Cervicale kanaalstenose: alles over nekvernauwing

Deze content is medisch beoordeeld door orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek.

Pijn in de nek met uitstralende pijn naar schouders of armen? Eén van de oorzaken kan een nekvernauwing zijn. Daardoor kunnen het ruggenmerg en zenuwbundels bekneld raken. Hoe ouder u wordt, hoe meer kans u hebt op een cervicale kanaalstenose. Artrose aan het halswervelkanaal is immers de belangrijkste oorzaak van deze aandoening.

Cervicale kanaalstenose
U hebt pijn in uw nek met uitstralende pijn naar de schouders of armen? Mogelijk worden deze klachten veroorzaakt door een vernauwing van het halswervelkanaal. Dit wordt cervicale kanaalstenose genoemd. De kans om deze aandoening te krijgen, neemt toe naarmate uw leeftijd vordert. Bij het ouder worden, kan het halswervelkanaal vernauwd raken door slijtage van de belendende tussenwervelschijven van de  wervellichamen. Maar ook door artrose van de kleine gewrichtjes tussen de wervellichamen, de zogenaamde facet gewrichten. Daardoor kan het ruggenmerg en ook de uittredende zenuwen bekneld raken. Dit veroorzaakt de pijnklachten.

Hoe zit de wervelkolom in elkaar?

De wervelkolom is opgebouwd uit zeven nekwervels, twaalf borstwervels en vijf lendenwervels. Helemaal aan het uiteinde bevinden zich het heiligbeen en het staartbeentje, dat beter bekend staat als ‘stuitje’. Steeds tussen twee wervels zit een elastische schijf. Deze kraakbeenachtige tussenwervelschijven dienen als schokdempers. Door de wervelkolom loopt het ruggenmerg van waaruit zenuwen afsplitsen waarmee de hersenen de rest van uw lichaam aanstuurt. Een vernauwing van het wervelkanaal komt het meeste voor in de onderrug. Dit wordt een lumbale stenose genoemd. Treedt de vernauwing in de nek op, dan wordt er gesproken over cervicale kanaalstenose. ‘Cervicale’ is een verwijzing naar de nek en ‘stenose’ verwijst naar een vernauwing.

Wat is de oorzaak van stenose in de nek?

In de meeste gevallen is artrose de oorzaak van een nekvernauwing. Bij het ouder worden, gaat het kraakbeen in de gewrichten slijten. Ook de tussenwervelschijven in de nek verouderen, drogen in en zakken in met uitdijing in alle richtingen. Vergelijk het met een zitkussen. Als je er maar lang genoeg op zit, is de oorspronkelijke vorm verdwenen. Het lichaam doet wel een poging om de slijtageverschijnselen te compenseren. Dit gebeurt door extra vorming van botweefsel – exofyten – rondom en aan de wervellichamen. Daardoor worden de nekwervels dikker en ontstaan er uitstulpingen, dus ook aan de binnenkant het centrale gelegen wervelkanaal in. Dit maakt het halswervelkanaal op den duur te nauw voor het ruggenmerg en de zenuwbundels.

Cervicale kanaalstenose kan in twee varianten optreden. Een vernauwing van het halswervelkanaal zelf wordt spinale kanaalstenose genoemd. Het kan ook zijn dat de openingen waardoor de zenuwwortels naar buiten lopen vernauwen. Dan wordt er gesproken over foraminale stenose.
Ouderen zijn extra gevoelig voor een stenose in de nek, omdat zij van nature al een nauwer wervelkanaal hebben dan jongere mensen. Maar ook als u last heeft van osteoporose of een nekhernia kunt u een cervicale kanaalstenose ontwikkelen. Bij reumatoïde artritis kan als gevolg van ontstekingen een zwelling in de halswervelgewrichten ontstaan. Ook dan kan het halswervelkanaal vernauwen.

Wat merk ik van een stenose in de nek?

Door de cervicale kanaalstenose wordt de ruimte in het wervelkanaal nauwer en nauwer. Door de druk op de zenuwen en het ruggenmerg ontstaat er pijn in uw nek.
Wanneer u uw hoofd buigt of draait gaat dit gepaard met prikkelingen of hevige pijnscheuten. De pijn kan uitstralen naar uw schouders of armen. Bovendien kan er een doof, tintelend of branderig gevoel in de armen of benen ontstaan. Soms gaat cervicale kanaalartrose gepaard met langzame reflexen, spasmen of kramp in de arm- of beenspieren. Deze aandoening kan ook leiden tot problemen met de darm- en blaasfunctie. Incontinentie komt dan ook wel voor.

Hoe kan een arts me van stenose in de nek afhelpen?

Bij het vermoeden van een cervicale kanaalstenose is het belangrijk om tijdig naar een arts te gaan. Bij langdurige beknelling kan het ruggenmerg beschadigd raken. Dit wordt myelopathie genoemd en kan uiteindelijk uitmonden in een gedeeltelijke dwarslaesie. Het is dus belangrijk dat de druk op het ruggenmerg tijdig wordt opgeheven. De huisarts zal u in eerste instantie doorverwijzen naar een neuroloog. De slijtage is goed te zien op een röntgenfoto en daarmee kan de aangroei van extra botweefsel als gevolg van artrose zichtbaar worden gemaakt. Op een MRI-scan is de exacte plaats van de vernauwing van het ruggenmerg of zenuwweefsel zichtbaar echter het beste te zien. Aan de hand van de uitkomsten van deze onderzoeken zal besloten worden of er wel of niet geopereerd zal moeten worden.

Hoe wordt een nekvernauwing behandeld?

Wanneer de vernauwing van het nekwervelkanaal nog niet zorgwekkend is, zal het bestrijden van de pijn de eerste optie zijn. U krijgt dan het advies om paracetamol, ibuprofen of diclofenac te gaan gebruiken. Bij zeer ernstige pijn kan morfine worden voorgeschreven. Verder zal geadviseerd worden om voldoende te blijven bewegen. Wanneer u uw nek teveel gaat ontzien, kunnen de spieren stijf worden. Eventueel kunt u doorverwezen worden naar een fysiotherapeut. Nemen de klachten uiteindelijk onvoldoende af, dan kan de neurochirurg in overleg met U besluiten om een zogenaamde decompressie van het kanaal uit te voeren. Tijdens de operatie worden dan bijvoorbeeld één of meer wervelbogen verwijderd. Daardoor neemt de druk op het ruggenmerg en de zenuwen af. Soms kan zo’n ingreep de nek instabiel maken. Daarom kan de arts ook besluiten om de wervelbogen in een andere positie terug te plaatsen. Dit wordt een laminoplastie genoemd. Of de chirurg kiest ervoor de nek over een bepaald traject stijf te zetten.

Heb ik een nekvernauwing of een nekhernia?

Als de pijnklachten in uw nek acuut ontstaan, dan is de kans groot dat u last van een nekhernia heeft. Bij een cervicale kanaalstenose ontstaan de klachten vaak wat meer geleidelijk. Bij nekvernauwing ligt meestal het accent op een beknelling van het ruggenmerg. Bij een nekhernia vooral op een beknelling van de zenuwwortels. Mocht tijdens een operatie de specialist ontdekken dat er naast een cervicale kanaalstenose ook een nekhernia aanwezig is? Dan kan hij dit tijdens dezelfde operatie verhelpen.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen