het tijdschrift Artritis Care and Research is gepubliceerd. In dit artikel wordt aangetoond, dat mensen die door artrosepijn slecht kunnen slapen vaker depressief zijn en na verloop van tijd zelfs gehandicapt kunnen raken.

Zorgwekkend

Aan deze studie deden 367 volwassenen mee met knie-artrose. Aan het begin van het onderzoek moesten zij vragen beantwoorden over slaapstoornissen, pijn, depressieve symptomen en functionele beperkingen. Een jaar later namen 288 mensen de moeite om dezelfde vragen nog een keer te beantwoorden. Bijna 70 procent van de deelnemers gaf aan slaapstoornissen te hebben. Dit varieerde van moeite met inslapen, midden in de nacht wakker worden tot vroeg in de ochtend klaar wakker worden en niet meer kunnen inslapen. De resultaten gaven bovendien een toename van depressiviteit en invaliditeit aan onder de deelnemers met slaapproblemen.

“Onderzoek blijft aantonen dat slaapproblemen de volgende dag leiden tot meer gewrichtspijn. Maar het meest zorgwekkende is, dat een verstoorde nachtrust mensen met artrose vatbaarder maakt voor een handicap,”

zegt Patricia Parmelee, directeur van het Alabama Research Institute on Aging, University of Alabama in Tuscaloosa en hoofdauteur van deze studie.

“Deze bevinding suggereert dat we slaapproblemen moeten behandelen om progressie van deze ziekte tegen te gaan.”

Afname pijngrens

De al eerder in dit artikel genoemde arts Yvonne Lee vond in haar onderzoek een verband tussen pijn en slaap bij mensen met reumatoïde artritis. Ze ontdekte dat een verstoorde nachtrust gepaard ging met een afname van de pijngrens. Door op diverse plaatsen op het lichaam van vrouwen met reumatoïde artritis én slaapgebrek te drukken, deed ze nog een ontdekking. Niet alleen de reumatische gewrichten deden veel pijn, maar ook delen van het lichaam die niet door deze slopende ziekte waren aangetast.
De grote vraag is waarom een slechte nachtrust de pijn kan beïnvloeden. Volgens Lee is de hoofddader een gebrekkige manier waarop pijn wordt verwerkt.

“De pijn wordt gereguleerd door routes die tussen het ruggenmerg en de hersenen lopen. Bij mensen die ’s nachts niet goed slapen, kunnen deze routes geblokkeerd raken.”

Ze verwijst naar een studie uit 2013 bij 58 vrouwen met reumatoïde artritis en 54 gezonde vrouwen zonder chronische pijn. Er werd aangetoond dat de routes die pijn remmen in de reuma-groep minder goed functioneerden dan bij de gezonde vrouwen. Een analyse deed vermoeden, dat de afwijkingen in de pijnverwerking gedeeltelijk konden worden verklaard door slaapproblemen.

Ontstekingen

Naast een afname van de pijngrens heeft Yvonne Lee nog een theorie over de toename van gewrichtspijn door slaapgebrek. Door een slechte nachtrust kunnen overal in het lichaam ontstekingen ontstaan. Ze zegt:

“Studies bij gezonde personen hebben aangetoond, dat slaapgebrek gepaard gaat met een toename van ontstekingsmarkers in het bloed. Het is dus aannemelijk dat acute ontstekingsreacties als gevolg van slaapgebrek kunnen leiden tot chronische ontstekingshaarden in de gewrichten. Dit moet echter nog verder worden onderzocht.”

Zes tips van Amerikaanse reumatologen voor een betere nachtrust

Hier zijn zes tips om beter te kunnen slapen:
1) Ga niet naar bed met gewrichtspijn
Het beheersen van gewrichtspijn is vooral cruciaal voor het naar bed gaan. Probeer daarom uw medicatieschema zo in te stellen, dat u voor het slapen gaan de meeste pijnverlichting ervaart. Vermijd ’s avonds activiteiten die een flare-up kunnen veroorzaken. Dit is een tijdelijke verhoging van de symptomen van een reumatische aandoening. Deze kunnen ontstaan door bijvoorbeeld stress of meer doen op een avond dan dat u eigenlijk aankunt. Dus ontspan u zoveel mogelijk in de uren voordat u gaat slapen.

2) Drink geen cafeïnehoudende dranken voor het slapen gaan
Het is geen nieuws meer dat koffie of andere cafeïnehoudende dranken in de avonduren een slechte invloed hebben op de kwaliteit van uw slaap. Veel mensen zijn zich er niet van bewust dat ook sommige frisdranken en pijnstillers deze opwekkende stof bevatten. Controleer dus altijd het etiket. Ook zwarte thee bevat stimulerende ingrediënten. Kruidenthee is dus een betere keuze voor het slapen gaan.

3) Ga beter om met stress
Stress kan de slaap verstoren. Een strategie is om stressvolle activiteiten en gedachten voor het naar bed gaan te vermijden. Kijk niet naar het nieuws als u daardoor geïrriteerd raakt, betaal geen rekeningen en maak geen lijst met dingen die u de volgende dag moet doen. Doe twee uur voor u slapen gaat iets rustgevends. Luister naar muziek of lees een boek.

4) Maak uzelf moe
Wees overdag zo actief mogelijk. Dit helpt niet alleen uw spieren en gewrichten te versterken, maar maakt u ook moe genoeg om lekker te kunnen slapen. Er is aangetoond dat lichamelijke inspanning de stress verlicht en dus de slaapbereidheid bevordert. Actief zijn is niet altijd gemakkelijk met een chronische gewrichtsaandoening, maar wandelen, fietsen en zwemmen zijn goed te doen. Sommige mensen maken vlak voor het slapen gaan nog een ommetje door de buurt om zichzelf te vermoeien.

5) Maak van uw slaapkamer een oase van rust
Reserveer uw slaapkamer alleen om te slapen. Op die manier weet uw lichaam dat het tijd is voor dromenland op het moment dat u de dekens over u heen trekt. Kijk geen TV, lees geen tijdschrift of boek en gebruik geen smartphone of tablet in bed. Maak de slaapkamer zo geschikt mogelijk om te slapen. Hang zware gordijnen op voor een donkere ruimte. En als geluid een probleem is, doe dan oordopjes in.

6) Kom op tijd uit bed
Niets is heerlijker dan lekker uitslapen. Maar lang in bed blijven liggen kan juist leiden tot slaapproblemen. Om een slechte nachtrust te behandelen, beperken experts vaak de tijd die mensen in bed doorbrengen. Op die manier wordt de kans verhoogd, dat u slaperig genoeg bent als u naar bed gaat. Ligt u langer dan 15 minuten wakker? Stap dan uit bed en ga wat leuks doen. Zo voorkomt u dat u het bed associeert met een onrustig gevoel.

Deel dit bericht

Tweet

Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum

Download gratis het boekje ‘Risico op hart & vaatziekten VERLAGEN?’ t.w.v. € 4,95.

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.