Whiplash: de gevolgen van een zweepslag met het hoofd tijdens een auto-ongeval

Wat is een whiplash?

Bij een auto-ongeval is de nek waarschijnlijk het meest kwetsbare onderdeel van het lichaam. Door de enorme klap maakt het hoofd een heftige slingerbeweging ten opzichte van de romp, zonder dat het ergens tegen aan botst. Deze beweging is te vergelijken met die van het uiteinde van een zweep. Daardoor spreekt men ook van een ‘whiplash’, wat letterlijk ‘zweepslag’ betekent. In een fractie van een seconde wordt de halswervelkolom door het ongeval overmatig uitgerekt en gebogen. Het grootste risico op een whiplash bestaat bij een kop- en staartaanrijding, omdat de halswervelkolom dan ook extreem naar voren én achteren wordt gebogen.

50% kans op herstel van whiplash binnen 3 maanden

Jaarlijks lopen tussen de 15.000 en 30.000 mensen een whiplash op. Een verkeersongeval is in de meeste gevallen de hoofdoorzaak. Maar dit letsel kan ook ontstaan tijdens het sporten of bij ongelukken in huis, zoals het vallen van de trap. Bij ongeveer de helft van patiënten gaat een whiplash binnen drie maanden vanzelf weer over. In de regel is negentig procent van de mensen binnen een jaar weer volledig hersteld. Bij ongeveer 10 procent is er sprake van blijvend letsel en is de prognose op herstel dus niet gunstig.

Wat zijn de klachten bij een whiplash?

De klachten die ontstaan na een ‘zweepslag’ met het hoofd worden het ‘whiplashsyndroom’ genoemd. Als gevolg van deze heftige beweging kunnen wervels, banden, spieren en gewrichten beschadigd raken. Daardoor ontstaat pijn in de nek, in de schouders, in het hoofd en in het bovenste deel van de rug. Bij een whiplash wordt niet alleen de nek fors heen en weer bewogen, maar ook het hoofd. Dit kan leiden tot tijdelijke disfunctie van de hersenen. Veel patiënten klagen dan ook over vermoeidheid, concentratiegebrek, duizeligheid, vergeetachtigheid en oorsuizen.

Hoe wordt de diagnose ‘whiplash’ gesteld?

Het is voor een arts vaak moeilijk om vast te stellen of de klachten worden veroorzaakt door de gevolgen van een whiplash. Het letsel dat de pijn veroorzaakt is namelijk niet zichtbaar te maken op een röntgenfoto of CT-scan. De arts zal dus een diagnose moeten stellen op basis van het verhaal van de patiënt. Hij zal dan ook vragen naar de toedracht van het ongeval, het bewustzijn direct daarna en de termijn waarop de klachten zijn opgetreden. Vervolgens zal hij een lichamelijk onderzoek verrichten, waarbij gekeken zal worden naar de beweeglijkheid van de nek. Verder zal hij de reflexen en spierkracht controleren van halsgebied, schouders en armen. De huisarts zal doorverwijzen naar een specialist als er sprake is van fracturen, neurologische klachten of heftige pijn die direct na het ongeval is ontstaan.

Hoe wordt een whiplash behandeld?

Direct na een ongeval zal de nek onderzocht worden. Het is echter vaak moeilijk om te bepalen of er beschadigingen zijn. De praktijk zal dus moeten uitwijzen of de heftige hoofd- en nekbeweging inderdaad een whiplashsyndroom heeft veroorzaakt. Helaas is er geen behandeling die leidt tot volledige genezing. Wel is bekend dat actief blijven bewegen de kans op chronische klachten vermindert. Vaak wordt er een halskraag voorgeschreven om de nek te ontlasten. Deze mag echter maximaal zes weken gedragen worden, omdat anders de nekspieren teveel verzwakken en vervolgens de bewegingsmogelijkheden beperken. In veel gevallen wordt doorverwezen naar de fysiotherapeut. Hij kan helpen een goede houding aan te nemen en de dagelijkse activiteiten af te stemmen op de belastbaarheid.

Hoe verder met een whiplash?

Het is verstandig om direct na het ongeluk een dag in bed te blijven en daarna twee dagen heel rustig aan te doen. De klachten zelf kunnen enigszins verlicht worden door een combinatie van oefeningen en rust. Zorg ervoor dat thuis en op het werk de wervelkolom altijd de juiste houding aanneemt. Dit verlicht de pijn. Doe oefeningen om de nek- en rugspieren sterker te maken, waardoor de halswervelkolom stabieler wordt. Probeer met een whiplashsyndroom vooral veel rust te nemen. Dit bevordert het herstel.

Heeft u last van(uit) de nek, maar is het geen whiplash? Lees dan eens het artikel over artrose in de nek.

Oefeningen tegen stekende pijn in de nek bij whiplash

Vragen aan orthopeed Jan Ide de Jong

Hieronder een selectie van vragen over whiplash die orthopeed Jan Ide de Jong heeft ontvangen én beantwoord. Staat uw vraag er niet bij en moet deze écht beantwoord worden door een arts?
Stel dan direct uw vraag aan orthopeed Jan Ide de Jong over whiplash of een andere aandoening.

Whiplash of artrose?

Is het mogelijk dat na een ongeluk van 14 jaar sinds oktober 2016 veel pijnklachten aan mijn hoofd en nek krijg? Na een MRI is slijtage van de derde, vierde en vijfde nekwervel geconstateerd. Drie behandelingen op de pijnpoli hebben echter geen resultaat opgeleverd. Kan het toch nog een whiplash zijn?
Kan zeker whiplash zijn, maar de artrose in combinatie met het ongeval kan ook een deel van de klachten verklaren. Eigenlijk is het in dit geval niet eens zo belangrijk. Hoe bestrijd je de pijn op een adequate manier? Dat is hier de hamvraag. Ik adviseer om een halskraag te gaan dragen. Te beginnen voor de nacht. Verkrijgbaar bij een orthopedisch instrumentmaker.

Pijn bij whiplash

Welke behandeling helpt bij pijn (24/24) als gevolg van een whiplash? ik ga er al vanaf 1995 mee slapen en sta ermee op. Heb alles al geprobeerd!
Helaas heb ik geen goed advies voor u. Als u echt alles geprobeerd heeft, blijven soms de “rare” dingen over; denk aan yoga, acupunctuur of een gesprek met de medisch psycholoog hoe je moet omgaan met chronische pijnklachten.
 

Deel dit bericht

Tweet

Lees ook eens de andere artikelen over gewrichtsproblemen in ons Kenniscentrum.

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.