Osteopenie: zwakke botten die nog niet zo gemakkelijk breken

Neemt u te weinig lichaamsbeweging en krijgt u onvoldoende calcium en vitamine D binnen? Dan hebt u een grote kans om osteopenie te ontwikkelen. Dit is een voorloper van osteoporose. De botten zijn weliswaar verzwakt, maar breken nog niet zo gemakkelijk als bij botontkalking.

Met deze aandoening bent u in het voorportaal van osteoporose

Osteopenie bevindt zich in het middelpunt tussen gezonde botten en osteoporose. Uw botten zijn poreuzer dan normaal, maar nog niet zo verzwakt dat ze net zo gemakkelijk breken als bij mensen met osteoporose. Als u last heeft van osteopenie, dan bevindt u zich echter wel in het voorportaal van botontkalking. In de meeste gevallen ontwikkelt deze aandoening zich immers tot osteoporose. Wat is osteopenie nu precies en wat kunt u zelf doen om uw botten sterk te houden bij het ouder worden?

Inhoudsopgave

Wat is osteopenie?
Wat is de oorzaak van osteopenie?
Osteopenie door medische oorzaak
Diagnose en behandeling osteopenie
Levensstijl veranderen bij osteopenie

Wat is osteopenie?

Osteopenie is een samentrekking van de woorden osteon (bot) en penia (tekort). Een tekort aan bot dus. Daarom wordt deze aandoening tegenwoordig ook ‘verminderde botmassa’ genoemd. Dat is eigenlijk geen correcte term. Bij osteopenie heeft u geen minder bot, maar is de botdichtheid afgenomen. Uw botweefsel – dat onder andere bestaat uit Calcium – vormt een stevige structuur met kleine gaatjes ertussen. Als deze gaatjes door mineraalverlies groter zijn geworden, worden de botten poreuzer en neemt de stevigheid af. De grens tussen osteopenie en osteoporose is overigens moeilijk aan te geven. Eigenlijk weet u pas zeker waar u aan toe bent als u een bot breekt. Dan is er geen sprake meer van osteopenie, maar van osteoporose.
Een Dual Energy X-Ray Absorptiometrie (DXA) scan kan tijdig meer duidelijkheid geven. Daarmee wordt met röntgenstraling de botdichtheid gemeten. De hoeveelheid kalk geeft aan of u osteopenie of osteoporose heeft. Bij een botdichtheidsscore van -2,5 of lager wordt van osteoporose gesproken. Bij een score tussen de -1 en -2,5 is er sprake van osteopenie.

Wat is de oorzaak van osteopenie?

Osteopenie komt meestal voor na het 50e levensjaar. Wanneer u in uw jeugd sterke botten heeft opgebouwd, dan is de kans groot dat de botdichtheid ook bij het ouder worden op peil blijft. Als uw botten van nature al wat poreuzer zijn, dan is de kans groter dat u osteopenie krijgt. U kunt ook tijdens het klimmen van de jaren botweefsel verliezen, omdat u te weinig beweegt en te weinig calcium en vitamine D binnen krijgt. Een recent Amerikaans onderzoek heeft aangetoond, dat deze factoren mogelijk een rol spelen bij vroege osteopenie. Zij ontdekten dat meer dan een kwart van de mannen en vrouwen in de leeftijd van 35 tot 50 jaar een te lage botdichtheid heeft. Sommige mensen met een familiegeschiedenis van osteopenie en osteoporose zijn extra vatbaar voor osteopenie.
Vrouwen hebben meer kans op deze aandoening, omdat ze van nature een lagere botmassa hebben dan mannen. Door veranderingen in de hormoonhuishouding tijdens de overgang, neemt de kans op osteopenie – en vervolgens osteoporose – bovendien toe.

Ook interessant om te lezen:

Vijf signalen die mogelijk kunnen duiden op osteoporose
Magnesium: net zo belangrijk voor sterke botten als calcium
Deze aandoeningen zijn slecht voor uw botten
10 tips om uw risico op botontkalking te verminderen

Osteopenie door medische oorzaak

Soms kan een ziekte of medische aandoening osteopenie veroorzaken. Zo krijgen patiënten met de eetstoornissen anorexia en boulimia te weinig voedingsstoffen binnen om de botten sterk te houden. Maar ook onbehandelde coeliakie, een overactieve schildklier en straling bij chemotherapie kunnen een negatief effect op de botdichtheid hebben. Dat geldt ook voor bepaalde medicijnen, zoals prednison. Verder kunnen een slecht voedingspatroon, gebrek aan lichaamsbeweging en ongezonde gewoonten als roken en alcohol leiden tot de ontwikkeling van osteopenie.

Diagnose en behandeling osteopenie

Van osteopenie merkt u niets. Er zijn geen klachten die erop wijzen, dat de botdichtheid aan het afnemen is. De enige mogelijkheid om er achter te komen, is uw huisarts om een DXA-scan te vragen. U zou dit zeker moeten overwegen wanneer u 50 jaar of ouder bent. Dat geldt niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen. Dit onderzoek is overigens snel én pijnloos. Meestal worden pas medicijnen (bisfosfonaten) voorgeschreven als de osteopenie zo ernstig is, dat er over osteoporose wordt gesproken. De arts zal u tot die tijd vooral adviseren om uw levensstijl aan te passen. Daarover meer in het volgende hoofdstuk.

Levensstijl veranderen bij osteopenie

Bewegen is belangrijk om osteopenie te voorkomen of de voortgang van deze aandoening te vertragen. Dit helpt u immers om uw botten te versterken. Kies voor bewegingsvormen, waarbij uw botten gelijkmatig worden belast. Denk daarbij aan minimaal drie keer per week 30 tot 60 minuten fietsen, wandelen of zwemmen. Dit versterkt niet alleen uw botten, maar ook uw spieren. U zult minder snel vallen, zodat de kans op een botbreuk beperkt wordt.
Zorg dat u voldoende Calcium binnen krijgt. Daarbij is het vooral belangrijk dat u dit mineraal inneemt in combinatie met vitamine D, vitamine K en het mineraal Magnesium. Deze voedingsstoffen bevorderen de opname en inbouw van Calcium in de botten. Wanneer deze nutriënten niet aanwezig zijn, komt een groot deel van de Calcium niet in uw botten terecht, maar wordt tegen de wanden van uw vaten afgezet. Dit verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Lees meer over voedingsstoffen die de opname van calcium in uw botten kunnen verhogen.
Nog een laatste advies: gebruik zo weinig mogelijk alcohol, koolzuurhoudende dranken en koffie. Deze dranken kunnen de opname van Calcium verminderen. Ook roken – en meeroken – heeft een negatief effect op uw botten.

Deel dit bericht

Tweet

Download nu gratis het boekje ‘Osteoporose: alles over de stille bottenroof’ t.w.v. € 4,95.

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.