Heupdysplasie (HD) bij honden

Wat is het, symptomen, diagnose en behandeling

Heupdysplasie is een gewrichtsaandoening die helaas veel bij honden voorkomt. ‘Dysplasie’ betekent ‘abnormaal gevormd’. Bij deze aandoening gaat het dus om een afwijking van het heupgewricht. Het gewricht is niet goed gevormd, zodat de heupkom en heupkop niet goed in elkaar passen. Daardoor ontstaan pijn en instabiliteit bij het lopen. Als gevolg van heupdysplasie kan het kraakbeen gaan slijten. Daardoor krijgt de hond op den duur ook last van artrose.

Waardoor ontstaat heupdysplasie bij honden?

Het skelet van een honden-embryo bestaat uit een structuur van kraakbeen. In de periode voor de geboorte wordt dit zachte weefsel vervangen door bot. Alleen tussen de benige delen en aan de botuiteinden blijft kraakbeen aanwezig. Dit worden de groeischrijven genoemd. Groeischijven zorgen dat de botten na de geboorte zowel in de lengte als in de breedte verder kunnen groeien. Het skelet van de hond is uitgegroeid op het moment dat alle groeischijven zijn vervangen door bot. Dit duurt ongeveer één tot anderhalf jaar. Tijdens dit proces kan veel misgaan. Voor een goede ontwikkeling van het heupgewricht is het namelijk belangrijk, dat de kop en de kom goed in elkaar passen. Als dit niet het geval is, dan wordt de kom te ondiep. Heupdysplasie kan ook worden veroorzaakt als er te weinig kraakbeen wordt gevormd op de gewrichtskop. Deze blijft dan klein en kwetsbaar. Een derde oorzaak is een belemmering van de skeletgroei. Daardoor wordt de contacthoek tussen kom en kop tijdens de groei onvoldoende aangepast.

Waarom krijgen honden met HD ook last van artrose?

Heupdysplasie wordt dus veroorzaakt door een stoornis in de gezonde ontwikkeling van de heupkom en heupkop. Doordat deze belangrijke onderdelen van het gewricht niet goed in elkaar passen, raakt het gewricht misvormd. Er ontstaat speling en het gewricht wordt instabiel. Dit leidt tot slijtage van het kraakbeenlaagje, waarmee zowel de kop als de kom bekleed zijn. De kraakbeenschilfertjes veroorzaken vervolgens ontstekingen in de gewrichten. Dus honden met HD krijgen na verloop van tijd ook last van artrose.

Wat zijn de risicofactoren van HD bij honden?

De precieze oorzaak van heupdysplasie bij honden is nog niet achterhaald. Wel kunnen de risicofactoren worden aangegeven. Erfelijke eigenschappen spelen de grootste rol bij de ontwikkeling van deze aandoening. Tot op heden is echter nog geen gen ontdekt dat verantwoordelijk kan worden gehouden voor de ontwikkeling van HD. Ouderhonden met heupdysplasie kunnen een gezonde pup krijgen. En ouderhonden zonder deze aandoening kunnen een pup krijgen die deze aandoening wel ontwikkelt. Pups die te energierijke voeding krijgen, groeien te snel. Dit bevordert de ontwikkeling van heupdysplasie. Ook een verkeerde belasting van de gewrichten in het eerste levensjaar kan een factor zijn. Bijvoorbeeld trappen lopen, hollen op gladde vloeren en rennen achter stuiterende tennisballen. Het maken van lange wandelingen met een pup kan funest zijn. De nog niet volgroeide gewrichten raken dan overbelast, waardoor kraakbeen en bot op een verkeerde manier gaan groeien.

Heupdysplasie wordt vooral gezien bij de grotere hondenrassen. Dat wil overigens niet zeggen dat kleinere honden geen risico lopen op deze gewrichtsaandoening. Ook zij kunnen heupdysplasie krijgen. Honden met een hoog percentage lichaamsvet – bijvoorbeeld de Sint Bernard – hebben vaker last van deze gewrichtsaandoening dan honden met een laag percentage lichaamsvet, zoals de Ierse Wolfshond.

Wat zijn de symptomen van heupdysplasie bij honden?

Bij honden in de leeftijd van 4 tot 12 maanden is pijn het belangrijkste kenmerk van heupdysplasie. De pup gaat liever niet staan. Hij gaat liever zitten om het pijnlijke gewricht te ontlasten. Ook loopt hij door de pijn niet graag. Na een paar stappen gaat de hond weer zitten. Hij zal niet willen springen en klimmen, omdat deze bewegingen pijn in de heupen doen. Een beetje zwalken met de achterkant tijdens het wandelen, kan ook wijzen op HD.
De artrose neemt toe naarmate een hond ouder wordt. Dan komt hij moeilijk overeind na een periode van rust. Ook kan hij niet meer goed op de bank of in de auto springen. Het aangetaste heupgewricht kan niet zo gemakkelijk meer worden bewogen. Na een te zware inspanning kan de hond veel pijn voelen.

Hoe wordt de diagnose heupdysplasie bij honden gesteld?

De dierenarts zal uw hond uitgebreid onderzoeken. Een belangrijke indicatie is dat de hond waggelt met de heupen tijdens het lopen. Wanneer HD wordt vermoed, zal hij onder narcose worden gebracht. Er worden röntgenfoto’s gemaakt en de heup wordt grondig nagevoeld.

Hoe wordt heupdysplasie bij honden behandeld?

De behandeling bestaat uit het vermijden van te zware belasting van de heupen en het geven van pijnstillers. Het is echter wel raadzaam om de spieren te trainen. Zwemmen is een goede bewegingsvorm voor honden met HD, omdat de gewrichten bij deze activiteit amper belast worden. Bovendien worden vooral de bilspieren dan goed getraind. Deze spier drukt de heupkop steviger in de heupkom. Dit zorgt ervoor dat het gewricht stabieler wordt.

De arts zal ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs) meegeven. Deze verminderen niet alleen de pijn, maar pakken ook de ontstekingen in de gewrichten aan. Hierdoor wordt ook het artrose-proces afgeremd. Ontstekingen blijven anders namelijk het kraakbeen irriteren, waardoor dit zachte weefsel sneller zal gaan slijten.

Vloeibare Groenlipmossel met Curcumine en Zwarte bes-blad voor honden is een natuurlijke ontstekingsremmer. Dit is een veilig alternatief wanneer uw hond vervelende bijwerkingen ondervindt van de medicijnen van de dierenarts. Bovendien bevat de Groenlipmossel een hoog gehalte aan Glucosamine-achtige stoffen. Deze kunnen de artrose afremmen. Dit middel is verkrijgbaar bij de dierenspeciaalzaak. Via Google kunt u meer informatie vinden als u zoekt op ‘vloeibare Groenlipmossel voor honden’.

Wanneer wordt een hond met heupdysplasie geopereerd?

De dierenarts kan in ernstige gevallen ook een operatie voorstellen. Dat kan een bekkenkanteling zijn. Deze ingreep wordt alleen uitgevoerd bij jonge honden die nog geen last van artrose hebben. De heupkom wordt dan losgezaagd en naar beneden gekanteld. De heupkop komt daardoor dieper in de heupkom te liggen. Het gewricht wordt stabieler en de kans op artrose neemt af. De tweede mogelijkheid is het vervangen van het heupgewricht door een kunstprothese. Deze operatie kan ook bij oudere honden worden uitgevoerd. De kosten van beide ingrepen zijn fors. Een bekkenkanteling komt al gauw op 1500 euro. En aan een nieuwe heup hangt een prijskaartje van rond de 3000 euro.

Pup kopen? Voorkom HD-ellende!

Heupdysplasie komt helaas nog vaak voor. Bent u van plan om een pup aan te schaffen van een hondenras met een volwassen gewicht van meer dan 30 kilo? Verdiept u zich dan eerst heel goed in de gezondheid van dit ras. Komt HD veel voor? Verzekert u er zich dan van, dat de grootouderhonden en ouderhonden getest zijn op heupdysplasie. Als ze HD-vrij zijn kunt u het risico op veel ellende beperken. Daarnaast adviseren we dus om in het eerste jaar nog geen lange wandelingen met de pup te maken, omdat dat de ontwikkeling van de heupen mogelijk negatief beïnvloedt.

Download gratis het boekje ‘15 beste beweegtips voor honden’ t.w.v. € 4,95.

Gratis boekje "15 beste beweegtips voor honden"
Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen