Wat is Artrose en wat kan ik hier zelf aan doen?

Wat houdt artrose in? Zijn er veel mensen met deze aandoening? Waar wordt het door veroorzaakt? Lees in dit artikel het antwoord op deze vragen, en nog veel meer informatie.

↳Inhoudsopgave

Hoe vaak komt artrose voor?
Hoe ontstaat artrose?
Wat is artrose precies en wat is de betekenis van artrose?
Hoe is artrose vast te stellen?
Ik heb beginnende artrose, wat kan ik hier nog aan doen?
Wat helpt tegen artrose?
Is alcohol slecht voor artrose?
Heb ik reuma of artrose?
Wanneer wordt een gewricht vervangen?
Oefeningen die u kunt doen bij artrose
Bekijk overzicht van onze informatiepagina’s over alle soorten artrose
Veelgestelde vragen over artrose
Vragen over artrose aan orthopeed Jan Ide de Jong met antwoorden

Hoe vaak komt gewrichtsslijtage voor?

Artrose komt onder de Nederlandse bevolking aanzienlijk vaker voor dan reumatoïde artritis (in de volksmond: reuma) en andere gewrichtsaandoeningen. Van alle Nederlandse mannen had in 2023 ongeveer 6,8% deze aandoening, en maar liefst 11,6% van alle vrouwen [1]. Het komt vaker voor naarmate we ouder worden. Dat is duidelijk te zien in onderstaande grafiek [1]. Het komt bij vrouwen bijna twee keer zo vaak voor als bij mannen. Vanwege de vergrijzing is het de verwachting dat het percentage mensen hiermee de komende decennia flink zal toenemen. Ook zijn er steeds meer mensen met overgewicht, en in het algemeen bewegen we te weinig: het is bekend dat deze factoren de kans op artrose heel sterk beïnvloeden.↳

Recent nieuws

• Pijnvoorspellingen op basis van weer: oplossing bij chronische pijn?
• Artrose? Maak van pijnvrij slapen uw goede voornemen voor 2024
• Kan epilepsiemedicijn kraakbeenslijtage stoppen?
• Nieuwe baanbrekende studie: stamcellen voorkomen artrose
• Langzaam afvallen redt levens van zwaarlijvige artrosepatiënten

Hoe ontstaat artrose en wat kan ik doen om het te voorkomen?

Wilt u weten of u last hebt van beginnende artrose? Lees dan informatie over alle artrose symptomen.

Het ontstaat meestal door een combinatie van factoren. De belangrijkste risicofactoren zijn:

• Overgewicht: extra belasting op heupen, knieën en enkels verhoogt de kans aanzienlijk.
• Leeftijd: de kans neemt toe vanaf 45 jaar.
• Geslacht: vrouwen hebben het vaker dan mannen.
• Gewrichtsblessures of trauma’s: bijvoorbeeld door een val of sportletsel.
• Zwaar lichamelijk werk of intensieve sport: overbelasting van gewrichten versnelt slijtage.
• Operaties aan gewrichten: zoals een meniscusoperatie of kijkoperatie.
• Erfelijkheid: het komt vaker voor bij mensen met familieleden die op jonge leeftijd ook artrose kregen.
• Andere gewrichtsaandoeningen: zoals reumatoïde artritis of jicht.

Hoewel het niet altijd te voorkomen is (sommige risicofacturen kunt u nu eenmaal niet veranderen), kunt u de kans op het ontstaan ervan aanzienlijk verkleinen door het aanhouden van een gezonde leefstijl. Hier zijn de belangrijkste adviezen:

1. Let op uw gewicht

Overgewicht is een van de grootste risicofactoren, vooral in de heupen en knieën. U hebt overgewicht als uw BMI hoger is dan 25. U berekent uw BMI door uw gewicht (in kg) te delen door het kwadraat van uw lengte (in meters). Bijvoorbeeld: 65 / (1,65 x 1,65) = 23,9. Dit is een voorbeeld van een gezond BMI.

Een gezond gewicht vermindert de druk op uw gewrichten en verlaagt het risico. Ook is bekend dat vetweefsel via hormonen invloed heeft op ontstekingsfactoren: een extra reden om te zorgen dat u er niet te veel van heeft.

2. Beweeg voldoende, maar met mate

Regelmatige beweging is van levensbelang voor gezonde gewrichten. Beweeg minstens 30 minuten per dag, maar liever 60 minuten of meer. Denk aan wandelen, fietsen of zwemmen. Intensief sporten is niet nodig. Ook een rustige wandeling of een ritje op de fiets telt mee. Volgens recent onderzoek is het belangrijk om elke dag 7000 stappen te zetten.

Let op: overbelasting kan juist schadelijk zijn. Mensen die intensief sporten of zwaar werk doen, lopen een verhoogd risico op artrose. Signalen van overbelasting zijn warme, gezwollen of pijnlijke gewrichten na de activiteit. Neem dan een flinke pauze en doe het de volgende keer rustiger aan.

3. Voeding speelt een rol

Bepaalde voedingsmiddelen kunnen het risico op artrose beïnvloeden. Een ontstekingsremmend dieet met veel groenten, fruit, omega 3-vetzuren en weinig bewerkte producten kan helpen. Vermijd suikers, transvetten en overmatige inname van rood vlees. Lees ook ons artikel over voeding tegen artrose.

4. Voorkom blessures

Een flinke valpartij of sportblessure kan leiden tot artrose in het getroffen gewricht. Als u maanden na een trauma nog steeds pijn ervaart, kan dit duiden op een ontsteking. Aanhoudende ontstekingen leiden tot de afbraak van kraakbeen. Ook operaties aan gewrichten kunnen het risico op aanhoudende ontstekingen verhogen.

5. Let op beginnende symptomen

Wilt u weten of u mogelijk last hebt van beginnende artrose? Let dan op deze symptomen:

• Pijn en stijfheid in gewrichten, vooral ’s ochtends of na rust
• Moeite met bewegen of belasten van het gewricht
• Zwelling, warmte of een kloppend gevoel in het gewricht
• Verminderde beweeglijkheid

Lees meer over alle symptomen van artrose.↳

Wat is artrose precies en wat is de betekenis van artrose?

Artrose is een chronische aandoening van de gewrichten waarbij het kraakbeen langzaam afbreekt. Hoewel artrose vaak wordt gezien als een vorm van gewrichtsslijtage, is het méér dan dat. Er is namelijk ook sprake van een ontstekingsreactie, die ontstaat als gevolg van schade aan het kraakbeen en omliggende structuren.

De betekenis van artrose

Bij artrose wordt het kraakbeen in een gewricht dunner, stugger en minder elastisch. In een gezond gewricht zorgt kraakbeen ervoor dat de botten soepel langs elkaar kunnen bewegen. Als het kraakbeen verslechtert, ontstaat er wrijving tussen de botdelen. In ernstige gevallen verdwijnt het kraakbeen zelfs helemaal, waardoor er sprake is van bot-op-bot contact. Dit veroorzaakt pijn, stijfheid en zwelling.

Wat veel mensen niet weten: kraakbeen zelf bevat geen zenuwen. Het is dus niet het kraakbeen dat pijn veroorzaakt, maar de omliggende structuren zoals:

• Botweefsel
• Synovia (het slijmvlies in het gewricht, ofwel: gewrichtsslijmvlies)

Deze weefsels bevatten wél zenuwcellen die reageren op ontstekingsfactoren zoals prostaglandinen en cytokinen. Deze stoffen worden vrijgegeven bij schade en stimuleren verdere ontsteking en kraakbeenafbraak.

Ontstekingsfactoren verspreiden zich binnen het gewricht via de gewrichtsvloeistof. Soms verspreiden deze ontstekingsfactoren zich vervolgens verder via de bloedbaan, waardoor ook andere gewrichten kunnen worden aangetast.

Artrose en artritis: verschil

Hoewel artrose en artritis vaak met elkaar verward worden, zijn het totaal verschillende aandoeningen:

• Artrose is een degeneratief proces waarbij het kraakbeen slijt en ontstekingen ontstaan als gevolg van schade. Die ontstekingen veroorzaken vervolgens nog meer schade.
• Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem het gewricht zelf aanvalt, met ontstekingen als primaire oorzaak. Deze ontstekingen hebben uiteindelijk ook kraakbeenschade als gevolg.

Bij artrose is meestal één gewricht aangedaan, zoals de knie of heup. Als meerdere gewrichten zijn aangetast (meer dan vijf), spreekt men van polyartrose.↳

Hoe is artrose vast te stellen?

Dat gebeurt in eerste instantie aan de hand van een lichamelijk onderzoek. De arts zal proberen vast te stellen of er ontstekingen in het gewricht aanwezig zijn. Ook kijkt hij naar typische kenmerken van artrose: botuitgroeisels of kraakgeluiden van het gewricht. Bij het vermoeden van artrose zal de arts röntgenfoto’s laten maken. Daarop is de slijtage (de afwezigheid van een normale gewrichtsspleet, dit duidt op verdwenen kraakbeen) duidelijk te zien. Doordat een deel van het kraakbeen verdwenen is, zullen de beide botuiteinden van de gewrichten op de foto dichter tegen elkaar aan liggen.

Doet artrose altijd pijn?

Sommige mensen met artrose voelen geen pijn. Zelfs als op de röntgenfoto te zien is dat het gewricht flink versleten is. Aan de andere kant kunnen mensen met zeer lichte beschadigen van het kraakbeen juist erg veel pijn ervaren. Het kan dus kloppen dat de uitslag van de foto voor uw gevoel niet overeenkomt met de mate waarin u klachten ervaart.

Is artrose dodelijk?

Nee, artrose is geen ‘fatale’ aandoening. Overlijden door artrose komt dus heel zelden voor. Als het niet wordt behandeld, zullen de symptomen na verloop van tijd erger worden. Wel is het de belangrijkste oorzaak van invaliditeit bij volwassenen.

Hoe lang duurt een ontsteking in een gewricht?

Artrose begint met een milde ontsteking die naarmate het kraakbeen verder gaat slijten in ernst gaat toenemen. Sommige mensen ervaren periodes met pijn en periodes zonder pijn, ‘goede tijden, slechte tijden’.

Bij de meeste patiënten is er echter sprake van aanhoudende en dus toenemende pijn. De ontstekingen kunnen bestreden worden met paracetamol of ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs). Steeds meer mensen kiezen voor natuurlijke ontstekingsremmers zonder bijwerkingen, zoals vloeibare Groenlipmossel, Curcumine, Zwarte bes-blad, Gember of Boswellia.

Ik heb beginnende slijtage, wat kan ik doen?

Als u beginnende artrose hebt, is het belangrijk om te weten dat u nog veel kunt doen om de klachten te verminderen en verdere slijtage te vertragen. De adviezen die gelden voor het voorkomen van artrose, zijn ook waardevol als u al klachten ervaart, zelfs bij gevorderde artrose.

1. Werk aan een gezond gewicht

Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor artrose, vooral in de heupen, knieën en enkels. Elke kilo die u verliest, vermindert de belasting op uw gewrichten. Bovendien heeft overtollig vetweefsel een negatieve invloed op de stofwisseling en bevordert het laaggradige ontstekingsreacties, die kraakbeen verder kunnen aantasten.

Een gezond BMI (lager dan 25) is dus niet alleen goed voor uw algemene gezondheid, maar ook voor uw gewrichten.

2. Pas uw voeding aan

Ook als u al slijtage heeft, kan een ontstekingsremmend dieet bijdragen aan het verminderen van klachten. Voedingsmiddelen zoals vette vis, groenten, fruit, kurkuma (Curcumine), gember en Zwarte bes-blad kunnen ontstekingen remmen. Vermijd bewerkte producten, suikers en transvetten, die ontstekingen juist kunnen verergeren.

Lees meer in ons artikel over voeding bij artrose.

3. Blijf bewegen, maar met beleid

Beweging is belangrijk voor uw gewrichten, ook als u pijn ervaart. Het is een misverstand dat u bij artrose beter kunt stoppen met bewegen. Integendeel: te weinig beweging versnelt het degeneratieve proces. Regelmatige, lichte beweging houdt uw gewrichten soepel en versterkt de spieren eromheen.

Tips voor verantwoord bewegen bij artrose:

• Kies voor fietsen of zwemmen: deze vormen van beweging belasten de gewrichten minder.
• Maak dagelijks een wandeling, eventueel met een wandelmaatje.
• Vraag een fysiotherapeut om oefeningen die uw gewricht ondersteunen.
• Vermijd intensieve sporten met veel onverwachte bewegingen of impact.

4. Voorkom overbelasting

Hoewel beweging belangrijk is, moet u oppassen voor overbelasting. Sporten waarbij u uw gewricht zwaar belast, zoals hardlopen, contactsporten of krachttraining zonder begeleiding, kunnen schade verergeren. Signalen van overbelasting zijn:

• Warmte of zwelling in het gewricht
• Kloppende pijn
• Stijfheid na inspanning

Luister naar uw lichaam en pas uw activiteiten aan als u klachten ervaart.

5. Overweeg aanvullende behandelingen

Bij aanhoudende pijn kunnen aanvullende behandelingen helpen:

• Paracetamol of een milde ontstekingsremmer (eventueel met maagbeschermer)
• Injecties met corticosteroïden of hyaluronzuur (in overleg met uw arts)
• Natuurlijke ontstekingsremmers zoals vloeibare Groenlipmossel, Curcumine en Zwarte bes-blad, die geen invloed hebben op het maagbeschermende COX-1 enzym en doorgaans geen bijwerkingen geven

Wat helpt tegen artrose?

Veel mensen vragen: is er een medicijn tegen artrose? Helaas is het antwoord dat er nog geen succesvolle behandeling tegen deze gewrichtsaandoening is gevonden. Het kraakbeen wat eenmaal is afgesleten, groeit niet meer terug. Aangezien dit flexibele weefsel geen zenuwen bevat, is het slijtageproces zelf over het algemeen pijnloos. Wel ontstaan er vrijwel altijd ontstekingen aan het gewrichtskapsel. Daardoor ontstaat de pijn en stijfheid. Om de ontstekingen te verminderen, kunt u paracetamol of ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs) gebruiken. Wilt u deze geneesmiddelen liever niet gebruiken of krijg u last van bijwerkingen? Dan kunt u ook voor een natuurlijk middel kiezen. Bijvoorbeeld natuurlijke ontstekingsremmers, zoals vloeibare Groenlipmossel, Curcumine, Brandnetel of Zwarte bes-blad. Bekijk ons overzicht van natuurlijke middelen die helpen tegen artrose.

Bij ‘Bewegen zonder pijn’ volgen we intussen de wetenschappelijke ontwikkelingen op de voet. Als er nieuws te melden valt over nieuwe behandelingen voor artrose, dan zullen we dat communiceren via onze nieuwsbrief en op de website onder ‘Nieuws’.

Is alcohol slecht bij artrose?

Het drinken van bier wordt geassocieerd met een verhoogd risico op slijtage van de knieën en heupen. Wijnconsumptie gaat echter gepaard met een verminderd risico op knieartrose. Dat blijkt uit een Amerikaans wetenschappelijk onderzoek [3]. Een verminderd risico werd ook gezien voor sterke drank bij heupartrose. Wel geven de onderzoekers aan, deze eerste resultaten nog verder onderzocht moeten worden.

Het is dus nog niet heel duidelijk of alcohol een positief of negatief effect heeft bij mensen met artrose.

Heb ik reuma of artrose?

Hoewel pijn, zwelling en stijfheid de typische symptomen zijn van zowel reumatoïde artritis als artrose, gaat het hier om twee verschillende aandoeningen. Bij de eerste aandoening is vooral het slijmvlies aan de binnenkant van het gewricht ontstoken. Dit is meestal het gevolg van een auto-immuunreactie, waarbij een slecht werkend afweersysteem gezonde cellen van het lichaam aanvalt.
Bij artrose gaat het kraakbeen van de gewrichten slijten. Dit gaat gepaard met milde ontstekingen. Deze ontstekingen moeten niet onderschat worden. Ze beschadigen het kraakbeen verder, waardoor nieuwe ontstekingsreacties en meer pijn ontstaan.

Meer weten? Lees ons artikel over de verschillen.

↳

Wanneer wordt een gewricht vervangen?

Als u met de ernst van uw klachten niet kunt blijven functioneren na het opvolgen van deze adviezen, dan kunt u uiteindelijk naar een orthopeed om een gewrichtsvervanging te laten doen. Bijna alle gewrichten kunnen middels een operatie vervangen worden door een prothese. Lees meer over de knieprothese of over de heupprothese.

Intussen zoeken medische wetenschappers wereldwijd naar oplossingen om de aandoening te voorkomen. Een groot deel van dit onderzoek richt zich op stamceltherapie. Daarbij worden stamcellen uit buikvet omgevormd tot kraakbeenherstellende cellen. Hoewel in sommige landen deze behandeling al wordt gegeven, zijn de resultaten vaak nog onvoldoende. In de meeste gevallen vormt het nieuwe kraakbeen zich om tot botweefsel. Op dit moment loopt er een groot Europees klinisch onderzoek met een methode die wel stabiel kraakbeen zou moeten opleveren. Het duurt nog even voordat de resultaten bekend zijn.

Wilt u een persoonlijk advies van ons? U kunt een contactaanvraag doen via het contactformulier. Geef daarbij a.u.b. zo specifiek mogelijk aan wat uw klachten zijn, welke onderzoeken er al zijn verricht (bijvoorbeeld welke diagnose u heeft gekregen van een arts) en wat uw precieze vraag is.

Wilt u meer informatie over wat u zelf kunt doen bij artrose? U kunt een boekje over ‘Bewegen zonder pijn’ gratis downloaden via onze website! ↳

Artrose oefeningen die u kunt doen

Bekijk onderstaande video waarin diverse oefeningen worden uitgelegd voor de meest voorkomende vormen van gewrichtsslijtage.

↳

Verder lezen

Alle informatie van ‘Bewegen zonder pijn’ voor u op een rij. Zoek naar uw onderwerp van A-Z.

Inhoud

A – B – C – D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – T – U – V – W – X – Y – Z – Specials

A

Artrose in verschillende gewrichten:
MCP-gewricht
PIP-gewricht
Elleboog
Enkel
Voet
Teen
Hand
Vingers
Heup
Kaak
Knie
Nek
Pols
Rug
Schouder
AC-gewricht
Duimgewricht

C

Chronische gewrichtspijn

D

Diabetes risicofactor voor artrose
DIP-artrose van de vinger

H

Hallux rigidus: artrose aan de grote teen
Heb ik artrose? Alle symptomen op een rij
Hoe herkent u de eerste tekenen van artrose en reumatoïde artritis?
Hoe zit kraakbeen in elkaar?

I

Is artrose bij vrouwen een hormonaal probleem?
Is artrose erfelijk?

K

Kan beschadigd kraakbeen herstellen?
Hoe kangoeroes kunnen helpen bij verbeteren knieprotheses

O

Ochtendstijfheid
Onevenwichtige darmflora kan afbraak kraakbeen versnellen
Ontstekingen in de gewrichten
Overgewicht
Overzicht alle artikelen over artrose en artritis

P

Poly-Artrose
Posttraumatische artrose

S

SI-gewricht
Suiker: Daarom verergert suiker de pijn bij artrose en reumatoïde artritis

T

Tien manieren om uw gewrichten te kwetsen
Is er een link tussen tandvleesaandoeningen en gewrichtsklachten?

V

Waarom raak ik zo vermoeid door artrose?

W

Waarom doet mijn knie pijn? Dit zijn de tien belangrijkste oorzaken!
Waarom kraken en knakken gewrichten?
Waarom zijn mensen met gewrichtsontstekingen vaker depressief?
Wanneer koelen of verwarmen bij gewrichtsklachten?
Wat is gewrichtsvloeistof?
Wat is het verband tussen artrose en osteoporose?

Z

Zes mythes over artrose doorgeprikt

Specials

Als het vuur van binnen brandt: alles over het gevaar van ontstekingen
Artrose: hoe om te gaan met emoties?
Deze 5 risicofactoren bedreigen gezondheid van uw gewrichten én hart
Doe de bewegings- en artrosetest
Gewrichtspijn? Zo komt uw kookplezier weer terug
Is biologische klok sleutel tot nieuwe behandeling artrose en reumatoïde artritis?
Meer begrip bij gewrichtsklachten door gericht te klagen
Nachtschade slecht voor de gewrichten
Positieve instelling helpt bij artrose
Prehistorische kniegewrichten suggereren: artrose is niet alleen slijtage
Tien manieren om uw gewrichten te kwetsen
U bent het gelukkigst tussen uw 60e en 70e, maar….
Vier voedingsmiddelen die uw gewrichten pijnigen
Wat is de psychologische impact van artrose?
Zo houdt water uw gewrichten soepel bij artrose
Amerikanen willen doorbraak forceren: op weg naar genezing van artrose?
↳

↳

Vragen aan orthopeed Jan Ide de Jong over artrose

Hieronder een selectie van vragen die orthopeed Jan Ide de Jong heeft ontvangen én beantwoord. Staat uw vraag er niet bij en moet deze écht beantwoord worden door een arts?
Stel dan direct uw vraag aan orthopeed Jan Ide de Jong.

Artrose door pred**son?

Ik heb arteritis temporalis en moet daarom lange tijd hoge dosering pred**son slikken. Ik gebruik het al bijna 6 maanden. Ik heb ook artrose. Ik krijg een hoge dosering vitamine D. Nu krijg ik steeds meer last van mijn rug. Boven en midden rond de wervelkolom. Heeft dat met de pred**son te maken?
Kan zeker gecheckt worden. Maar het direct simpel effectief behandelen kan wel eens een uitdaging zijn. Overleg met uw huisarts of internist over een foto van de lumbale en thoracale wervelkolom.

Horen de gewrichten van mijn dochter te kraken bij het groeien?

Mijn dochter van 14 heeft last van krakende gewrichten. Ze heeft ook vaak last van haar knieën. Moet ik met haar naar de dokter of hoort dit gewoon bij het groeien?
Het hoort helaas een beetje bij meisjes op deze leeftijd maar het is wel goed om er een keer professioneel naar te laten kijken. Misschien heeft ze een zogenaamde patellofemorale chondropathie. Een lastige kwaal voor jonge meisjes en helaas niet echt behandelbaar. Maar meten is weten dus ja, langs de dokter en wellicht naar de orthopeed.

Is er een verband tussen een vervroegde overgang en artrose?

Ik vroeg mij af of er een link te leggen is tussen jong in de menopauze komen en slijtage in de gewrichten? Ik was 39 jaar toen de eerste klachten van de overgang zich aandienden inmiddels ben ik 66 jaar. Nu blijkt dat mijn gebit in twee jaar tijd erg achteruitgegaan is. Mijn vraag is: is er een link te leggen tussen de artrose, de menopauze en de gebitsachteruitgang? Ik dacht misschien dat er een link met gebitsproblemen bestaat omdat de kaakbeenderen ook voor een deel uit kraakbeen bestaat?
Voor zover mij bekend is er geen link gelegd tussen artrose, de menopauze en gebitsachteruitgang. Wel is er een duidelijke link tussen een vroege menopauze en botontkalking maar dat is echt een heel andere aandoening. Botontkalking treedt dan ook op in je kaakbot. Je tandarts zou je moeten kunnen vertellen of hij vindt dat dit hier zich voordoet en of de problemen daardoor veroorzaakt worden.

Hoofdpijn en artrose

Ik ben 72 jaar en heb veel slijtage in alle klassieke plekken. Maar waar ik het meeste last van heb is hoofdpijn, die waarschijnlijk komt vanuit de nekwervels. Soms duurt de hoofdpijn kort, maar soms ook wel meerdere dagen. Via Google kwam ik terecht op een site van het Universitair Pijn Centrum Maastricht. Daar vond ik een precieze beschrijving van mijn hoofdpijn. De diagnose die het UPCM gaf, is: ‘Atlantodentaalsclerose’. Is er iets te doen aan deze hoofdpijn?
Ik vrees hier helaas het ergste. Er is niet veel aan de hoofdpijn te doen, behalve symptoombestrijding. Ik denk dat u deze vraag eigenlijk het beste kunt voorleggen een het Universitair Pijn Centrum Maastricht. Belt of mailt u ze eens met deze vraag.
↳

Bronvermelding

[1] https://www.vzinfo.nl/artrose/leeftijd-en-geslacht/huisartsencijfers

[2] De Valk, H. (2007) Laaggradige ontsteking oorzakelijke factor bij veel ziektebeelden. Tijdschrift voor Orthomoleculaire Geneeskunde 2;9-17.

[3] https://arthritis-research.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13075-015-0534-4

Deel dit bericht

Tweet

Download nu gratis het boekje ‘Bewegen zonder pijn’ t.w.v. € 4,95.

Heeft u vragen? Wij helpen u graag.
Neem contact op.