Een mens is niet gemaakt om op een paard te zitten

Een mens is niet gemaakt om op een paard te zitten

Gewrichts- en andere klachten bij ‘paardenmensen’

In analogie aan de stelling dat een paard niet gemaakt is om op te zitten kan gesteld worden dat een mens niet gemaakt om op een paard te zitten. In ieder geval is een zittende houding voor de mens niet optimaal met name vanwege de ongewone hoek bij de onderrug en en knieёn. Bij het zitten op en rijden van een paard maken de onderdelen van het lichaam bovendien nog een aantal andere onnatuurlijke hoeken die tot problemen kunnen leiden. Denk bijvoorbeeld aan het bekende ‘hakken naar beneden, tenen naar binnen.’ Daardoor hebben veel ruiters regelmatig klachten aan hun lichaam zoals rug en heup. Deze beperkingen hebben op hun beurt vaak veel invloed op het paardrijden en het geven van de juiste hulpen.

Door blokkades in de onderrug worden de zogenaamde diepe core spieren, zoals buik- en rugspieren onjuist en scheef getraind waardoor recht zitten op een paard lastig wordt en met name het correct geven van kleine hulpen. Net als bij het paard ligt het zwaartepunt van de belasting op de gewrichten en aanverwante structuren van de rug, bekken en schoudergordel. Van daaruit ontstaat vaak lage rugpijn uitstralend naar de benen en pijn en stijfheid van de structuren van de schoudergordel. Verder zijn de polsen, knieёn en ellebogen bekende punten van (over) belasting bij ruiters. In dit eerste deel wordt aandacht besteed aan de belangrijkste van de (over) belastingsklachten bij ‘paardenmensen’: de lage rugpijn.

Lage rugklachten

Oorzaken

Lage rugklachten hebben vele verschillende oorzaken en veroorzaken op hun beurt een groot aantal andere klachten. Bij het paardrijden wordt de rug intensief belast en vaak overbelast door onvoldoende rompstabiliteit. Blokkades in de onderrug zorgen voor pijn soms met (lichte) uitstraling naar bil(len) en/of be(e)n(en). Ook zorgen deze blokkades voor een scheefheid op lange termijn wat de diepe rug- en buikspieren betreft. Het is bekend dat veel klachten aan de schouder gordel zoals de bekende klachten van de trapezium spier met het pijnlijkste punt (triggerpoint) tussen de schouderbladen zijn oorzaak vindt in problemen in de onderrug.

Paardrijden en de rug

Paardrijden is in principe niet schadelijk voor de rug

Paardrijden is een sportactiviteit die zowel voor de fysieke als de mentale gezondheid voordelen te bieden heeft en in tegenstelling tot sommige vooroordelen is paardrijden niet schadelijk voor de rug als er geen bestaande rugproblemen zijn. Paardrijden kan je zelfvertrouwen en concentratiecapaciteiten verhogen en versterken. Behalve voor personen die al aan een rugletsel lijden, is paardrijden gunstig voor de rug. Deze sport kan zelfs rugpijn verhelpen als deze door spierverslapping wordt veroorzaakt. Doordat je goed recht op het paard moet zitten, worden de spieren van de ruggengraat en de buikwand sterker gemaakt. Door te leren goed recht te zitten, ontwikkel je een symmetrische en harmonieuze houding die de gezondheid van je eigen rug en die van het paard bevorderd. Hierbij speelt ook het zadel een grote rol aangezien dit je in een bepaalde houding kan laten zitten of zelfs dwingen. Onder normale omstandigheden zijn er met paardrijden meestal geen plotselinge bewegingen gemoeid, uitgezonderd vallen met of (schrikken) van het paard.

Paardrijden bij reeds aanwezige rugklachten

Maar als je eenmaal rugproblemen hebt voel je alles eerder en meer en ben je vaak heel bewust bezig met je zit, omdat je altijd probeert zo pijnvrij mogelijk te rijden. Rugpijn is, op hoofdpijn na, de meest voorkomende kwaal in onze maatschappij. Rugklachten zijn grofweg te verdelen in verschillende groepen: een hernia en een whiplash zijn de bekendste [2]. Daarnaast kun je last hebben van een scoliose, rugproblemen op basis van spierklachten en rugklachten die voorkomen doordat delen van de wervelkolom vastzitten. Helaas kun je niet duidelijk zeggen dat je met de ene rugklacht wel kunt rijden en met de andere niet. Het is geheel afhankelijk van de situatie, waarbij het ook belangrijk is om te bepalen of het nog wel reëel naar het paard toe is om het te berijden met beperkte fysieke vermogens van de ruiter.

Rugklachten op basis van spierproblemen

Met rugklachten op basis van spierproblemen kun je in principe gewoon paardrijden. Meestal betreft het een incidentele klacht als gevolg van een verdraaiing of rare beweging die vanzelf over gaat. In geval van een structureel probleem is het verstandig hulp te zoeken. Het is altijd goed je te laten masseren, een fysiotherapeut of een sauna te bezoeken en proberen te achterhalen wat de spierklachten veroorzaakt. Deze kunnen ook veroorzaakt worden door andere bezigheden dan paardrijden. Het is zelfs verstandig om naast het rijden een andere sport te beoefenen waarbij andere spiergroepen worden getraind. Bij extreme spierklachten is het wellicht goed tijdelijk te stoppen met rijden omdat je anders in een vicieuze cirkel terecht kunt komen [2].

Whiplash

Bij een whiplash zorgen de wervels in de rug en nek voor problemen. Elke onverwachte beweging kan een enorme pijn veroorzaken en voorzichtigheid is geboden. Vaak is er geen schade te zien op de röntgenfoto’s omdat het vaak meer schade betreft aan de weke delen in de nek en schoudergordel. Deze leiden tot klachten als misselijkheid, evenwichtsproblemen en dubbelzien. In een apart stuk over de schoudergordel en nek zal hier meer aandacht aan worden besteed.

Hernia

Een hernia betekent niet dat je passie voor het rijden van paarden moet eindigen. Zoals bij iedere blessure is een hersteltijd nodig en kan het een les in geduld zijn, maar er is geen reden waarom je niet kunt uiteindelijk weer kan gaan paardrijden. Na schade aan een of meerdere tussenwervelschijven zal je lichaam zal nooit helemaal hetzelfde zijn als het vroeger was, en zullen enkele aanpassingen nodig zijn. Zowel tijdens als na het herstel is het opbouwen van sterke kern spieren is een van de belangrijkste dingen die je kunt doen om jezelf te beschermen tegen het terugkomen van de blessure. Voor iedereen met een hernia en zelfs voor mensen zonder rugproblemen zullen sterke core-spieren en rompstabiliteit de rug beschermen tijdens het paardrijden. Sterker nog, zelfs na een hernia, kan iemand die leert een goede rompstabiliteit en de juiste wervelkolom uitlijning te krijgen zijn/haar rug en core stability juist verder versterken door paard te rijden.
Paardrijden op zich brengt in principe geen plotselinge bewegingen met zich mee. Het is eerder het werk eromheen (aansingelen, tillen van zakken voer en balen hooi etc.) dat een gevaar vormt voor het opspelen van de reeds aanwezige hernia.

Mogelijk kunnen herhaalde schokken van het rijden onderliggende rugklachten verergeren. Daarom is het belangrijk om altijd een warming-up (rekken) van de rugspieren te doen voordat je op het paard stapt. Het kan verstandig zijn tijdens het rijden een soort van back brace of lendensteun riem te dragen. Verder kan het handig zijn flexibele beugels of beugelriemen te gebruiken om schokken op te vangen de gevolgen ervan op kraakbeen en ligamenten, spanning in de heupen, knieën, enkels en kuiten te beperken evenals afgeleide pijn en verminderen van spanning in de onderrug. Het kiezen van de juiste zadel kan ook een groot verschil maken. Als een zadel niet goed voelt, probeer dan een andere. Na de rit kan een verwarmde pad geplaatst tegen de onderrug nuttig zijn.

Behandeling

Aangezien ook pijn bij deze rugproblemen mede het gevolg is van (laaggradige) ontstekingen zoals bij alle weke delen letsels worden daarvoor de standaard pijnstillers zoals paracetamol en combinatie pijnstillers/ontstekingsremmers zoals ibuprofen uit de groep van de NSAIDs voorgeschreven. Echter, zoals al eerder aangegeven is er een goed alternatief in de vorm van een vloeibaar voedingssupplement van onder andere Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad (Ribes nigrum) dat een reëel alternatief is voor pijnstillende of ontstekingsremmende geneesmiddelen die gewoonlijk bij lage rugklachten worden voorgeschreven.

OefeningenGallop

Stap

Je zit op je zitbeenknobbels en vanuit daar volg je de bewegingen van het paard zo vloeiend mogelijk. Het is belangrijk dat de zit de beweging van de rug van het paard zoveel mogelijk volgt terwijl de hand de mond van het paard moet volgen [2]. Probeer ontspannen te zitten en met name de lijn mond – hand – pols- elleboog – schouder zo los mogelijk te houden. Hou ook je schoudergordel zo ontspannen mogelijk en adem vanuit je buik, niet je borst.

Draf

Heb je rugklachten? Probeer dan het lichtrijden uit te voeren vanuit de beenspieren van het bovenbeen. Whiplash patiënten zouden bij het doorzitten moeten leren om het bekken iets te kantelen, waardoor er ruimte is tussen de wervels. Zodoende kan de beweging doorstromen naar de losse wervels die moeten leren om als een veer te werken. Hierdoor kun je het bovenlichaam stilhouden zonder te verkrampen. Op deze manier wordt er geen extra druk uitgeoefend op de beugels en leer je je rug in delen te bewegen. Voor rugpatiënten is het verstandig om tijdens het doorzitten hun bekken zo recht en stabiel mogelijk te houden. Probeer de beweging van je paard te laten uitvloeien naar je enkels en bovenrug, zodat die punten de schokken wat kunnen opvangen [2].

Galop

Volgens de professionals is het wenselijk dat je als rugpatiënt de opgevangen beweging via je enkels weg laat vloeien of jezelf met je bovenbenen iets uit het zadel op probeert te tillen, zodat je net boven het zadel zweeft (verlichte zit). Dit geldt ook voor iemand met whiplash klachten, waarvoor de galop een lastige gang is. De ruiter hoort goede controle te hebben over zijn rug en de werking daarvan. Net als in draf kun je het bekken iets kantelen en veel van de opgevangen bewegingen weg laten stromen naar de enkels. Ontspannen, flexibele heupen en bekken zijn belangrijk om je pijnlijke nek te ontlasten. Denk daarbij aan de bewegingen die bijvoorbeeld bij salsa dansen worden gemaakt.

Deel dit bericht

Stuur door via e-mail Print pagina

Gratis boekje "Bewegen zonder pijn"

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Download gratis

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.

Beoordeling van dit artikel:
Eugene Matthijssen

Geschreven door Eugène Mathijssen

Hoofdredacteur van Bewegen zonder Pijn. Gezondheidsjournalist en auteur van diverse gezondheidsboeken. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar alternatieve behandelingsmogelijkheden en andere natuurlijke kruiden en substanties met geneeskrachtige eigenschappen.
Neem contact op Eugène Mathijssen