Ziekte van Dupuytren: daarom trekken uw vingers krom

Deze content is medisch beoordeeld door orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek.

Ziekte van Dupuytren. Alles over klauwhanden, koetsierziekte en Vikingziekte

Iemand een hand geven, een glas bier vasthouden of een stapel kranten in de papierbak gooien? Voor mensen die lijden aan de ziekte van Dupuytren (fibromatosis facialis palmaris) zijn dit bijna onmogelijke opgaven. Bij deze veelvoorkomende aandoening zijn de vingers krom gegroeid en kunnen daardoor niet meer goed gestrekt worden. Deze ongeneeslijke ziekte ontstaat bij 5 tot 10 procent van de vijftigplussers en komt acht keer vaker voor bij mannen dan vrouwen. Wanneer er knobbeltjes in één of beide handpalmen ontstaan, dan heeft u mogelijk deze aandoening.
Ziekte van Dupuytren

Wat is de ziekte van Dupuytren?

Dit is een goedaardige – maar vervelende – aandoening van de hand. Bij de ziekte van Dupuytren is er sprake van een vermeerdering en verdikking van de bindweefsellaag die tussen de huid van de handpalm en de onderliggende bloedvaten en pezen ligt. Er ontstaan knobbels en strengen onder de huid. Na verloop van tijd verschrompelt het overtollige bindweefsel, waardoor de vingers krom trekken en niet meer recht gebogen kunnen worden. Daarom wordt de ziekte van Dupuytren ook wel ‘koetsiersziekte’ of ‘klauwhanden’ genoemd. Een andere benaming is ‘Vikingziekte’. Deze aandoening komt namelijk alleen in gebieden voor die de Vikingen tijdens hun rooftochten hebben aangedaan. En dat is Groot-Brittannië en het vasteland van Europa. In Afrika komt de ziekte van Dupuytren amper voor.
Naamgever van deze eigenaardige aandoening is baron Guillaume Dupuytren. Hij was niet de eerste die het verschijnsel ‘klauwhanden’ beschreef. Maar hij ontdekte in 1931 wel dat deze afwijkingen van de hand werd veroorzaakt door een goedaardige vermeerdering van het bindweefsel. Er zijn aanwijzingen dat deze ziekte mogelijk al bij de Kelten voorkwam. Dus kunnen we nog een populaire benaming aan het lange lijstje toevoegen: Keltische klauw!

Wat is de oorzaak van de ziekte van Dupuytren?

De medische wetenschap tast nog in het duister waarom het bindweefsel in de handpalm spontaan toeneemt en dikker wordt. Het is wel bekend, dat de ziekte van Dupuytren in bepaalde families vaker optreed. Bij 25 procent van de patiënten blijkt ook een familielid aan deze ziekte te lijden. Er wordt dus een genetische oorzaak vermoed. Er zijn inmiddels negen gebieden in het menselijk DNA gelokaliseerd die in verband kunnen worden gebracht met de ziekte van Dupuytren. Deze ontdekking moet in de toekomst leiden tot nieuwe behandelingen voor deze aandoening. Wel is bekend dat roken, alcoholgebruik en een handtrauma de ziekte van Dupuytren op gang kunnen brengen. Klauwhanden komen ook vaker voor bij patiënten met diabetes mellitus en epilepsie. Er zijn tevens aanwijzingen dat trillingen mogelijk een nadelig effect op het bindweefsel in de handpalmen heeft. Het slaan met een tennisracket, hockeystick of golfclub én het werken met trillende apparaten zou de ziekte van Dupuytren mogelijk – letterlijk – in de hand werken.
Deze aandoening kan zich overigens ook aan de voeten en penis voordoen. In het eerste geval ontstaan er knobbels op de voetzool. Dit wordt de ziekte van Ledderhose genoemd. Ongeveer 18 procent van de mensen met Dupuytrenhanden hebben ook Ledderhosevoeten. Bij de ziekte van Peyronie verhard het bindweefsel van de penisschacht. Dit veroorzaakt kromstand tijdens een erectie.

Wat zijn de symptomen van de ziekte van Dupuytren?

De ziekte van Dupuytren gaat bijna nooit gepaard met pijn. De meeste last ondervindt de patiënt van de symptomen. En dat is het minder goed kunnen strekken van de vingers. Deze aandoening begint heel onschuldig met een knobbeltje in de handpalm. Let op, bij knobbels in de handen kan ook artrose een oorzaak zijn. Bij de ziekte van Dupuytren breiden de knobbels zich uit en rijgen zich vervolgens aaneen tot onderhuidse strengen, die hard aanvoelen. Bij de één is dit proces binnen een paar maanden voltooid en bij de ander kan het nog jaren duren.
Op het moment dat de vingers worden gestrekt, voelt u de onderhuidse bindweefselstreng trekken. In een later stadium trekken deze niet-flexibele strengen de vingers definitief in en gebogen stand. Dan wordt het moeilijker en moeilijker om uw hand nog normaal te gebruiken. Het lukt niet langer meer om kleine voorwerpen op te pakken of iemand een hand te geven.

Hoe wordt de diagnose ziekte van Dupuytren gesteld?

De arts zal tijdens een onderzoek van de hand de ziekte van Dupuytren meestal direct herkennen. Hij zal zich dan ook vooral richten op het vaststellen van het stadium waarin deze aandoening zich bevindt. Bij graad 1 zijn er knobbels of een verdikte bindweefselstreng in de handpalm aanwezig. Bij graad 2 is er ook wat moeite met het strekken van de vingers. Graad 3 is betekent dat de ziekte van Dupuytren is een vergevorderd stadium is. De vingers staan krom en kunnen amper nog gestrekt worden. Mogelijk wordt u ook onderzocht op diabetes mellitus.

Hoe wordt de ziekte van Dupuytren behandeld?

Patiënten worden nauwelijks nog doorgestuurd naar de fysiotherapeut. De behandeling bestond uit het rekken van de bindweefselstrengen. Nieuw wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond, dat het rekken van de krom staande vingers het probleem alleen maar groter maakt.
Een niet-operatieve behandeling bij de ziekte van Dupuytren is naaldaponeurotomie. Deze behandeling vindt plaats onder plaatselijk verdoving. Met een naald wordt de bindweefselstreng doorgesneden. Daarna moet de patiënt gedurende zes weken strekoefeningen met de vingers doen.
Een operatie wordt meestal uitgevoerd door een plastisch chirurg. Tijdens deze ingreep zal hij proberen zoveel mogelijk bindweefselstrengen door te snijden en te verwijderen. Daarna kunnen de vingers weer gestrekt worden. De ziekte zelf blijft echter bestaan. De kans blijft dus aanwezig, dat na verloop van tijd weer nieuwe strengen worden gevormd. Met als gevolg dat de vingers toch weer krom trekken.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen