Chronisch compartimentsyndroom

Wat is verschil tussen de chronische en acute vorm?

Chronisch compartimentsyndroomHet chronisch compartimentsyndroom (CCS), is een pijnlijke aandoening aan de onderbenen of onderarmen die ontstaat wanneer de druk in de spieren te hoog is. Daardoor neemt de doorbloeding in het gebied af. De functie van de spieren, zenuwen en bloedvaten komt in gevaar, omdat er onvoldoende zuurstof en voedingsstoffen worden aangevoerd. De pijn bij het chronisch compartimentsyndroom is inspanningsgebonden. Dat betekent dat de klachten direct verdwijnen in rust. Hoewel iedereen deze aandoening kan ontwikkelen, komt CCS vooral voor bij sporters. Hardlopers, schaatsers en wandelaars worden het meest getroffen. Bij zwemmers en wielrenners komt het chronisch compartimentsyndroom wat minder vaak voor.

Wat is het chronisch compartimentsyndroom?

De spieren van het onderbeen en de onderarm zijn in meerdere groepen verdeeld. Deze worden allemaal omgeven door een bindweefsellaag, die ook wel fascie wordt genoemd. Zo’n ingekapselde spiergroep wordt een compartiment of loge genoemd. Daarom wordt ook wel gesproken van het logesyndroom. Het bindweefsel heeft als taak om de spieren, zenuwen en bloedvaten stevig op de plaats te houden. Het heeft daarom een stugge structuur en geeft dus niet gemakkelijk mee. Bij overbelasting kunnen de spieren gaan zwellen en te strak in het compartiment komen te zitten. Daardoor wordt de doorbloeding verstoord en ontstaat er pijn bij inspanning. Het kan ook zijn dat de intensiteit en frequentie van een training te snel wordt opgebouwd. De spiermassa binnen een compartiment neemt daardoor te snel toe, zodat de druk te groot wordt.

Wat is het verschil tussen chronisch en acuut compartimentsyndroom?

Bij het chronisch compartimentsyndroom neemt de pijn bij inspanning langzaam toe. In rust nemen de klachten vrijwel direct weer af. Op het moment dat een nieuwe activiteit gestart wordt, is de pijn onmiddellijk weer voelbaar. Er kan een strak gevoel ontstaan in de onderbeen of de onderarm. Ook kan men in deze ledematen tinteling, stijfheid en soms nachtelijke kramp ervaren.

Bij de acute vorm wordt de zwelling meestal veroorzaakt door een ontsteking, waardoor de druk binnen het compartiment gevaarlijk hoog kan oplopen. Ook een breuk of een lokale bloeding als gevolg van een ongeluk kunnen een rol spelen. Er ontstaat een hevige en drukkende pijn, die ook in rust niet verdwijnt. Bij lichte inspanning neemt de pijn verder toe. Als de bloedtoevoer niet wordt hersteld, kunnen er in een later stadium ernstige klachten ontstaan. Door zuurstoftekort kunnen gevoelsstoornissen en spieruitval optreden. Door een slechte doorbloeding kan de huid bleker worden. Meestal zijn dan ook andere compartimenten in de onderbeen of onderarm aangedaan. Bij een acuut compartimentsyndroom wordt meestal direct operatief ingegrepen.

Wat zijn de risicofactoren van het chronisch compartimentsyndroom?

looptraining etalagebenenHoewel er weinig onderzoek naar gedaan is, lijken patiënten met Diabetes Mellitus (suikerziekte) en etalagebenen meer kans op deze aandoening te hebben. Dat geldt ook voor mensen met platvoeten of doorgezakte voeten. Het niet goed opbouwen van trainingsarbeid en het trainen op oneffen terrein of te zachte of harde ondergrond zijn eveneens risicofactoren voor het chronisch compartimentsyndroom. Ook het dragen van slecht schoeisel speelt een rol bij deze aandoening.

 

Hoe wordt de diagnose chronisch compartimentsyndroom gesteld?

Dit is voor een arts een lastige opgave, omdat tijdens een spreekuur het aangetaste ledemaat altijd in rust is. Er zijn dus geen klachten aanwezig. Daarom zal er eerst een uitgebreid lichamelijk onderzoek worden uitgevoerd. Op het moment dat een chronisch compartimentsyndroom wordt vermoed, kan een drukmeting worden uitgevoerd. Direct na inspanning wordt een dun naaldje door de huid tot in het spiercompartiment geprikt. Door wat vocht in te spuiten, kan de druk worden gemeten. Komt deze boven een bepaalde waarde uit? Dan kan de arts de diagnose chronisch compartimentsyndroom stellen. Bij de acute vorm wordt deze meting in rust uitgevoerd, omdat de pijn dan ook aanwezig is.

Hoe wordt een chronisch compartimentsyndroom behandeld?

Wanneer bij u het chronisch compartimentsyndroom is vastgesteld, dan zal u rust worden voorgeschreven. Dat betekent dat u het getroffen ledemaat een poosje zo weinig mogelijk mag gebruiken. Daarna mag u – bij voorkeur onder begeleiding van een fysiotherapeut – heel gedoseerd de belasting weer proberen op te bouwen. Als de klachten toch blijven bestaan, dan kunt u met uw arts een fasciotomie bespreken. Tijdens deze operatie wordt via een klein sneetje in de huid het strakzittende bindweefsel blootgelegd. Vervolgens wordt het in de lengterichting geopend, zodat er meer ruimte voor het spierweefsel ontstaat. Het is belangrijk om na de operatie de spiergroep direct weer te gebruiken, omdat het spiercompartiment anders weer snel te krap kan worden. Intensieve belasting moet echter de eerste weken zoveel mogelijk vermeden worden.

Hoe wordt een acuut compartimentsyndroom behandeld?

Bij het acute compartimentsyndroom wordt in principe direct overgegaan tot een fasciotomie. De druk is vaak zo hoog, dat er direct gevaar is voor de spieren, zenuwen en bloedvaten. Heel sporadisch is een nieuwe operatie nodig, omdat na verloop van tijd door littekenweefsel het compartiment weer te strak wordt.

Lees meer over andere sportersaandoeningen, als ‘De belangrijkse oorzaken van kniepijn‘, ‘Sporten met Artrose of Artritis‘ en ‘Chronische gewrichtspijn‘.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen