Nieuwe behandeling vermindert overprikkeling pijnzenuwen en verbetert de slaap
In Nederland heeft twee procent van de mensen tussen de 20 en 60 jaar last van fibromyalgie. Dit is een reumatische aandoening die spieren en bindweefsel aantast en wijdverbreide chronische pijn in het lichaam geeft. Omdat deze aandoening geen aanwijsbare oorzaak heeft, is een diagnose vaak moeilijk te stellen. En als die eenmaal gesteld is, krijgt de patiënt te horen dat hij er maar mee moet leren leven. Er zijn immers nog geen medicijnen voor fibromyalgie. Kan virtual reality therapie helpen om de klachten bij deze ‘onzichtbare’ aandoening te verlichten?
Virtuele wereld
Virtual reality therapie wordt door steeds meer revalidatiecentra, ziekenhuizen en fysiotherapiepraktijken in Nederland aangeboden. Dit is een oefenplatform dat gericht is op hoofd, nek, lage rug en schouders en kan worden toegepast voor revalidatie, verlichting van pijn en ontspanning. De kracht van virtual reality is dat de patiënt zich beter kan focussen op zijn persoonlijke doelen. Met een VR-bril op het hoofd wordt u in diverse spelwerelden geplaatst om oefeningen te doen. Oefeningen die u in de echte wereld niet of nauwelijks kunt doen, blijkt u in de virtuele wereld wel gemakkelijker uit te kunnen voeren. Ondertussen houdt de therapeut met behulp van sensoren en monitoren controle over de intensiteit en de voortgang van de oefeningen.
Pijn neemt toe
Steeds meer mensen met nek- en schouderklachten worden doorverwezen naar een therapeut die getraind is om virtual reality toe te passen tijdens de behandeling om de klachten te behandelen. Maar ook voor patiënten met fibromyalgie zou deze nieuwe therapie voor veel verlichting kunnen zorgen.
“Als er eenmaal fibromyalgie is vastgesteld, krijg je vaak het advies om in beweging te blijven en stress te verminderen,” zegt psychosomatisch fysiotherapeut Kiki Coppelmans. Ze is medeoprichtster van het bedrijf InMotionVR dat inmiddels voor een groot aantal aandoeningen VR-therapie heeft ontwikkeld. “Maar hoe doe je dat dan? Je wil wel maar je lijf houdt je tegen vanwege de pijn. En als je wel meer gaat bewegen, neemt de pijn alleen maar toe. En dit kan weer stress geven die je juist moet vermijden bij fibromyalgie. Je komt daardoor in een vicieuze cirkel terecht waar je, maar moeilijk uitkomt.”
Door het lichaam ‘springen’
Coppelmans legt uit dat bij fibromyalgie je lijf anders reageert op de dingen die u doet dan u zou verwachten. Lichte activiteiten kunnen onverwacht veel klachten geven, terwijl zware handelingen nagenoeg geen pijn veroorzaken.
“De wetenschap vermoedt dat overgevoelige pijnzenuwen door langdurige blootstelling aan stress de klachten bij fibromyalgie veroorzaken. Daardoor raakt de patiënt vervolgens ook minder goed opgewassen tegen chaos, onzekerheden en veranderingen wat dan de stress weer in stand houdt. Met als gevolg dat de pijn blijft aanhouden op specifieke plekken van het lichaam, zoals bij spieren, pezen en bindweefsel. Bij fibromyalgie kunnen deze klachten dan ook voor je gevoel door het hele lichaam heen ‘springen,” zegt Kiki Coppelmans.
Naast pijn door het hele lichaam krijgen de meeste patiënten met fibromyalgie ook te maken met slaapproblemen. Daardoor voelen ze zich overdag vermoeid en wordt het ook lastig om dingen te onthouden. Het wordt daardoor moeilijk om positief in het leven te blijven staan, waardoor depressieve en angstige gevoelens op de loer liggen.
Coppelmans: “Dat zijn best wel dingetjes waar je mee moet leren leven. Zeker als je weet dat er nog geen medicijnen zijn voor je aandoening. Met behulp van virtual reality therapie is het mogelijk om de overactieve pijngevoelige zenuwen weer rustig, flexibel en weerbaar te maken. Dit vermindert voelbaar de klachten bij fibromyalgie.
Hersencellen opnieuw geprogrammeerd
Hoe ziet virtual reality therapie er in de praktijk nu eigenlijk uit? 
Na een uitgebreid intakegesprek met en onderzoek door de therapeut wordt er een oefenprogramma opgesteld. Vervolgens krijgt u een VR-bril op uw hoofd en wordt u ‘getransporteerd’ naar een virtuele wereld. Dat kan een zonovergoten strand zijn, een bosrijke omgeving of een gezellige kamer. Onder begeleiding van de therapeut bouwt u door rust en ontspanning uw bewegingen in fantasierijke werelden op.
“Saaie en eentonige bewegingsoefeningen worden een totaal nieuwe en motiverende beleving. Daarbij zult u als patiënt ervaren dat als u ontspannen kunt bewegen meer kan dan u zelf denkt. Bovendien heeft oefenen in de virtuele wereld ook een positief effect op de pijnbeleving in de hersenen. Hersencellen die een rol spelen bij de overprikkeling van de pijnzenuwen en verstoring van de slaap worden opnieuw geprogrammeerd. Dat is het effect van de stressvermindering door het leren ontspannen en tot rust komen. Daardoor nemen de pijnklachten af en de slaapbereidheid toe.”
Voor deze nieuwe en veelbelovende virtual reality therapie kunt u al bij veel revalidatiecentra, ziekenhuizen en fysiotherapiepraktijken in Nederland terecht.
Meer informatie
Kijk voor meer informatie op de website van Corpus VR.
U kunt ze ook mailen om te vragen of er een behandelaar in uw omgeving zit:
contact@inmotionvr.com
Geschreven door Eugène Mathijssen
Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen
