Onevenwichtige darmflora kan afbraak kraakbeen versnellen

Deze content is medisch beoordeeld door orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek.

Is overgewicht wel één van de belangrijkste oorzaken van artrose? Volgens Amerikaanse onderzoekers zijn darmbacteriën de grote boosdoeners. Door zwaarlijvige muizen met probiotica te behandelen, werden de gewrichten weer kerngezond. Nu wordt onderzocht of mensen ook baat kunnen hebben bij deze veelbelovende aanpak.

darmflora afbraak kraakbeen

Onderzoek bij zwaarlijvige muizen toont aan: onevenwichtige darmflora kan afbraak kraakbeen versnellen

Wetenschappers hebben lang gedacht dat artrose een veelvoorkomende ‘bijwerking’ van overgewicht was. Een studie suggereert nu dat de darmflora als hoofdschuldige aangewezen kan worden voor de overmatige slijtage van kraakbeen. Onderzoekers hebben aangetoond, dat een vetrijk dieet de samenstelling van micro-organismen in de darmen kan veranderen. Daardoor neemt de kans op ontstekingen in het hele lichaam en een versnelde afbraak van het kraakbeen in de gewrichten toe. Een interessante wending: een probiotisch voedingssupplement met oligofructose deed deze effecten bij muizen teniet.

Wat zijn darmbacteriën nu eigenlijk?

Onderzoekers van het University of Rochester Medical Center in Amerika leveren het bewijs dat niet alleen overbelasting van de gewrichten kan leiden tot artrose. Er zijn nu duidelijke aanwijzingen dat bacteriën in de darmen de drijvende kracht kunnen zijn achter slijtage van het kraakbeen. In principe hebben deze darmbacteriën het goede met u voor. Ze produceren enzymen die waardevolle bestanddelen uit uw voeding halen. Ook zijn zij verantwoordelijk voor de vertering en uitscheiding van voedselrestanten. Verder helpt de darmflora om vitamine K en sommige vitamines uit het B-complex aan te maken. Ten slotte vormen deze ‘beestjes’ een effectief verdedigingsschild tegen ziekteverwekkers, zoals bacteriën, virussen, parasieten en schimmels.

Vetrijke voeding maakt de darmflora ongezond

De Amerikaanse wetenschappers hebben aanwijzingen, dat vetrijke voeding de darmflora kan beschadigen. Er ontstaan ‘gaten’ op de darmwand, die worden gevuld door minder vriendelijke bacteriën. Zodra deze foute elementen meer en meer terrein in de darmen veroveren, kan uw gezondheid worden bedreigd. Er worden minder voedingsstoffen uit uw voeding gehaald en de voedselrestanten worden minder goed verwerkt. Een verstoorde darmflora wordt onder andere in verband gebracht met stoelgangproblemen, haaruitval, vermoeidheid, slechte conditie van haar en huid en een verminderde weerstand. Aan dit lijstje kan dus nu ook artrose worden toegevoegd. De wetenschappers ontdekten dat zwaarlijvige muizen meer schadelijke bacteriën in hun ingewanden hadden dan magere muizen. Daardoor ontstonden er ontstekingen door het hele lichaam, waaronder in de gewrichten. Dit had tot gevolg, dat het kraakbeenweefsel sneller ging slijten. De onderzoekers behandelden de dikke exemplaren met probiotica. Dit zijn voedingssupplementen die micro-organismen bevatten om de darmflora op te bouwen en te versterken. De muizen vielen er niet van af, maar wel werd de ‘bijwerking’ van overgewicht voor wat betreft de artrose volledig geblokkeerd. De gewrichten van de zwaarlijvige muizen waren niet te onderscheiden van die van de magere muizen.

Wat een vetrijk dieet kan doen

gewicht vrouwHet team van de universiteit van Rochester voedde de muizen met een vetrijk dieet, dat was te vergelijken met cheeseburger en milkshake. Binnen 12 weken ontwikkelden de muizen overgewicht en diabetes. Het percentage lichaamsvet was bijna verdubbeld ten opzichte van de muizen die een vetarm dieet kregen voorgeschoteld. De darmen van de zwaarlijvige muizen werden gedomineerd door pro-inflammatoire bacteriën. Nuttige micro-organismen – zoals Bifido melkzuurbacteriën – waren bijna volledig uit de darmen verdwenen. Deze veranderingen in de samenstelling van de darmflora vielen samen met ontstekingen door het hele lichaam, waaronder in de knieën. Na twaalf weken was in deze gewrichten het kraakbeen volledig verdwenen.

“Kraakbeen is zowel een kussen als een smeermiddel, dat ervoor zorgt dat de gewrichten zonder wrijving kunnen bewegen,”

zegt hoofdonderzoeker professor Zuscik.

“Als je dit weefsel verliest, ontstaat er bot-op-bot contact. Dit is het einde van de lijn, dan moet het gewricht vervangen worden. Voorkomen dat dit gebeurt, dat is wat wij als artrose-onderzoekers proberen uit te vinden. Mogelijk hebben we een nieuwe aanwijzing gevonden om het kraakbeen gezond te houden.”

Geen artrose, wel overmatige druk op de gewrichten

Opvallend genoeg zag men in deze studie dat probiotica dus een kraakbeen beschermend effect had, ondanks het feit dat het overgewicht bleef bestaan. De zo typerende ontstekingsverschijnselen – die met artrose gepaard gaan – bleven uit. Op het moment dat het vetrijke dieet werd aangevuld met een probioticum dat oligofructose bevatte, werden de kniegewrichten van de dikke muizen weer net zo gezond als die van de magere soortgenoten. Oligofructose wordt gewonnen uit cichorei. Dit zijn vezels die niet in de darmen verteerd kunnen worden, omdat daarvoor het benodigde enzym ontbreekt. Een aantal bacteriestammen in de darmen bezitten dit specifieke enzym echter wel, zodat de oligofructose wel verteerd kan worden. Dit stimuleert de groei van onder andere de gunstige bifidobacteriën. Deze nestelen zich op de darmwand en verdringen de pro-inflammatoire bacteriën.
Daardoor namen de ontstekingen bij de dikke muizen in dit onderzoek af en werd de afbraak van kraakbeen vertraagd. Eén ding veranderde echter niet: de zwaarlijvige muizen verloren geen overtollige kilo’s. Hoewel de overbelasting op de gewrichten gelijk bleef, waren de gewrichten gezonder. Een vermindering van de ontstekingen was dus voldoende om afbraak van het kraakbeen tegen te gaan.

Maar werkt het ook bij mensen?

Er zijn overeenkomsten tussen darmbacteriën bij muizen en mensen. Toch kunnen de bacteriën die deze knaagdiertjes beschermen tegen artrose als gevolg van overgewicht verschillen van de bacteriën die mensen kunnen helpen. Om dit uit te zoeken, wil het universiteitsteam nu het onderzoek verplaatsen naar mensen. Op dit moment selecteert men vijftigplussers met aan obesitas gerelateerde artrose. Het doel is opnieuw om de relatie tussen de darmflora en de gezondheid van de gewrichten te kunnen onderzoeken. Ook wordt er probiotica uitgetest om te kijken of het toevoegen van deze nuttige darmbacteriën hetzelfde effect bij mensen heeft als bij muizen wat betreft artrose ontwikkeling.

“Er zijn tot op heden geen behandelingen die de progressie van artrose echt kunnen vertragen,”

aldus een van de onderzoekers.

“Wij hopen therapieën te ontwikkelen die zich richten op het verbeteren van de darmflora bij zwaarlijvige mensen met artrose. Misschien dat in de toekomst deze aandoening langs deze weg wel goed kan worden behandeld.”

Veelgestelde vragen over de darmflora, kraakbeen en artrose

Wat is de oorzaak van artrose?

Meestal houdt artrose verband met veroudering. Het is een natuurlijk proces dat het kraakbeen van de gewrichten bij het ouder worden gaat slijten. Dit heeft pijn, stijfheid en zwelling tot gevolg. Overbelasting van de gewrichten – zoals bij sporten of zwaar werk – kan eveneens leiden tot artrose.

Wat kan er gedaan worden tegen de pijn bij artrose?

De arts zal meestal ontstekingsremmende pijnstillers voorschrijven. Deze kunnen echter vervelende bijwerkingen veroorzaken. Daarom kiezen steeds meer mensen voor natuurlijke pijnstillers, zoals vloeibare groenlipmossel, curcumine of zwarte bes-blad.

Hoe kan ik mijn darmflora versterken?

Eet meer groente en fruit en beperk het gebruik van suikers. Antibiotica heeft een vernietigende uitwerking op de darmflora. Dus probeer het gebruik van deze middelen dus te voorkomen. Ook kan het goed zijn om probiotica te gebruiken.

Kan overgewicht artrose veroorzaken?

Ja, die extra kilo’s drukken zwaar op de dragende gewrichten, zoals die in de heupen en knieën. Daardoor worden zware krachten op het kraakbeen uitgeoefend, waardoor ze sneller gaan slijten. Streef daarom naar een optimaal lichaamsgewicht om het risico op artrose te beperken.

Waar kan ik meer te weten komen over artrose?

Dat kan op www.bewegenzonderpijn.com. Dit is een groot platform dat meer dan duizend artikelen bevat over gewrichtsklachten. U vindt er ook oefenvideo’s en kunt er gratis het boekje ‘Bewegen zonder Pijn’ downloaden.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen