Prehistorische kniegewrichten suggereren: artrose is niet alleen slijtage

Deze content is medisch beoordeeld door orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek.

Amerikaanse orthopedisch specialisten signaleren een toename van knieartrose. Volgens de artsen is de drijvende kracht achter deze trend: meer ouderen en meer mensen met overgewicht. Maar een recent gepubliceerde studie suggereert dat een andere factor medeverantwoordelijk moet zijn voor het groeiende aantal gevallen van knieartrose.

“Na correctie van leeftijd en Body Mass Index (BMI) komt knieartrose nu twee keer zo veel voor als in de jaren vijftig. Dat is opmerkelijk,”

zegt Daniel Lieberman, hoogleraar Evolutionaire Biologie aan de Universiteit van Havard. Hij is co-auteur van deze studie die recent in het Amerikaanse wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences is gepubliceerd.

artrose is niet alleen slijtage

Menselijke skeletten

Een aantal jaren geleden stelde Lieberman een lijst samen met aandoeningen die moderne mensen niet goed het hoofd kunnen bieden, zoals hart- en vaatziekten, lage rugpijn en bijziendheid. Hij wilde ook artrose in de lijst opnemen, maar realiseerde zich dat er geen goede gegevens beschikbaar waren. Lieberman vroeg een medewerker van zijn laboratorium om in musea en universiteiten menselijke skeletten te gaan bestuderen. Deze waren van mensen die al meer dan 6000 jaar geleden waren overleden.

“De oudste exemplaren die we hebben bekeken waren van prehistorische Inuit-jagers uit Alaska. De meest recente waren de overblijfselen van mensen die in 2015 in Tennessee zijn overleden,”

aldus Lieberman.

Zeer verrast

Tot op heden wordt verondersteld dat knieartrose meestal het gevolg is van slijtage. Dat zou de reden zijn dat deze aandoening vaker voorkomt bij ouderen en bij mensen met overgewicht. Deze overtollige kilo’s zijn immers extra belastend voor de gewrichten.

“Mijn verwachtingspatroon was, dat artrose vroeger veel vaker zou voorkomen dan nu. Er waren toen nog geen auto’s, gereedschap, stoelen en andere hulpmiddelen om de gewrichten te ontlasten. De gewrichten van boeren en jagers moesten in mijn beleving sneller slijten van al dat rondrennen, hurken, springen en andere inspannende lichamelijke activiteiten. Dat bleek echter niet het geval. Ik was dan ook zeer verrast toen ik ontdekte dat artrose tegenwoordig veel vaker voorkomt dan lang geleden in Amerika.”

– Lieberman

Veel zitten

Ook nadat Lieberman en zijn team lichaamsgewicht en leeftijd hadden gecorrigeerd, bleek dat knieartrose nu vaker voorkomt dan vroeger. Dus er is blijkbaar iets anders dat de toename van deze veelvoorkomende aandoening veroorzaakt. Huidig onderzoek wijst deze oorzaak niet aan. Toch heeft Lieberman een eigen theorie over deze opmerkelijke trend.

“Als ik een gokker was, zou ik mijn geld op lichamelijke activiteit zetten”

– zegt de Amerikaanse hoogleraar.

“Eén van de dingen die echt is veranderd in onze moderne wereld, is dat we een groot deel van onze tijd zittend doorbrengen. Dat begint al in de kindertijd. Veel zitten kan van invloed zijn op hoe onze gewrichten worden gevormd en hoe onze gewrichten verouderen.”

Regelmatig bewegen

De zienswijze van Lieberman wordt ondersteund door Dr. Richard Loeser. Dit is een reumatoloog die een onderzoekscentrum van de Universiteit van North Carolina leidt.

“Mensen met artrose hebben de neiging om lichaamsbeweging zoveel mogelijk te vermijden. Maar gewrichten zijn niet hetzelfde als autobanden. Ze slijten niet als je ze gebruikt. In tegendeel: er is druk en ontlasting nodig om voedingsstoffen in kraakbeen te ‘pompen’. Regelmatig bewegen levert dus een bijdrage aan het sterk en gezond houden van het kniegewricht.”

– Dr. Richard Loeser

Vooral kinderen en tieners moeten vaker uit de stoel opstaan en meer gaan bewegen. Omdat er dan gezonder kraakbeen wordt gevormd, zullen de gewrichten beter gaan functioneren en neemt de kans op artrose op latere leeftijd af. Maar ook voor ouderen is lichaamsbeweging van groot belang om het kraakbeen sterk en gezond te houden.

Mogelijk voorkomen

Loeser geeft wel aan, dat de toename van knieartrose niet volledig verklaard is met de studie van Lieberman. Volgens hem kunnen voedingsfactoren en sportblessures ook een rol spelen. Lieberman en zijn team speuren nu verder op de ingeslagen weg. Zij hopen dat ze meer te weten komen over de toename van knieartrose en dat met hun bevindingen straks deze aandoening mogelijk voorkomen kan worden.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen