Overlijden in Nederland meer mannen dan vrouwen aan een hart- en vaatziekte? Of is het precies andersom? En wat zijn de verschillen tussen een vrouwenhart en een mannenhart? En waarom worden de symptomen van een beroerte bij vrouwen niet altijd herkend? Lees hier meer over de verschillende risicofactoren van vrouwen én mannen.
Wie krijgt er vaker een hartinfarct of beroerte?
Dagelijks overlijden gemiddeld 105 Nederlanders aan een hart- en vaatziekte. Dit is dan ook de grootste doodsoorzaak van ons land. Het risico bij vrouwen wordt nog wel eens onderschat. Er wordt aangenomen dat oestrogeen enige bescherming geeft tegen coronaire aandoeningen. Dit ‘vangnet’ valt echter na de overgang weg, omdat het gehalte van dit vrouwelijke hormoon dan stevig is gedaald. Boven de 65 lopen vrouwen dan ook hetzelfde risico op een hartinfarct of beroerte als mannen boven de 55 jaar. De sterftecijfers liggen bij vrouwen zelfs hoger dan bij mannen: 55 tegen 50 per dag.
Vrouwenhart is anders dan mannenhart
Hoewel het hart van een vrouw lijkt op die van een man, zijn er toch grote verschillen. Bij vrouwen is dit orgaan kleiner en zijn de wanden – die de hartkamers van elkaar scheiden – dunner. Het hart pompt sneller, maar stuwt bij elke samentrekking 10 procent minder bloed de slagaderen in dan bij mannen. Ook reageert dit orgaan anders in stresssituaties. Bij vrouwen gaat de hartslag omhoog en wordt er meer bloed door het lichaam gepompt. Wanneer mannen geconfronteerd worden met een spannende situatie trekken de aderen van het hart zich samen en stijgt de bloeddruk. Waarom zijn deze verschillen zo belangrijk? Omdat geslachtsverschillen een rol spelen in de symptomen en behandeling van een coronaire aandoening.
Vrouwen versus mannen: andere risicofactoren
Mannen en vrouwen delen de traditionele risicofactoren van hart- en vaatziekten. Dat zijn hoge bloeddruk, hoog cholesterol en hoge bloedsuikerspiegel. Bij beide geslachten kunnen ook roken en overgewicht de hartgezondheid in gevaar brengen. Erfelijkheid en familiegeschiedenis trekken zich niets aan van sekseverschillen. Zowel vrouwen als mannen moeten extra attent zijn als een vader of broer voor de leeftijd van 55 of een moeder of zus voor de leeftijd van 65 is overleden aan de gevolgen van een hart- en vaatziekte.
Bepaalde ziekten die alleen vrouwen treffen, kunnen de kans op een coronaire aandoening verhogen. Dat is bijvoorbeeld een hoge bloeddruk die zich tijdens een zwangerschap ontwikkelt. Of de chronische ziekte endometriose, waarbij baarmoederslijmvlies buiten de baarmoederholte voorkomt. Bij deze aandoening neemt de kans op een hart- en vaatziekte met 60 procent toe bij vrouwen jonger dan 40 jaar. Ook vrouwen die last hebben van het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) doen er goed aan om de conditie van hun hart en bloedvaten regelmatig te laten controleren door de huisarts. Bij deze aandoening werken de eierstokken minder goed. Een typisch vrouwelijk verschijnsel als de menopauze speelt misschien wel de grootste rol. Door daling van het oestrogeengehalte neemt na de overgang het risico op een coronaire aandoening toe.
Klachten hartaanval bij vrouwen en mannen
Bij mannen is het meest voorkomende symptoom van een hartinfarct overduidelijk. En dat is dramatische pijn in de borstkast, die soms wel eens omschreven wordt als een verpletterend gewicht. Sommige vrouwen ervaren dit ook, maar meestal ontstaan er drie of vier weken voor een hartaanval meerdere subtiele symptomen. Deze zijn niet altijd direct te herkennen als een voorbode van een hartaanval. De alarmbellen moeten gaan rinkelen bij ernstige vermoeidheid, een zwaar gevoel in de borstkas, kortademigheid, veel zweten en pijn in de nek, rug of onderkaak. Er kan bovendien pijn ontstaan in beide armen. Bij mannen treft dit gevoel meestal alleen de linkerarm.
De vooruitzichten na een hartaanval zijn voor vrouwen slechter dan voor mannen. Ze moeten vaak langer in het ziekenhuis behandeld worden en sterven vaker voordat ze naar huis mogen. Daar komt nog bij, dat vrouwen niet altijd de juiste medicijnen krijgen na een hartaanval. Vrouwen hebben groter risico op de vorming van bloedstolsels die een nieuw infarct kunnen veroorzaken. Om onbekende redenen krijgen ze niet zo vaak een medicijn om dergelijke bloedstolsels te voorkomen. Dit zou kunnen verklaren waarom vrouwen vaker dan mannen binnen twaalf maanden een tweede hartaanval krijgen.
En hoe zit het met een beroerte?
Tot ongeveer de leeftijd van 80 jaar sterven meer mannen dan vrouwen aan een beroerte. Bij een beroerte is er een probleem met de bloedvoorziening in de hersenen. Dit kan een herseninfarct of een hersenbloeding zijn. Boven de 80 jaar neemt het aantal vrouwelijke slachtoffers flink toe. De reden is heel simpel: ze leven gemiddeld langer. Ongeveer 80 procent van de mensen met een beroerte heeft een herseninfarct. Bij deze aandoening wordt een bloedvat voor korte of langere tijd afgesloten door een bloedstolseltje. De rest krijgt een hersenbloeding als gevolg van het openbarsten van een bloedvat in de hersenen. De symptomen van een beroerte lijken bij beide geslachten niet te verschillen. En dat zijn een scheve mond, verwarde spraak en een lamme arm. Vrouwen krijgen bij een beroerte echter vaak later medische hulp dan mannen. De symptomen worden namelijk minder goed door henzelf én de arts herkend.
Bescherm uzelf tegen hart- en vaatziekten
Of u nu man of vrouw bent, het is nooit te laat om preventieve maatregelen te nemen om een hart- en vaatziekte te voorkomen. Dat kan onder andere door te stoppen met roken, minimaal 30 minuten per dag lichaamsbeweging te nemen, te zorgen voor een gezond lichaamsgewicht en meer op uw voeding te letten. Verder is het belangrijk om voedingssupplementen te gaan gebruiken die de gezondheid van uw hart- en bloedvaten ondersteunen en verbeteren. Zo helpt Rode gist rijst om een hoog cholesterol te verlagen, en Chromium om uw bloedsuikerspiegel en bloeddruk onder controle te houden. Speciaal voor Bewegen zonder Pijn heeft medisch specialist en wetenschappelijk onderzoeker Henk Viëtor het boekje ‘Risico op hart- en vaatziekten verlagen’ geschreven. Dit kunt u hier gratis downloaden. Wist u dat er vijf risicofactoren zijn die zowel de gezondheid van uw gewrichten als hart en bloedvaten in gevaar kunnen brengen? Lees het volledige artikel over risicofactoren die de gezondheid van hart en gewrichten in gevaar brengen.
Meer lezen
Ook deze artikelen zijn interessant om te lezen als u meer aandacht wilt besteden aan hart- en vaatziekten:
Oorzaken van hart- en vaatziekten
Voorkomen van hart- en vaatziekten met gezonde leefstijl
Henk Viëtor: 2,4 miljoen 40-plussers hebben risico op hart- en vaatziekten
Deel dit bericht
Tweet
Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum
Download gratis het boekje ‘Risico op hart & vaatziekten VERLAGEN?’ t.w.v. € 4,95.
Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.
Geschreven door Eugène Mathijssen
Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen
