Curcumine

Ontstekingsremmend kruid uit Azië

Curcumine voor behandeling van artrose en voor reumatische gewrichtenCurcumine (in het Engels: Turmeric) wordt gewonnen uit de geelwortel (Curcuma longa)-plant, en wordt in de traditionele Ayurvedische geneeskunde al eeuwen toegepast in de bestrijding van ontstekingen. De laatste decennia is wereldwijd toenemende belangstelling voor Curcumine ontstaan, omdat het inderdaad een sterk ontstekingsremmend effect blijkt te hebben, en bij meerdere aandoeningen een rol kan spelen. De laatste tijd staan andere bestandsdelen van de geelwortel, Turmerosachariden, ook in de belangstelling vanwege een therapeutische werking. Lees meer over Turmerosachariden.

 

Wat doet Curcumine met ontstoken cellen in het gewricht?

De ontstekingsremmende werking van Curcumine is in vitro (dat is: in een schaaltje met losse cellen of stukjes weefsel) uitvoerig bestudeerd. Intussen is door dit soort onderzoek bekend dat Curcumine er bij ontstoken cellen voor zorgt dat er geen nieuwe ontstekings-versterkende stoffen meer geproduceerd worden [1,2,3,4]. Zo wordt de ontsteking niet verder ‘gecommuniceerd’ naar andere cellen, en kan het negatieve proces stoppen [1]. Ook remt Curcumine de aanmaak van de ontstekingsenzymen COX-2 en 5-LOX op verschillende manieren [2,3,5]. In ontstoken kraakbeencellen wordt bovendien de productie van MMPs (kraakbeen-degenererende enzymen, zie ook ‘Wat is gewrichtsvloeistof?’) verlaagd, waardoor kraakbeenafbraak direct verminderd wordt [2,3,4,5,6].

Een centraal mechanisme waardoor Curcumine veel van deze effecten bewerkstelligt, is het verlagen van de activiteit van de transcriptiefactor ‘NF-κB’ [2]. Normaal gesproken wordt deze transcriptiefactor geactiveerd door stress, zoals ontstekingsfactoren (bijvoorbeeld TNF-α en IL-1β), extreme mechanische stress, of de aanwezigheid van afbraakproducten van kraakbeen [2]. Curcumine kan door de invloed op NF-κB-activiteit [2] het produceren van de ontstekingsfactoren TNF-α [1] en IL-1β [3,5] tegengaan, en ook de afbraak van kraakbeen door MMPs verminderen [6]. Daarnaast wordt ook in ontstoken gewrichtsslijmvliezen door Curcumine de productie van o.a. COX-2 in de cellen verlaagd [7], en wordt het aantal slijmvliescellen op een gecontroleerde manier verminderd [7,8]. Zo kan Curcumine dus ingrijpen in het degeneratieve ontstekingsproces van gewrichtsaandoeningen zoals reumatoïde artritis en artrose.

(Klik om te vergroten)Schematische afbeelding van de processen van de ontsteking bij artrose, waarbij Curcumine een remmende rol kan spelen

(Klik om te vergroten)
Schematische afbeelding van de processen van de ontsteking bij artrose, waarbij Curcumine een remmende rol kan spelen

En nu Curcumine in de praktijk

Zoals vaak het geval is bij in vitro onderzoek, zeggen deze resultaten nog niet zo veel over de klinische praktijk. Want als iemand regelmatig Curcumine eet (bijvoorbeeld in gele kerriesaus, waar Kurkuma in zit), is het natuurlijk de vraag hoeveel van die Curcumine uiteindelijk op de plek van de ontsteking terecht komt. De biologische opname van Curcumine uit het maag-darm-kanaal is inderdaad niet optimaal. Moeten we dan maar hogere doseringen van Curcumine nemen? Dat kan, maar dan is de behandeling nog steeds niet efficiënt. Daarom hebben meerdere wetenschappers, die de potentie van deze specerij op waarde schatten, manieren bedacht om de opname van Curcumine te verbeteren. Soms wordt hiertoe Curcumine gecombineerd met een andere stof, zodat de darmwand er beter in slaagt om het op te nemen en in de bloedbaan te brengen. Of er wordt een molecuul aan Curcumine gekoppeld, die ervoor zorgt dat het zich beter kan hechten aan celmembranen in de darm. Voorbeelden van stoffen om Curcumine mee te combineren voor een verbeterde opname, zijn: zwarte peper, fosfolipiden, polysorbaat en natuurlijke olie uit de geelwortel.

Curcumine en natuurlijke oliën

Dit heeft zijn vruchten afgeworpen in een recente studie met een Curcumine en ‘turmeric essential oils’ (de wetenschappelijke naam voor ‘natuurlijke olie uit de geelwortel’), die de opname van Curcumine versterken: bij patiënten met reumatoïde artritis verbeterden pijn- en functiescores aanzienlijk toen zij deze Curcumine innamen [9]. De verbetering was vergelijkbaar, of zelfs duidelijker, dan die bij de controlegroep die diclofenac (een NSAID) gebruikte in dezelfde periode [9]. Ook was het niveau van het ontstekingseiwit ‘C-Reactive Protein’ (CRP) in het bloed van de Curcumine-groep sterker gedaald dan bij de NSAID-groep [9]. Dit zou verklaard kunnen worden door het verschil in werking tussen Curcumine en NSAIDs, want NSAIDs hebben geen remmend effect op de productie van TNF-α in tegenstelling tot Curcumine [1].

Curcumine en zwarte peper

De opname van Curcumine in combinatie met zwarte peper is ook verbeterd, maar Curcumine wordt dan alsnog snel uitgescheiden na de opname. Samen met de oliën uit de geelwortel wordt deze biologische vorm van Curcumine niet alleen goed opgenomen, maar daarnaast extra lang vastgehouden in het lichaam [10]. Als je dit doorrekent, werkt Curcumine samen met de oliën uit de geelwortel 6,37 maal beter dan gewone Curcumine samen met zwarte peper [10].

Curcumine en E-nummer polysorbaat

In veel gevallen wordt Curcumine ook gekoppeld aan Polysorbaat om de opneembaarheid te verhogen. Deze methode is beslist niet onomstreden. Polysorbaat is namelijk een ‘rood’ E-nummer die bij langdurig gebruik de darmen kan irriteren [11]. U kunt gemakkelijk controleren of dit E-nummer ook gekoppeld is aan de Curcumine die u gebruikt. Soms wordt het ook omschreven als ‘micellen’ of ‘vetbolletjes’. Dit klinkt minder chemisch, maar het gaat hier wel gewoon om Polysorbaat.

Curcumine zelf met water maken

Op sociale media en diverse internetsites wordt aanbevolen om iedere ochtend een zelf gemaakt Curcumine-drankje te nuttigen. Dat doet u heel simpel door een theelepel van dit keukenkruid met een snufje peper op te lossen in een glas warm water. Dit is zinloos. Curcumine wordt amper in uw darmen opgenomen en voor het grootste gedeelte weer uitgescheiden. De toegevoegde peper kan de opname weliswaar iets verhogen, maar niet lang vasthouden in het lichaam. De Curcumine wordt dus alsnog via natuurlijke weg afgevoerd. Bovendien is dit geen goed idee als u reeds medicijnen gebruikt. De zwarte peper versterkt namelijk de werking van geneesmiddelen.

Bijwerkingen Curcumine

Tot op heden zijn er geen bijwerkingen van Curcumine bekend. Wel is het af te raden om deze natuurlijke ontstekingsremmer te gebruiken wanneer u last heeft van galstenen. Curcumine heeft namelijk een krimpend effect op de galblaas. Dit kan voor ernstige pijnklachten zorgen.

Curcumine en bloedverdunners

Indien uw bloedverdunners gebruikt, zal uw arts vanwege de nare bijwerkingen geen NSAIDs voorschrijven. Dan is een optie om voor natuurlijke ontstekingsremmers als vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad te kiezen. Op sommige sites wordt gemeld dat Curcumine niet samen met bloedverdunners kan, omdat het invloed heeft op de bloedstolling. Dit effect is echter zo minimaal, dat u dit Aziatische kruid gewoon in combinatie met bloedverdunners kunt gebruiken. Voor de zekerheid kunt u altijd eerst even overleggen met uw arts of apotheker. In ieder geval bij acenocoumarol en fenprocoumon kan Curcumine zonder problemen worden gebruikt.
Curcumine is een belangrijk voedingsbestanddeel in veel Aziatische landen. Als het bloedverdunnende effect echt zo sterk was, dan zouden deze volkeren meer last van bloedingen of problemen met de bloedstolling hebben. Dat is dus niet het geval.

Kies voor vloeibare Curcumine

Wanneer we ons realiseren dat Curcumine een daadwerkelijk ontstekingsremmende stof zonder bijwerkingen is [9], en dat NSAIDs juist wel gepaard gaan met veel (ook serieuze) bijwerkingen, is het niet verwonderlijk dat veel mensen tegenwoordig kiezen voor deze veilige, natuurlijke, en minstens even effectieve stof uit Curcuma longa. Het kan overigens meestal ook veilig gebruikt worden naast de reguliere medicatie.

Om de opname nóg meer te garanderen, is het aanbevolen te kiezen voor vloeibare Curcumine. Het maag-darm-kanaal is beter in staat om Curcumine uit een vloeistof op te nemen. Veel mensen kiezen voor vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes blad. Dit zijn drie ontstekingsremmers die werken in het gebied van de gewrichten.

Verder lezen over Curcumine

De informatie van Bewegen zonder pijn over Curcumine overzichtelijk voor u op een rij:
Curcumine: 6 x goed voor uw gezondheid
Er is veel mis met kwaliteit en werkzaamheid Curcumine
Turmerosachariden remmen ontstekingen én beschermen kraakbeen

Bronvermelding

[1] Colitti, M.; Gaspardo, B.; Della Pria, A.; Scaini, C.; Stefanon, B. (2012) Transcriptome modification of white blood cells after dietary administration of curcumin and non-steroidal anti-inflammatory drug in osteoarthritic affected dogs. Veterinary Immunology and Immunopathology 147;136-146.

[2] Mobasheri, A.; Henrotin, Y.; Biesalski, H.-K.; Shakibaei, M. (2012) Scientific evidence and rationale for the development of curcumin and resveratrol as nutraceuticals for joint health. International Journal of Molecular Sciences 13;4202-4232.

[3] Zhou, H.; Beevers, C.S.; Huang, S. (2011) Targets of curcumin. Current Drug Targets 12;332-347.

[4] Mathy-Hartert, M.; Jacquemont-Collet, I.; Priem, F.; Sanchez, C.; Lambert, C.; Henrotin, Y. (2009) Curcumin inhibits pro-inflammatory mediators and metalloproteinase-3 production by chondrocytes. Inflammation Research 58;899-908.

[5] Henrotin, Y.; Clutterbuck, A.L.; Allaway, D.; Lodwig, E.M.; Harris, P.; Mathy-Hartert, M.; Shakibaei, M.; Mobasheri, A. (2010) Biological actions of curcumin on articular chondrocytes. Osteoarthritis and Cartilage 18;141-149.

[6] Kumar, D.; Kumar, M.; Saravanan, C.; Kumar Singh, S. (2012) Curcumin: a potential candidate for matrix metalloproteinase inhibitors. Expert Opinion on Therapeutic Targets 16;959-972.

[7] Park, C.; Moon, D.-O.; Choi, I.-W.; Choi, B.T.; Nam, T.-J.; Rhu, C.-H.; Kwon, T.K.; Lee, W.H.; Kim, G.-Y.; Choi, Y.H. (2007) Curcumin induces apoptosis and inhibits prostaglandin E2 production in synovial fibroblasts of patients with rheumatoid arthritis. International Journal of Molecular Medicine 20;365-372.

[8] Lev-Ari, S.; Strier, L.; Kazanov, D.; Elkayam, O.; Lichtenberg, D.; Caspi, D.; Arber, N. (2005) Curcumin synergistically potentiates the growth-inhibitory and pro-apoptotic effects of cele**xib in osteoarthritis synovial adherent cells. Rheumatology 45;171-177.

[9] Chandran, B. and Goel, A. (2012) A randomized, pilot study to assess the efficacy and safety of curcumin in patients with active rheumatoid arthritis. Phytotherapy Research 26;1719-1725.

[10] Antony, B.; Merina, B.; Iyer, V.S.; Judy, N.; Lennertz, K.; Joyal, S. (2008) A pilot cross-over study to evaluate human oral bioavailability of BCM-95® CG (Biocurcumax), a novel bioenhanced preparation of curcumin. Indian Journal of Pharmaceutical Sciences 70;445-449.

[11] Chassaing, B. et al. (2015) Dietary emulsifiers impact the mouse gut microbiota promoting colitis and metabolic syndrome. Nature 519;92-96. Open het volledige onderzoeksartikel >>>

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen