Slijmbeursontsteking (bursitis)

Overbelasting vaak grootste boosdoener bij slijmbeursontsteking

Oorzaak, symptomen, diagnose en behandeling

Een slijmbeursontsteking of bursitis kan uw leven behoorlijk gaan beheersen. Soms kan de pijn zo hevig zijn, dat u nog amper kunt functioneren. Aangezien slijmbeurzen overal in het lichaam voorkomen, kan deze aandoening in veel gewrichten ontstaan. De slijmbeurzen die het meest ontstoken raken, zitten in de schouder, knie, heup, elleboog en enkel. Deze aandoening komt evenveel voor bij vrouwen als mannen.

Slijmbeursontsteking

↳Inhoudsopgave slijmbeursontsteking

Wat is een slijmbeurs?
Hoe kom je aan een slijmbeursontsteking?
Hoe herken je een slijmbeursontsteking: wat zijn de symptomen?
Waar kan een slijmbeursontsteking in het lichaam voorkomen?
Waarom heeft u zo vaak last van een slijmbeursontsteking?
Wat te doen bij een slijmbeursontsteking?
Hoe wordt de diagnose slijmbeursontsteking gesteld?
Is het een slijmbeursontsteking of een peesontsteking?
Hoe wordt een slijmbeursontsteking behandeld?
→ Wat is de beste pijnstiller voor een slijmbeursontsteking?
Hoe lang duurt een slijmbeursontsteking?
Is een operatieve ingreep mogelijk bij een slijmbeursontsteking?
Oefeningen bij slijmbeursontsteking in de schouder
Oefeningen bij slijmbeursontsteking in de knie
Tips om een slijmbeursontsteking te voorkomen
Vragen aan orthopeed Jan Ide de Jong

Wat is een slijmbeurs?

Een slijmbeurs of bursa is een soort van kussentje dat gevuld is met slijmerig vocht. Ze worden aangetroffen tussen pezen en botten van een gewricht. Slijmbeurzen zorgen ervoor dat het gewricht soepel kan bewegen, zonder dat de pees over het botgewricht schuurt. Een ontsteking van de slijmbeurs wordt bursitis genoemd. Aangezien dit beschermende kussentje zich dicht bij de aanhechting van de pees op het bot bevindt, is het soms moeilijk om een slijmbeursontsteking van een peesontsteking te onderscheiden. Beide aandoeningen geven immers vergelijkbare klachten.

Hoe kom je aan een slijmbeursontsteking?

Overbelasting is meestal de grote boosdoener bij een slijmbeursontsteking. Als pezen en botgewrichten in korte tijd veel wrijving uitoefenen op dit beschermkussentje, dan kan het geïrriteerd en daarna ontstoken raken. Denk maar aan een hele dag schilderen (slijmbeursontsteking schouder) of een paar uur achter elkaar onkruid verwijderen tussen de tegels in de tuin (slijmbeursontsteking knie). Een slijmbeursontsteking in de heup kan ontstaan door intensief hardlopen. Maar de aandoening kan ook ontstaan door plotselinge druk op de slijmbeurs door vallen of stoten. Al deze vormen worden acute slijmbeursontsteking of overbelastings-ontsteking genoemd.

Iets anders is een chronische slijmbeursontsteking. Bij chronische slijmbeursontsteking is een langdurige en lichte overbelasting van de slijmbeurs de oorzaak. Door bijvoorbeeld eenzijdige belasting van een gewricht tijdens dagelijks werk of sport. Daardoor ontstaat heel geleidelijk een verkeerde spierspanning op de slijmbeurs, zodat de druk toeneemt. Een chronische slijmbeursontsteking wordt gerekend tot de reumatische ziekten. Alleen is deze aandoening meestal van voorbijgaande aard.

Wat zijn de symptomen van een slijmbeursontsteking?

Als er sprake is van bursitis, dan zijn er duidelijke tekenen van een ontsteking aanwezig. De slijmbeurs is opgezwollen en voelt pijnlijk aan. Daarnaast kan de plek rood zijn en warm aanvoelen. Door de zwelling heeft de pees minder ruimte om te bewegen. Probeer je dat toch, dan kan dit gepaard gaan met hevige pijn. Het gewricht bewegen is dan bijna niet mogelijk.

Waar kan een slijmbeursontsteking in het lichaam voorkomen?

Een slijmbeursontsteking of bursitis kan in bijna alle gewrichten van het lichaam ontstaan. De belangrijkste plaatsen zetten we voor u op een rijtje:
slijmbeursontsteking schouder: dit gaat gepaard met acute of langzaam opkomende pijn in de schouder en bovenarm.
slijmbeursontsteking knie: de zwelling- die rood en warm kan worden – ontstaat voor op de knieschijf.
slijmbeursontsteking hiel: de hiel heeft een oppervlakkige en een diepe slijmbeurs. Als de eerste ontstoken is, ontstaat er een pijnlijk en rode bult op de hiel. Als de diepe slijmbeurs is ontstoken, dan ontstaat er vooral pijn na inspanning.
slijmbeursontsteking elleboog: dit gaat gepaard met zwelling, roodheid, pijn en warmte. Ook heeft u moeite met het buigen van uw elleboog.
slijmbeursontsteking heup: de heupkop wordt omringd door meerdere slijmbeurzen. Bij een ontsteking ervaart uw pijn aan de buitenzijde van de heup en het bovenbeen.
slijmbeursontsteking bovenarm: het meest kenmerkende symptoom van deze vorm van bursitis is pijn als u uw bovenarm beweegt. Meestal is er ook een zwelling aanwezig op de plek van de slijmbeurs. Deze kan warm aanvoelen.
slijmbeursontsteking voet: een slijmbeursontsteking kan ontstaan in de gewrichten van de tenen, voorvoet en hiel. De kenmerkende symptomen zijn pijn, zwelling, roodheid en warmte.
slijmbeursontsteking pols: ook dit is herkenbaar aan een zwelling op de plek van de slijmbeurs. Dit gaat gepaard met pijn, roodheid en een warm gevoel.
slijmbeursontsteking bil: deze slijmbeurs ligt bij de zitbeentjes van uw bekken. Bij een ontsteking voelt u pijn de bilregio.

Waarom heeft u zo vaak last van een slijmbeursontsteking?

Dat is gewoon pech hebben. Sommige mensen die hun lichaam intensief inspannen lopen nooit tegen een slijmbeursontsteking aan. Andere mensen die heel voorzichtig met hun lichaam omspringen, hebben vaak last van bursitis.

Wat te doen bij een slijmbeursontsteking?

Wanneer u een slijmbeursontsteking vermoedt, is het verstandig om zo snel mogelijk met uw klachten naar de huisarts te gaan. U kunt zelf al direct maatregelen nemen om de pijn te verlichten. Belangrijk is om het aangetaste gewricht in ieder geval drie dagen volledige rust te geven. Dit heeft een kalmerende werking op de ontsteking. Het getroffen gebied koelen met ijs vermindert de zwelling en verdooft de pijn. Een ijspakking maakt u heel gemakkelijk zelf door tien ijsklontjes in een plastic zakje te doen. Leg dit ongeveer vijftien minuten op de aangetaste plek. Dit kunt u meerdere keren per dag herhalen. Daarnaast kunt u Paracetamol, ibuprofen of diclofenac gebruiken om de pijn te bestrijden.

Hoe wordt de diagnose slijmbeursontsteking gesteld?

De arts zal u allereerst vragen naar uw klachten. Met behulp van een echo kan eventueel bekeken worden of er inderdaad sprake is van een ontsteking, en waar die precies zit. Daarna volgt er een aanvullend onderzoek om vast te stellen of de ontsteking puur in de slijmbeurs gelokaliseerd is of een verschijnsel is van een reumatische ziekte. Om bepaalde reumatische aandoeningen uit te sluiten, kan de arts een bloed- en urineonderzoek doen. Soms kunnen er ook röntgenfoto’s gemaakt worden om de conditie van het gewricht (kraakbeen en bot) beter te kunnen bekijken. In bijvoorbeeld de schouder kan men namelijk ook artrose, een peesverkalking, een “frozen shoulder“, enz. hebben. Dit vraagt om een andere behandeling dan een slijmbeursontsteking, en daarom is het zo belangrijk dat eerst duidelijk is wat er precies aan de hand is.

Is het een slijmbeursontsteking of een peesontsteking?

De klachten van een peesontsteking en een slijmbeursontsteking lijken heel sterk op elkaar.
Beide aandoeningen ontstaan acuut en gaan gepaard met veelal ernstige pijnklachten. Het is dus vaak onduidelijk of de pees of de slijmbeurs ontstoken is geraakt. Een echo kan voor meer duidelijkheid zorgen. Dit is heel belangrijk voor de uiteindelijke behandeling. Een slijmbeursontsteking reageert goed op een injectie of medicijnen met ontstekingsremmende pijnstillers. Dat is minder het geval bij een peesontsteking.

Hoe wordt een slijmbeursontsteking behandeld?

Het eerste advies dat de arts zal geven, is om het aangetaste gewricht zoveel mogelijk rust te geven. Meestal geneest de slijmbeursontsteking dan weer vanzelf. Blijft u het gewricht toch bewegen, dan kunnen de klachten aanhouden.

Wat is de beste pijnstiller voor een slijmbeursontsteking?

Tegen de pijn kan paracetamol genomen worden. Soms vindt de arts het noodzakelijk om ontstekingsremmers van het type NSAID voor te schrijven. Het gebruik van deze geneesmiddelen gaat vaak gepaard met vervelende bijwerkingen. Er zou dan, in het geval van een chronische slijmbeursontsteking, overwogen kunnen worden om ingrediënten als vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes blad te nemen. Deze natuurlijke ontstekingsremmers werken wel langzamer, waardoor het enkele weken kan duren voor u resultaat merkt. Daarom is deze aanpak bij een acute slijmbeursontsteking minder geschikt. De arts kan ook een gerichte Corticosteroïd-injectie geven in het gewricht of in de slijmbeurs. Soms geeft dit direct resultaat, maar meestal werkt deze methode niet of niet voldoende. Bovendien komt de pijn na verloop van tijd weer terug als de injectie is uitgewerkt (vooral als er ook niet voldoende rust wordt genomen). Ook kan de arts doorverwijzen naar de fysiotherapeut voor een behandeling die gericht is op vermindering van de pijn.

Hoe lang duurt een slijmbeursontsteking?

Een slijmbeursontsteking is geen ernstige aandoening, maar u kunt er wel langdurig last van houden. In de meeste gevallen wel enkele maanden. Het is belangrijk om gedurende de periode het gewricht voldoende te ontlasten. Rust bevordert immers het genezingsproces.

Is een operatieve ingreep mogelijk bij een slijmbeursontsteking?

Wanneer de slijmbeursontsteking niet vanzelf over gaat, en de bewegingsvrijheid van het gewricht teveel wordt beperkt, kan er een operatieve ingreep worden uitgevoerd. Bij een kijkoperatie kan de chirurg heel gericht een stukje van de slijmbeurs verwijderen. Bij een open operatie wordt de slijmbeurs gedeeltelijk verwijderd en het onderliggende gewrichtsbot glad gemaakt. De herstelperiode van deze laatstgenoemde operatieve ingreep is langer dan die van een kijkoperatie.

Oefeningen bij slijmbeursontsteking in de schouder

Een slijmbeursontsteking komt het meest voor in de schouder. Wanneer de klachten ontstaan is het raadzaam dit lichaamsdeel drie dagen volledige rust te geven. Daarna is het belangrijk om de schouder weer geleidelijk aan te gaan belasten om verstijving te voorkomen. De onderstaande oefeningen worden het meest toegepast bij een slijmbeursontsteking in de schouder. Deze oefeningen kunnen pijn doen. Maar zolang u de pijn kunt verdragen, mag u ze gewoon blijven doen. Doe deze oefeningen twee tot drie keer per dag.

Oefening 1: arm bewegen

Ga comfortabel zitten op een stoel. Pak met de hand van uw gezonde kant de pijnlijke arm bij de pols. Breng uw armen omhoog in de richting van de gezonde arm tot aan de pijngrens. Houd deze positie tien seconden lang vast en breng de pijnlijke arm weer langzaam omlaag. Herhaal deze oefening vijf tot tien keer per sessie.

Oefening 2: ellebogen uit elkaar

U ligt op uw rug met de handen gevouwen op het voorhoofd. Beweeg uw ellebogen zo ver mogelijk naar elkaar toe. Houd deze positie vijf seconden lang vast. Daarna beweegt u de armen zo ver mogelijk uit elkaar tot u tegen de pijngrens aan zit. Deze positie houdt u ook vijf seconden lang vast. Herhaal deze oefening vijf tot tien keer per sessie.

Oefening 3: armen opzij

U staat rechtop. Pak met de hand van de gezonde kant de elleboog van de slijmbeursarm vast. Laat de onderarm rusten op de gezonde arm. Beweeg uw armen voor uw lichaam langs richting de gezonde kant tot aan de pijngrens. Houd deze positie vijftien seconden vast. Daarna uw arm loslaten. Herhaal deze oefening vijf tot tien keer per sessie.

Oefeningen bij slijmbeursontsteking in de knie

Bij een slijmbeursontsteking in de knie is de bewegingsvrijheid vaak beperkt. Dat komt omdat het gewricht door vochtophopingen opgezwollen kan zijn. Het kan dan zeer pijnlijk zijn om met de knie oefeningen te doen. Wel kunt u proberen om de knie los te houden. Ga met het gezonde been op een traptree staan en laat het aangetaste been rustig heen en weer zwaaien. Ook het trainen van de hamstrings en quadriceps kan voor verlichting zorgen. Ga op een bank zitten met het been gestrekt en leg een klein kussentje in de knieholte. Tijdens het aanspannen van de spieren mag het been niet bewogen worden.

Oefening 1: hamstring

Deze spier bevindt zich aan de achterzijde van uw bovenbeen. Span deze aan door de hak richting de bank te duwen. Houd de knie in dezelfde positie tijdens het uitvoeren van deze oefening. U bepaalt zelf hoeveel pijn u kunt verdragen tijdens het duwen.

Oefening 2: quadriceps

Deze spier bevindt zich aan de voorzijde van uw bovenbeen. Deze loopt van de lies naar de knieschijf en gaat onder de knieschijf nog een stukje door als pees. Precies onder deze pees zit de slijmbeurs. De Quadriceps span je aan door de knie in de bank te duwen. Buig de knie niet en bepaald zelf hoeveel pijn u kunt verdragen.

Tips om een slijmbeursontsteking te voorkomen

  • Als u tijdens uw werk of hobby veel herhalende bewegingen moet verrichten, las dan regelmatig pauzes in.
  • Vermijd aanhoudende druk op de slijmbeurzen. Ga niet langdurig zitten op harde stoelen, steun niet met uw ellebogen op een harde ondergrond en gebruik een kussen als u knielend werk doet.
  • Train de spieren van de gewrichten die gevoelig zijn voor een slijmbeursontsteking. Sterke spieren beschermen de gewrichten en dus ook de slijmbeurzen.

Vragen aan orthopeed Jan Ide de Jong

Jan Ide de JongHieronder een selectie van vragen over slijmbeursontsteking die orthopeed Jan Ide de Jong heeft ontvangen én beantwoord. Staat uw vraag er niet bij en moet deze écht beantwoord worden door een arts?
Stel dan direct uw vraag aan orthopeed Jan Ide de Jong over slijmbeursontsteking of een andere aandoening.

Hoelang duurt een slijmbeursontsteking?

Hoelang duurt een slijmbeursontsteking? Ik ben bang dat ik door de medicijnen hiervoor mijn lichaam te veel moet belasten. Ook ben ik bang om naar de huisarts te gaan, want misschien geeft die mij wel zo’n akelige spuit.
Slijmbeursontsteking van de knie kan zeer hardnekkig zijn en soms is uiteindelijk operatieve behandeling de enige oplossing. Ik zou er zeker niet in laten prikken, daar wordt het soms juist erger van.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen