Nieuwe heupprothese: voorste benadering wint aan populariteit

Jaarlijks krijgen 30.000 Nederlanders een nieuwe heup. Steeds vaker wordt daarbij gekozen voor de voorste benadering. Dit veroorzaakt minder spierschade tijdens de operatie, zodat de patiënt meestal de volgende dag al naar huis kan. Wat zijn de voor- en nadelen van de zijwaartse en voorste benadering? Bewegen zonder Pijn duikt voor u dieper in dit onderwerp.

Heup prothese

30.000 heupprotheses

In Nederland worden jaarlijks bijna 30.000 keer een versleten heup vervangen door een prothese. Om een kunstgewricht te kunnen plaatsen, moet de chirurg eerst een toegang maken door de huid en onderhuidse weefsels. Dit wordt ‘benadering’ genoemd. De meest toegepast methode in Nederland is de laterale benadering. De prothese wordt dan via de zijkant geplaatst. Steeds populairder wordt de voorste of anterieure benadering, omdat de revalidatie van de patiënt sneller verloopt. Deze techniek wordt AMIS genoemd. In dit artikel gaat Bewegen zonder Pijn dieper in op de voor- en nadelen van beide benaderingen voor een heupvervanging.

Meer over het heupgewricht

Het heupgewricht is een kogelgewricht dat bestaat uit een gewrichtskop en gewrichtskom. Bij het ouder worden kan de gladde kraakbeenbekleding van beide gewrichtsonderdelen gaan slijten. Dat wordt artrose genoemd. Uiteindelijk kan dit flexibele en beschermende laagje helemaal verdwijnen. Dan ontstaat er bot-op-botcontact en is het heupgewricht letterlijk tot op het bot versleten. Overigens kan dit belangrijke gewricht ook beschadigd raken als gevolg van reumatoïde artritis of een breuk die niet goed genezen is.
Bij heupartrose heeft u last van stijfheid en krijgt u meer moeite met lopen. De pijn straalt meestal uit naar de bilstreek, het bovenbeen en de knie. De huisarts zal u met deze klachten doorsturen naar een orthopeed. De specialist stelt de ernst van de slijtage vast aan de hand van een lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s. Bij beginnende slijtage kunnen ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs) of fysiotherapie de klachten nog enigszins verlichten. Als deze behandelingsmethoden onvoldoende helpen, dan zal de orthopeed met u een gewrichtsvervangende operatie bespreken. Er zal dan een heupprothese geplaatst worden.

Zijwaartse benadering heupoperatie

Met de laterale benadering is in Nederland veel ervaring opgebouwd. In bijna 80 procent van de gevallen wordt tijdens de operatie het heupgewricht via de zijkant benaderd. De patiënt kan tijdens de ingreep zowel op de rug als op de zij liggen. Het voordeel van een laterale benadering is, dat de chirurg tijdens de operatie een goed zicht heeft op het heupgewricht. Een ander pluspunt is, dat bij deze benadering er een kleiner risico aanwezig is, dat de kunstheup na de operatie uit de kom schiet. Er kleeft echter ook een groot nadeel aan de laterale benadering. Tijdens de operatie moeten belangrijke spieren aan de voor- en achterzijde van de heup worden losgemaakt. Dat betekent dat de herstelperiode langer in beslag neemt. Bovendien kan de spierschade leiden tot een waggelend looppatroon, dat bekend staat als de ‘Trendelenburg gang’. Soms ontstaan er ook pijnklachten aan de zijkant van de heup, die vaak moeilijk kunnen worden behandeld.

Voorste benadering heupoperatie

De anterieure benadering wordt AMIS genoemd. Deze letters staan voor Anterior (voorste), Minimally (minder), Invasion (weefselbesparend) en Surgery (chirurgische ingreep). De bedoeling van deze techniek is om tijdens de ingreep zo min mogelijk spierweefsel te beschadigen, zodat de patiënt sneller herstelt. Daarom worden bij de voorste benadering geen spieren losgemaakt. Het heupgewricht wordt namelijk tussen twee spieren door benaderd.
Dit wordt ook wel de ‘Franse Methode’ genoemd. Halverwege de vorige eeuw werden op deze manier al in Frankrijk heupprotheses geplaatst. Maar dat ging nog niet altijd even perfect. Ongeveer tien jaar geleden werd deze voorste benadering opnieuw ontdekt en sterk verbeterd. Op dit moment wordt ongeveer 20 procent van de kunstheupen via de voorste benadering geplaatst. Dit aantal zal de komende jaren sterk gaan stijgen. De voordelen zijn immers groot: minder spierschade, minder pijn, sneller naar huis (de volgende dag al), minder kans op mank lopen en amper kans op het uit de kom schieten van de prothese.
Uiteraard zijn er ook risico’s aan deze techniek verbonden. Bij ongeveer vijf tot tien procent van de patiënten kan tijdens de operatie een huidzenuw beschadigd raken. Daardoor houden ze een verminderd gevoel aan de buitenzijde van het bovenbeen over. In vrijwel alle gevallen is deze klacht na een jaar weer verdwenen. Bovendien is nog niet bekend of een voorste benadering van het heupgewricht invloed heeft op de levensduur van de prothese. Bij een zijwaartse benadering gaat de kunstheup gemiddeld 15 jaar mee. De AMIS-techniek wordt nog te kort in Nederland toegepast om de lange termijnresultaten vast te kunnen stellen. Er wordt echter vanuit gegaan dat er geen verschil zal zijn, omdat dezelfde protheses worden gebruikt als bij de zijwaartse benadering. Dit is echter wetenschappelijk nog niet bewezen.

Voorste of zijwaartse benadering bij heupvervanging?

Zowel de zijwaartse als voorste benadering kunnen bij vrijwel alle patiënten worden toegepast. Maar de AMIS-methode is niet geschikt voor mensen die te zwaar of te gespierd zijn. Als de vorm van de heup te afwijkend is, zal de specialist ook kiezen voor een zijwaartse benadering. Op wat voor manier uw versleten heup zal worden vervangen, hangt vooral van de orthopedische chirurg zelf af. De voorste benadering is ingewikkelder en dus lastiger aan te leren. Dus niet altijd zal de specialist de kennis hebben om de heup via de voorkant te vervangen. Veel orthopeden hebben tijdens hun opleiding de zijwaartse benadering aangeleerd. Daar hebben ze veel routine mee opgebouwd en behalen ze goede resultaten mee. Er is dus geen noodzaak om te veranderen van benadering: zij zullen dus via de zijkant blijven opereren. Indien uw voorkeur uitgaat naar de voorste benadering, dan is het verstandig om u vooraf goed te oriënteren. Er is altijd wel een ziekenhuis of kliniek in uw omgeving waar de heup kan worden vervangen met deze steeds populairder wordende AMIS-methode.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen