Zes mythes over artrose doorgeprikt

Deze content is medisch beoordeeld door orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek.

Is artrose een ouderdomsziekte? Moet je bij gewrichtsslijtage zo weinig mogelijk bewegen? En is overgewicht niet schadelijk voor de gewrichten? Over deze veelvoorkomende aandoening doen de meest tegenstrijdige verhalen de ronde. Hoog tijd dus om deze mythes eens samen met orthopeed Jan Ide de Jong op waarheid te beoordelen.

fabel artrose
Alcohol doodt hersencellen, Trump liegt nooit, vleermuizen zijn blind en bliksem slaat nooit tweemaal op dezelfde plek in. Over van alles en nog wat doen mythes de ronde. Zo ook over artrose. In dit artikel leggen we de zes meest hardnekkige beweringen over deze gewrichtsaandoening langs de meetlat. Zijn het fabeltjes of zit er een kern van waarheid in?

1) Artrose is een ouderdomsziekte

Dit is overdreven en dus een beetje een mythe. De kans op artrose neemt inderdaad toe naarmate u ouder wordt. Maar het Nationaal Kompas Volksgezondheid geeft aan dat bijna een kwart van de patiënten jonger is dan 65 jaar. En meer dan tien procent daarvan is niet ouder dan 40 jaar. Zelfs kinderen kunnen artrose krijgen. Erfelijkheid speelt dan meestal een rol. Aan de andere kant zijn er ook vele honderdduizenden 65-plussers die een leven lang met kerngezonde gewrichten rondlopen. Dus ouder worden betekent niet automatisch dat het kraakbeen ook daadwerkelijk gaat slijten.

2) Artrose kan niet voorkomen worden

Dit is niet helemaal waar. Door veranderingen in de levensstijl kan het risico op de ontwikkeling van artrose aanzienlijk worden teruggebracht. Een belangrijke stap is om te zorgen voor een gezond lichaamsgewicht. Hoe zwaarder u bent, hoe zwaarder uw gewrichten worden belast. Zo oefent één kilo lichaamsgewicht tijdens het lopen een kracht van drie kilo uit op uw kniegewrichten. Dat is dus al gauw 30 kilo bij een overgewicht van 10 kilo. Deze extra druk op de gewrichten van vooral uw heupen, knieën en voeten kan het slijtageproces van het kraakbeen in gang zetten. Om uw kans op artrose te verminderen is het dus belangrijk om overgewicht te verliezen en vervolgens het gezonde lichaamsgewicht te handhaven. Krijgt u dat zelf niet voor elkaar, sluit u dan aan bij een afslankclub of roep de hulp in van een diëtiste.
Lees meer over overgewicht en artrose >>
Of lees meer over voeding en artrose >>

Mensen die zware of repeterende lichamelijke arbeid verrichten, hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van artrose. De gewrichten worden voortdurend zwaarder belast, waardoor het kraakbeen sneller gaan slijten. Probeer zoveel mogelijk gebruik te maken van hulpmiddelen, die het werk lichter en comfortabeler maken. En die dus de gewrichten én het kraakbeen ontlasten. Zoals ergonomische toetsenborden en muizen wanneer u op kantoor werkt. En een stratenmaker zou bijvoorbeeld altijd moeten kiezen voor een goede kniebeschermer die de druk goed over de hele knie verdeelt.

Sportblessures blijken ook een risicofactor voor het ontwikkelen van artrose te zijn. Probeer die dan ook zoveel mogelijk te voorkomen door verstandig te sporten. Langdurig en te frequent hardlopen heeft een ‘slopende’ uitwerking op het kraakbeen. Kies dus voor sporten met een matige intensiteit, zoals zwemmen, fietsen en wandelen. Bouw de trainingsschema’s rustig op om te voorkomen dat u een sportblessure oploopt.

3) Je moet zo weinig mogelijk bewegen met artrose

Dit is zeker een fabeltje. Uit heel veel studies blijkt dat lichamelijke activiteit één van de beste manieren is om de klachten te verminderen. Door te bewegen, traint u uw spieren. En krachtige spieren vormen een stevig pantser rond de aangetaste gewrichten. Daardoor worden de gewrichten stabieler en krijgen ze meer ondersteuning. Dit kan helpen om het slijtageproces van het kraakbeen af te remmen. Het advies is om minimaal een half uur per dag te gaan wandelen, fietsen of zwemmen. Daardoor kan de pijn verminderen en de functie van het aangetaste gewricht verbeteren. En er zit ook nog een aardige bonus aan bewegen vast: het helpt u om overgewicht te verliezen en om het gezonde gewricht vervolgens vast te houden.

4) De symptomen van artrose verminderen niet door een beetje gewichtsverlies

bewegen artroseWaarschijnlijk niet direct, maar… We hebben het reeds eerder op deze pagina aangestipt: één kilo overgewicht verhoogt de druk op de knieën tot 3 kilo. Dus zelfs een klein beetje gewichtsverlies kan toch helpen om artrose-klachten te verlichten. Vijf kilo minder lichaamsgewicht kan al een groot verschil uitmaken. Uit een onderzoek van bewegingswetenschapper Jan Runhaar blijkt dat zoveel kilo’s afvallen de kans op knie-artrose met 25 procent vermindert.

5) Artrose is geen ernstig gezondheidsprobleem

Dat is het zeker wel. Artrose is een veelvoorkomende oorzaak van invaliditeit. Ook heeft deze gewrichtsaandoening een grote impact op de samenleving en op de economie. Denk maar aan tijdelijke en blijvende arbeidsongeschiktheid. Met betrekking tot de kosten van zorg voor artrose moeten we onze baseren op gegevens van het Nationaal Kompas Volksgezondheid uit 2011. Die bedroegen destijds 1,1 miljard euro. Dat was 1.2 procent van de totale kosten voor de gezondheidzorg in Nederland. Nu zullen deze cijfers nog een flink stuk hoger liggen. Zeker met het oog op de toenemende vergrijzing van Nederland.

6) Artrose is geen ontstekingsreuma

Ontstekingen spelen wel degelijk een grote rol bij artrose. Niet voor niets wordt deze aandoening in het Engels ‘osteoarthritis’ genoemd. En artritis betekent niets meer en niets minder dan ontstoken gewricht. Bij het stellen van een diagnose kijkt de arts vooral naar slijtage van het kraakbeen, maar dat wil dus niet zeggen dat er geen ontsteking aanwezig is. De afbraakproducten van kraakbeen kunnen namelijk lokale ontstekingsreacties in gang zetten. Deze ontstekingsreacties leiden tot de kenmerkende pijnen en stijfheid bij artrose.
Wanneer u inderdaad pijn ervaart, zal uw arts eerst Paracetamol en – als dit middel niet helpt – ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs) voorschrijven. Steeds meer mensen kiezen bij pijnlijke ontstekingen in de gewrichten voor vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad. Dit zijn natuurlijke ontstekingsremmers die – in tegenstelling tot NSAIDs – geen bijwerkingen vertonen.

En dan nog dit

We zijn dit artikel met vier mythes begonnen. Natuurlijk wilt u weten of die waar zijn of totaal uit de lucht gegrepen. Het is een mythe dat alcoholcellen hersencellen doodt. Uiteraard is dit geen advies om voortaan wat steviger te gaan drinken… Bij de vleermuizen ligt de waarheid in het midden. Veel soorten gebruiken het gehoor om afstanden in hun omgeving te bepalen. Dat wordt ‘echolocatie’ genoemd. Ze zijn dus blind. Maar er zijn ook soorten vleermuizen die zich voornamelijk op zicht oriënteren. En onweer heeft geen geheugen, maar toch wordt het Empire State Building in New York jaarlijks wel 25 keer getroffen door de bliksem. En wat Donald Trump betreft… Daar mag u zelf een oordeel over vellen.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Meer artikelen lezen in ons kenniscentrum

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen