Ziekte van Kienböck: slijtage van de pols

Wat is het voor ziekte, prognose, symptomen, behandeling, erfelijkheid en meer

Iedereen heeft zo nu en dan wel eens last van pijn in de pols. Vaak is de oorzaak daarvan duidelijk. Het gewricht is overbelast geraakt, omdat u een niet-alledaagse activiteit heeft uitgevoerd. Denk maar aan het plafond schilderen of het wieden van hardnekkig onkruid in de tuin. Meestal verdwijnen de klachten weer snel. Soms blijft de pijn aanhouden en kunt u het polsgewricht niet zo goed meer bewegen. Het is dan verstandig om even langs uw huisarts te gaan. Mogelijk hebt u geen overbelaste pols, maar de ziekte van Kienböck (Lunatomalacie).

Wat is de ziekte van Kienböck?

Deze aandoening is genoemd naar de Australische röntgenoloog Robert Kienböck. Deze pionier op het gebied van röntgenstraling voor medische diagnostiek beschreef in 1910 het inzakken van het maanvormige beentje (lunatum) in de hand. Dit vormt samen met zeven andere beentjes de handwortel. Als gevolg van het inzakken van dit maanvormige beentje, gaan de andere botjes in de hand en pols verschuiven. Daardoor ontstaat artrose in de hand- en polsgewrichten.

kienbock-pols-anatomie-pijn

Hoe wordt de ziekte van Kienböck veroorzaakt?

Deze aandoening wordt veroorzaakt door een verstoring van de bloedtoevoer naar het maanvormige handbeentje. Daardoor sterven delen van dit botje af. Het lichaam zal proberen de schade te herstellen door de dode cellen op te ruimen en te vervangen door nieuw en levend botweefsel. Het gaat hier echter om een noodreparatie, omdat het nieuwe botweefsel niet dezelfde stevigheid en structuur heeft. Daardoor wordt het maanvormige handbeentje zachter en zwakker. Er kan dus een moment komen, dat dit belangrijke onderdeel van de handwortel inzakt. Daardoor raakt de hand vervormd en kan er artrose ontstaan in de gewrichten van de hand en pols.

Het is nog onduidelijk waarom de bloedvoorziening naar het maanvormige handbeentje geblokkeerd kan raken. Opvallend is, dat de ziekte van Kienböck vaker voorkomt bij mensen bij wie in de pols de ellepijp korter is dan het spaakbeen. Het vermoeden is, dat daardoor de druk op het maanvormige handwortelbeentje toeneemt. Ook jicht en het gebruik van cortisonen zouden een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van deze aandoening. Een ongeluk of blessure kunnen eveneens de ziekte van Kienböck in gang zetten. Het komt ook voor bij beroepsbeoefenaars die hun pols dagelijks intensief belasten. Vooral mannen tussen de 20 en 40 jaar kunnen te maken krijgen met de ziekte van Kienböck.

Wat zijn de symptomen van de ziekte van Kienböck?

De eerste symptomen van de ziekte van Kienböck zijn pijnklachten aan de pols. Deze treden vooral aan het midden van de rugzijde van de hand op. In het volgende stadium kan er bij de handwortel zwelling en drukpijn ter hoogte van het maanvormige handwortelbotje en de strekzijde van de pols ontstaan. De grip van de pols neemt af en het strekken van de wijsvinger doet pijn. In het laatste stadium van deze aandoening gaan er slijtageverschijnselen ontstaan rond het maanvormige handwortelbeentje. Daardoor kan de pols minder goed bewogen worden.

Hoe wordt de diagnose ziekte van Kienböck gesteld?

Bij het vermoeden van de ziekte van Kienböck zal uw huisarts u doorverwijzen naar een orthopedisch chirurg. Hij stelt aan de hand van een röntgenfoto de diagnose. In het eerste stadium zijn er nog geen afwijkingen op de foto te zien. Dat is wel het geval in het volgende stadium wanneer de dode cellen worden vervangen door nieuwe. Er is dan een verhoogde dichtheid waar te nemen van het maanvormige handwortelbotje. De röntgenfoto’s laten in de volgende fases van deze aandoening zien, dat het maanvormige bot is ingezakt en dat er slijtage in het gebied aanwezig is. De vernauwingen van de gewrichtsspleten in de hand en pols duiden op afbraak van het kraakbeen. Dit is artrose. Ook kan de specialist besluiten om een MRI-scan te maken. Dit geeft hem meer informatie over de bloedvoorziening en de conditie van het maanvormige handwortelbotje.

Hoe wordt de ziekte van Kienböck behandeld?

In de eerste fase – als er dus nog niets op een röntgenfoto te zien is – zal de behandeling bestaan uit het geven van rust aan de pols. Er wordt dan een gipsverband aangelegd of een spalk aangemeten. Dit mag niet langer dan drie maanden gedragen worden, anders wordt de pols stijf. In een volgend stadium kan de orthopedisch chirurg een revascularisatie voorstellen. Tijdens deze operatie wordt de bloedvoorziening naar het maanvormige botje weer hersteld. Deze ingreep is echter nog in een experimenteel stadium. Een andere behandeling is om het hamatum vast te zetten. Dit haakvormige beentje is één van de andere handwortelbeentjes. Bij een relatief korte ellepijp kan de specialist ook besluiten om het spaakbeen in te korten. Daardoor neemt de druk op het maanvormige handwortelbeentje af. De ellepijp langer maken is ook een optie, maar dit groeit vaak niet helemaal goed vast. In ernstige gevallen kan besloten worden om twee of meer handwortelbeentjes vast te zetten of zelfs de hele pols.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen