Slijtage aan vingergewricht: alles over DIP-artrose

Deze content is medisch beoordeeld door orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek.

Het DIP-gewricht is cruciaal voor het uitvoeren van precisiebewegingen, zoals schrijven, typen en het vastpakken van kleine objecten. U vindt het tussen het voorlaatste kootje en eindkootje van uw vingers, duim en pink. In Nederland heeft ongeveer 10% van de mensen van 55 jaar en ouder artrose in één of meerdere DIP-gewrichten. Naarmate men ouder wordt, neemt het risico op artrose toe. Bij mensen van 80 jaar en ouder heeft ongeveer 20% artrose in één of meerdere DIP-gewrichten. U herkent slijtage aan het tussenliggende kraakbeen aan een zeurende pijn in het vingerkootje. Ook kunt u het gewricht minder goed bewegen.

↳Inhoudsopgave DIP-artrose van de vinger

Alles wat u moet weten over DIP-artrose in uw hand
Wat is de oorzaak van artrose aan het DIP-gewricht?
Wat zijn de symptomen van artrose aan het DIP-gewricht?
Hoe wordt de diagnose van artrose aan het DIP-gewricht gesteld?
Hoe wordt artrose aan het DIP-gewricht behandeld?
Wanneer wordt er operatief ingegrepen bij artrose aan het DIP-gewricht?
Brace voor pink, vinger en duim
Oefeningen bij artrose in het DIP-gewricht van vingers, duim en pink
Veelgestelde vragen over artrose in het DIP-gewricht

Alles wat u moet weten over DIP-artrose in uw hand (vinger, duim, pink, teen)

Vingerartrose komt vooral voor aan het PIP-gewricht. Dat is het tweede gewricht vanaf de vingertop gerekend. Slijtage van de kraakbeenlaag van het DIP-gewricht komt minder vaak voor. Dit Distale InterPhalangeale gewricht (of articulus interphalangicus distalis) is het gewrichtje dat zich tussen het voorlaatste en eindkootje bevindt. Dus net boven het PIP-gewricht. Omdat het PIP-gewricht een centrale rol speelt in de grijpfunctie, wordt dit scharniergewricht vaker getroffen door artrose. Het PIP-gewricht wordt dus intensiever belast dan het DIP-gewricht.Hoewel de DIP-gewrichten in zowel de vingers als de tenen voorkomen, zijn ze over het algemeen prominenter en functioneel belangrijker in de vingers.

Wat is de oorzaak van artrose aan het DIP-gewricht?

Artrose aan het DIP-gewricht ontstaat als de kraakbeenbekleding op de gewrichtsoppervlakten is verminderd. Het gevolg van deze slijtage is, dat de botuiteinden van de gewrichten minder soepel over elkaar kunnen bewegen. Uiteindelijk kan het kraakbeenlaagje gedeeltelijk of zelfs helemaal verdwijnen. Dan ontstaat er bot-op-bot contact wanneer u uw vingers wilt buigen of strekken. Waarom het kraakbeen gaat slijten, is niet bekend. Meestal is dit een natuurlijk proces bij het ouder worden. Als de leeftijd toeneemt, neemt de kwaliteit van het kraakbeen namelijk af. Een gebroken DIP-gewricht bij een ongeval kan de kans op artrose vergroten. Dat geldt ook voor een kneuzing of ander vingerletsel.

Wat zijn de symptomen van artrose aan het DIP-gewricht?

Gewrichtspijn in de vingers is het belangrijkste kenmerk. Als u heeft last van artrose aan het DIP-gewricht is er een zeurende pijn aanwezig rondom de eerste dwarse vingerlijn vanaf de vingertop gerekend. Daarnaast krijgt u veelal ook te maken met stijfheid en zwelling op deze locatie. Daardoor kunt u uw vinger niet meer goed buigen en strekken. Ook kan er krachtverlies optreden. Aan de randen van het aangetaste gewrichten kan botweefsel de plaats van het afgesleten kraakbeen gaan innemen. Daardoor ontstaan verdikkingen op de vinger ter hoogte van het DIP-gewricht. Dit fenomeen wordt ‘noduli van Heberden’ genoemd.

Hoe wordt de diagnose van artrose aan het DIP-gewricht gesteld?

Uw huisarts kan artrose aan het DIP-vingergewricht heel duidelijk herkennen. Aan hem legt u tijdens het spreekuur de klachten voor. Meestal is een gesprek en een onderzoek van de vinger voldoende om een diagnose te kunnen stellen. Soms kan de huisarts basluiten om een röntgenfoto te laten maken om 100 procent zekerheid te kunnen krijgen.

Hoe wordt artrose aan het DIP-gewricht behandeld?

Het houden van korte rustperiodes kan verlichting bieden bij artrose aan het DIP-gewricht. U probeert dan de aangetaste vinger gedurende een paar dagen zo min mogelijk te buigen of te strekken. Om de pijn te dempen kan de arts u een ontstekingsremmende pijnstiller (NSAID) voorschrijven. Gebruikt u die liever niet vanwege de vervelende bijwerkingen, dan kunt kiezen voor een natuurlijk alternatief. Bij veel vormen van artrose kunnen de natuurlijke ontstekingsremmers vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad voor verlichting van de pijn zorgen. Ook een injectie met corticosteroïden kan bij beginnende artrose aan het DIP-gewricht de klachten fors verminderen. Als de artrose aan het DIP-gewricht u teveel hindert bij uw dagelijkse activiteiten, kunt u een spalk gaan dragen om het eindgewricht van uw vinger te ontlasten. Deze afneembare braces kunnen op maat gemaakt worden.

Wanneer wordt er operatief ingegrepen bij artrose aan het DIP-gewricht?

Als deze behandelingen geen succes hebben of wanneer het slijtageproces te ver gevorderd is, kan er een operatie worden uitgevoerd aan het DIP-gewricht. Afhankelijk van uw situatie kan de arts kiezen uit twee opties. In de meeste gevallen gaat het om een DIP-artrodese. Tijdens deze operatie wordt het DIP-gewricht vastgezet. U kunt het gewricht niet meer bewegen, maar wel weer belasten zonder dat er pijn ontstaat. De andere gewrichten nemen de functie van het DIP-gewricht over, zodat u uw vinger normaal kunt blijven gebruiken. Voordeel van deze ingreep is, dat u relatief snel weer zult herstellen.
De tweede operatiemogelijkheid is het aangetaste gewricht vervangen door een DIP-prothese. Deze is vervaardigd van metaal of kunststof. Deze operatie wordt nog niet door veel ziekenhuizen uitgevoerd, omdat men niet tevreden is over de huidige generatie DIP-prothesen.

Brace voor pink, vinger en duim

Bij pijn door artrose in pink, vinger of duim kunt u overwegen om een brace te gaan dragen. Dit ‘spalken’ zorgt voor een goede fixatie van de aangetaste vinger, waardoor in veel gevallen pijn kan worden voorkomen. Ook hebben deze braces een preventieve functie: ze voorkomen dat u verkeerde bewegingen maakt. Bij artrose in de handen kunt u ook kiezen voor het dragen van een ring. Dit is een zilverorthese die uw vinger corrigeert en stabiliseert.

Oefeningen bij artrose in het DIP-gewricht van vingers, duim en pink

Er zijn een aantal oefeningen die specifiek kunnen helpen bij artrose in het DIP-gewricht. Deze zijn bedoeld om de pijn te verminderen, de flexibiliteit te verbeteren en de kracht te vergroten. Het is belangrijk om deze oefeningen voorzichtig uit te voeren en om te stoppen als u pijn voelt. U kunt beginnen met een paar keer per dag en het aantal herhalingen en sets geleidelijk aan verhogen.

Oefening 1:

Deze oefening wordt uitgevoerd door het PIP-gewricht (het tweede kootje vanaf de vingertop gezien) te fixeren en het DIP-gewricht te buigen. Leg uw hand plat op tafel met de handpalm naar boven gericht. Plaats uw andere hand op het PIP-gewricht en buig het DIP-gewricht totdat u een lichte spanning voelt. Houd de positie gedurende 10 seconden en ontspan dan. Herhaal de oefening 10 keer.

Oefening 2:

Deze oefening wordt uitgevoerd door het DIP-gewricht te strekken. Leg uw hand plat op tafel met de handpalm naar beneden gericht. Plaats uw andere hand op het PIP-gewricht en strek dan het DIP-gewricht totdat u een lichte spanning voelt. Houd de positie gedurende 10 seconden en ontspan dan. Herhaal de oefening 10 keer.

Oefening 3:

Deze oefening wordt uitgevoerd door het DIP-gewricht te buigen en te strekken. Buig het DIP-gewricht voorzichtig totdat u een lichte spanning voelt. Houd de positie gedurende 10 seconden en strek het gewricht dan weer uit. Herhaal de oefening 10 keer.

Oefening 4:

Deze oefening wordt uitgevoerd door het DIP-gewricht in een cirkelvormige beweging te bewegen. Beweeg het gewricht langzaam en voorzichtig in een cirkelvormige beweging, eerst in de ene richting en dan in de andere richting. Herhaal de oefening 10 keer in elke richting.

Veelgestelde vragen over artrose in het DIP-gewricht

Waar precies in mijn vinger zit het DIP-gewricht?

Dit is het bovenste schaniertje van uw vingers, duim en pink. Ook de tenen hebben zo’n gewricht. Het bevindt zich boven het PIP-gewricht dat vaker wordt getroffen door artrose dan het DIP-gewricht.

Wat voel ik van artrose aan het DIP-gewricht?

Dat merkt u aan een zeurende pijn rondom de eerste dwarse vingerlijn onder het eerste vingerkootje. Ook kan er stijfheid en zwellingen optreden, waardoor het gewricht niet zo gemakkelijk meer kan worden bewogen. Ook kan er krachtverlies optreden.

Wat kan ik doen bij artrose aan het DIP-gewricht?

Het gewricht wat rust geven, kan voor verlichting zorgen. U probeert de pijnlijke vinger dan een paar dagen zo weinig mogelijk te buigen of te strekken. Tegen de pijn kunt u ontstekingsremmende pijnstillers of natuurlijke ontstekingsremmers nemen. Deze laatste middelen geven geen nare bijverschijnselen.

Is het vervangen van het DIP-gewricht een optie?

Dat is inderdaad mogelijk. Alleen wordt deze operatie nog niet door alle ziekenhuizen uitgevoerd. Orthopedisch chirurgen zijn namelijk nog niet enthousiast over de huidige generatie metalen of kunststof protheses.


Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen